Zaparcia po porodzie

Zaparcia są jednym z problemów gastrycznych związanych z ciążą i połogiem, które sprawiają, że pojawienie się dziecka na świecie ma swoje mniej przyjemne strony. Według medycznej definicji o zaparciach można mówić wtedy, gdy do wypróżnień dochodzi mniej niż trzy razy w tygodniu. To, że kobieta nie wypróżnia się 2-4 dni po porodzie, uważane jest za rzecz całkiem normalną i nie jest jeszcze traktowane jako zaparcie, tylko efekt opróżnienia jelit podczas lub przed porodem. Kobiety mogą odczuwać uczucie pełności w dolnej części ciała po porodzie – jest to wynik obrzęku tkanek wokół pochwy, krocza i odbytu – i nie wolno mylić jej z potrzebą wypróżnienia.

1. Dlaczego zaparcia występują?

Pewien niepokój może u kobiety wywoływać korzystanie z toalety, jeśli podczas porodu doszło do nacięcia lub rozdarcia krocza. Wypróżnienia mogą być wtedy bolesne i kobieta może wstrzymywać oddawanie stolca. Ponadto po cesarskim cięciu jelito grube może być tymczasowo sparaliżowane. Jest to tak zwana niedrożność jelit.

Inne fizyczne przyczyny zaparć to:

Zobacz film: "Jak wrócić do formy po porodzie?"

• wysoki poziom hormonów w organizmie podczas ciąży,
• spowolnienie pracy układu pokarmowego podczas porodu,
• spowolnienie pracy jelit przez środki znieczulające podane podczas porodu.

Ryzyko wystąpienia problemów z jelitami jest wyższe, gdy:

• podczas porodu zaistniała konieczność użycia kleszczy,
• kobieta rodziła już wcześniej dzieci,
• kobieta przyjmuje tabletki z żelazem lub środki antydepresyjne,
• kobieta miała założone szwy.

Wiele kobiet po porodzie odczuwa, że przestrzeń pomiędzy waginą a odbytem jest zdrętwiała. Ból krocza po porodzie i uczucie zdrętwienia, że nerwy w środku i wokół pochwy są rozciągnięte przez poród i nie są w stanie pracować tak, jak powinny.

Kobieta może czuć się zaniepokojona i nieswojo w takiej sytuacji. Jednakże warto zachować spokój i zrelaksować się, co pomoże w opróżnieniu jelit. Jeśli kobieta nadal będzie się denerwować, jelita mogą zacisnąć się jeszcze bardziej.

Nie należy martwić się, że jelita które podejmą pracę, naruszą szwy czy wyrządzą jakąś szkodę. Bardziej niebezpieczne jest niekorzystanie z toalety, ponieważ wtedy wypełnione jelita uciskają macicę.

2. Co zrobić, by uniknąć zaparć?

• Ruch. Kobieta powinna wstać z łóżka tak szybko, jak może to zrobić, i spacerować. Długie siedzenie lub leżenie może tylko nasilić zaparcia.
• Przyjmowanie płynów. Duże ilości wody pozwolą na zmiękczenie kału i jego łatwiejsze wydalenie. Poza tym gdy kobieta przebywa w szpitalu, zazwyczaj powietrze jest tam mocno wysuszone. Żeby nie dopuścić do odwodnienia, powinna pić dużo, tak samo jak podczas karmienia piersią.
• Jeśli kobieta poczuje potrzebę wypróżnienia, nie powinna jej ignorować. Warto, by usiadła wtedy wyprostowana w toalecie i poczekała kilka minut, aż mięśnie brzucha zaczną pracować. Pozycja, którą kobieta przyjmuje siadając na sedes, może wpłynąć na pracę jelit. Jeśli np. siedzi z kolanami niżej niż jej brzuch, organizm musi wtedy bardziej się napracować, by opróżnić jelita. Może to być bolesne i nadmiernie rozciągać macicę. Dlatego warto by wyprostowała plecy i uniosła kolana. Najlepiej postawić stopy na jakimś podwyższeniu i oprzeć łokcie o kolana. Chodzi o to, że kobieta jest wtedy najbliżej pozycji kucznej, a to najlepszy sposób, by rozruszać jelita.
• Aby zapobiec bólowi podczas wypróżnienia, kobieta może przytrzymać w trakcie tego procesu podkład w okolicy krocza. Rozwiązanie to pozwala podtrzymywać macicę i daje pewność kobiecie, że ewentualne szwy nie puszczą (co i tak jest raczej niemożliwe).

Naciskanie, napieranie nie pomoże na zaparcia. Można jednak spróbować wykonywać następujące ćwiczenie: Należy położyć ręce na brzuchu. Następnie podciągnąć brzuch tak, aby mięśnie talii spłaszczyły się i rozszerzyły. Kolejnym krokiem jest wypchnięcie mięśni brzucha w stronę rąk. Elementy ćwiczenia najlepiej powtórzyć ok. 10 razem, na zakończenie wykonując dłuższe wypychanie mięśni. Warto rozluźnić wtedy mięśnie miednicy. Do wypróżnienia powinno dojść w momencie, gdy brzuch jest wypychany. Jeśli tak się nie stało, można czynności powtórzyć jeszcze kilka razy. Gdy to nie pomoże, można zrobić kilka ćwiczeń mięśni dna miednicy. Jeśli i to zawiedzie, należy opuścić toaletę i spróbować później.

3. Środki na zaparcia

Jeśli przez kolejne kilka dni kobieta ma zaparcie, może poprosić lekarza o jakichś środek przeczyszczający w formie czopków. Ważne jest, aby w sprawie takich preparatów zwrócić się do lekarza lub położnej, a nie kupować je na własną rękę. Potrzeby kobiety mogą być różne w zależności od tego, czy karmi piersią, czy przyjmuje jakieś inne leki.

Kilka wskazówek, które pomogą zapobiegać zaparciom w długoterminowej perspektywie:

• Warto, by kobieta była świadoma swoje ciała i jego potrzeb i nie przegapiła sygnałów, jakie ono daje.
• Nie należy przyjmować środków farmakologicznych, których skutkiem ubocznym może być zaparcie.
• Dieta na zaparcia to regularne posiłki z dużą ilością warzyw i owoców i pić dużo wody.
• Każdego dnia warto ćwiczyć – energiczny spacer z dzieckiem w wózku dobrze działa na organizm.
• Należy porozmawiać z lekarzem, jeśli kobieta cierpi na jakieś choroby związane z odbytem, np. hemoroidy po porodzie. Mogą one nasilić zaparcia.