Zegar biologiczny
Niejedna bezdzietna kobieta po 30 usłyszała od życzliwej ciotki lub kuzynki, że jej zegar biologiczny tyka i najwyższy czas na zajście w ciążę. Jakkolwiek tego typu komentarze są nie na miejscu i wpędzają wiele kobiet w zakłopotanie, pojęcie zegara biologicznego nie jest wymysłem. Możliwość zajścia w ciąży faktycznie spada po 35 roku życia. Mimo to zajście w ciążę nadal jest możliwe. Spadek płodności jest bowiem stopniowy. Szczyt przypada na wiek 20-24 lat. Między 30 a 35 rokiem życia następuje spadek płodności o 15-20%. W kolejnych pięciu latach płodność spada do 25-50%, po czym do 45 roku życia maleje od 50 do 95%.
1. Jakie są najczęstsze przyczyny spadku płodności u kobiet?
Jedną z głównych przyczyn obniżenia płodności po 40 jest endometrioza. Jest to choroba, która objawia się rośnięciem na zewnątrz macicy endometrium - tkanki typowej dla wnętrza tego narządu.
Endometrium przyłącza się do jajników lub jajowodów i utrudnia uwalnianie jajeczek lub ich przemieszczanie jajowodami. Kiedy kobieta ma okres, endometrium produkuje krew, która jest następnie wydalana. Pacjentki z endometriozą krwawią z całej tkanki endometrium, ale krew może zostać uwięziona w brzuchu bez możliwości wypłynięcia.
Choroba może powodować dolegliwości bólowe. Warto uświadomić sobie, że endometrioza jest bardziej powszechna wśród kobiet po 35 roku życia. Istnieje wiele opcji leczenia endometriozy (operacja, terapia hormonalna oraz leki przeciwbólowe), ale żadna z nich nie jest stuprocentowo skuteczna.
Przyczyną spadku płodności mogą być również problemy z owulacją. Specjaliści są zgodni, że w przypadku zajścia w ciążę najważniejsze są jajeczka i ich jakość. W miarę jak kobiety starzeją się, liczba i jakość jajeczek obniża się.
Kobieta rodzi się ze wszystkimi jajeczkami, jakie kiedykolwiek będzie miała do swojej dyspozycji – żadne nowe jajeczka nie są wytwarzane. Przez całe życie kobiety jajeczka starzeją się i są poddawane problemom chromosomalnym. Nic więc dziwnego, że z czasem coraz trudniej jest zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko.
Statystyki są nieubłagane – około 1/3 kobiet w wieku 35-39 lat ma problemy z niepłodnością. Po 40 roku życia odsetek kobiet, które bezskutecznie usiłują zajść w ciążę sięga aż 50%. Wiele kobiet (około 10%) zmaga się z zespołem policystycznych jajników. Choroba ta objawia się brakiem równowagi hormonalnej i problemami z owulacją.
Należy pamiętać, że kobiety po 40 są bardziej narażone na brak równowagi męskich i żeńskich hormonów, która także może wpłynąć negatywnie na owulację. Częstym problemem wśród kobiet po 35 roku życia są również mięśniaki. Są to łagodne guzy macicy, na które szczególnie narażone są kobiety, które jeszcze nie rodziły.
Objawami mięśniaków są: obfite miesiączki, ból, zaparcia, częste oddawanie moczu oraz anemia. W większości przypadków guzy są małe i niegroźne. Jeśli jednak ich rozmiary są duże, mięśniaki mogą utrudniać implantację zapłodnionego jajeczka w macicy. Mięśniaki usuwa się zwykle operacyjnie, podczas embolizacji tętnic macicy lub embolizacji mięśniaków macicy.
2. Inne przyczyny obniżenia płodności z wiekiem
Spadek płodności u kobiet może mieć związek również ze śluzem szyjki macicy, który staje się mniej „gościnny” dla spermy. Stan śluzu można sprawdzić 1-2 dni po odbytym stosunku płciowym w okolicach owulacji. Śluz powinien rozciągać się na co najmniej pięć centymetrów i schnąć we właściwy sposób.
Sprawdza się także, jaka ilość żywej spermy porusza się w próbce. Można przebadać również wyściółkę macicy, by ustalić, czy ciałko żółte funkcjonuje prawidłowo. Ciałko żółte powstaje w jajniku co miesiąc i wytwarza progesteron, by przygotować wyściółkę macicy na ciążę. Jeżeli ilość progesteronu jest niewystarczająca, może dojść do niepłodności lub utraty wczesnej ciąży.
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Ciąża po 40 - plusy i minusy, szanse na dziecko.