Tryby czasownika. Co trzeba wiedzieć o tej części mowy?
Tryby czasownika: orzekający, rozkazujący i przypuszczający, wyrażają jakąś czynność lub stan, które możemy traktować jako rzeczywiste, przypuszczalne lub pożądane. Zapoznaj się z informacjami na ich temat.
1. Tryby czasownika: orzekający
Czasownik trybu orzekającego informuje o wykonaniu jakiejś czynności w czasie: teraźniejszym, przeszłym lub przyszłym.
Odmiana czasownika trybu orzekającego
Liczba pojedyncza: 1. rysuję 2. rysujesz 3. rysuje/rysuje/ rysuje
Liczba mnoga: 1 - rysujemy 2 - rysujecie 3 - rysują/ rysują
Przykład: Widzę samochód.
2. Tryby czasownika: rozkazujący
Czasownik w trybie rozkazującym nie ma form czasów. Nie ma też 1. os. liczby pojedynczej, a w 3 os. pojawia się wyraz niech.
Odmiana czasownika trybu rozkazującego
Liczba pojedyncza: 1. brak 2. czekaj 3. niech czeka/ niech czeka/ niech czeka
Liczba mnoga: 1. czekajmy 2. czekajcie 3. niech czekają/ niech czekają
Przykład: Napraw ten samochód.
3. Tryby czasownika: przypuszczający
Czasownik w trybie przypuszczającym nie ma form czasów. Składa się z z osobowej formy czasownika oraz cząstki bym.
Odmiana czasownika trybu przypuszczającego
Liczba pojedyncza: 1. pisałbym/ pisałabym 2. pisałbyś/ pisałabyś 3. pisałby/ pisałaby/ pisałoby Liczba mnoga: 1. czekajmy 2. czekajcie 3. niech czekają/ niech czekają
Przykłady: Chętnie skorzystałabym z wolnego dnia.
4. Czasownik: co trzeba o nim wiedzieć?
Czasownik oznacza czynności lub stany. Odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? Odmienia się przez osoby, liczby, czasy, tryby i strony.
Czasowniki mogą być dokonane lub niedokonane. Te pierwsze informują o czynności zakończonej w przeszłości lub mającej się zakończyć w przyszłości, np. przeczytał, napiszę, zrobiła. Czasowniki dokonane nie występują w czasie teraźniejszym. Z kolei czasowniki niedokonane informują o przebiegu lub trwaniu czynności w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym, np. czytał, robiła, będę pisał.
