Wychowanie bez matki
Wychowanie bez matki niesie ze sobą poważne konsekwencje – dziecko nie ma wsparcia, jest pozbawione matczynej miłości i wzorca kobiecości. Dziewczynki dorastające bez mamy czują się niepewnie w roli kobiety. Chłopcy także nie otrzymują od matki komunikatów, jak powinno traktować się panie. Brak mamy w życiu dziecka skutkuje licznymi patologiami wychowawczymi, jak: problemy w nauce, przestępczość, agresja, nastoletnie ciąże i wyczyny chuligańskie. Dlaczego obecność matki jest tak ważna w życiu malucha?
1. Rola matki w wychowaniu dziecka
W psychologii istnieje wiele teorii podkreślających doniosłą rolę matki w życiu i rozwoju malucha. Matka to osoba, która nosi dziecko pod sercem, pierwsza osoba, która pielęgnuje szkraba, której życie biologicznie i kulturowo obliczone jest na dawanie matczynego wsparcia własnym pociechom. Matka to, według psychoanalizy, gwarant prawidłowego rozwoju malucha. Zaburzone kontakty z matką we wczesnym dzieciństwie mogą prowadzić do zaburzeń rozwoju osobowościowego. Według behawiorystów, matka stanowi dla dziecka model do naśladowania oraz sprawuje bezpośrednią opiekę nad szkrabem. Kontakty matki z dzieckiem są silnie nacechowane emocjonalnie. Matka to dla dziecka najważniejsza osoba w życiu, osoba, która powołała je do życia. Wsparcie matki daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, zachęca do poznawania świata i poszerzania własnych horyzontów myślowych. Rozsądna matka daje swobodę wyboru, ale też umiejętnie nadzoruje i kieruje zachowaniem dziecka. Natomiast brak matki skutkuje poczuciem zagrożenia malucha, a nawet w przypadku chronicznej nieobecności mamy – chorobą sierocą, objawiającą się m.in. zaburzeniami odżywania, spadkiem samopoczucia, zahamowaniem wzrostu, brakiem apetytu, lękliwością, ospałością, smutkiem, nadpobudliwością, zaburzeniami koncentracji uwagi, agresją i autoagresją, deficytami emocjonalnymi, głodem miłości z jednoczesną obawą przed bliskością.
Jak widać, matka to „gospodyni domowego ogniska”, która uczy, jak kochać, jak okazywać miłość, jak dawać uczucie i jak je czerpać od innych. Dziecko wychowujące się bez matki zostaje odarte z „emocjonalnej” sfery życia. Nie wie, co to jest tolerancja, szacunek, lojalność, empatia, gdyż nie było mamy, która mogłaby to wszystko wyjaśnić, wytłumaczyć. Matka to pierwsza osoba, z którą dziecko ma kontakt tuż po urodzeniu. Matka staje się punktem odniesienia dla życia dziecka. W pierwszych latach życia maluch nie istnieje, o ile nie ma przy nim blisko mamy – dziecko silnie identyfikuje się z matką. Z czasem dopiero uczy się, że jest indywidualnością. Mama daje schronienie, mama rozumie, mama przytuli, mama wysłucha. Bez mamy dziecko staje się „emocjonalnym sierotą”.
2. Mama jako pierwszy wychowawca
Tata nie jest w stanie zstąpić matki ani kochać za dwoje rodziców. Matka i ojciec powinni się wzajemnie wspierać w rodzicielskich trudach. Kiedy ojciec zostaje sam z maluchami, niejednokrotnie zostaje pochłonięty przez pracę, trudzi się, by zapewnić dobry byt materialny dzieciakom. Brakuje czasu na codzienne rozmowy, pogłaskanie po głowie, przytulenie, aktywne słuchanie itp. Ojcowie są konkretni, to matka ma służyć emocjonalnym wsparciem. Czasami ojcom trudno wypełnić tę lukę. Obecność matki jest niezmiernie ważna w pierwszych latach życia szkraba, kiedy maluch poznaje cały świat. Rozsądna matka wspiera aktywność poznawczą szkraba, reaguje na komunikaty dziecka, wyznacza granice, instruuje, dopytuje, tłumaczy, a wszystko to dzieje się intuicyjne. Kobiety bowiem są niejako wyposażone przez naturę i przygotowywane do macierzyństwa oraz zadań z nim związanych.
Samotny ojciec niejednokrotnie nie potrafi podejść do dzieci tak emocjonalnie i uczuciowo, jak zrobiłaby to matka. On został przygotowany kulturowo do innych obowiązków rodzicielskich.
Niestety, czasem zdarza się tak, że mężczyzna musi radzić sobie zarówno z rolą taty, jak i mamy. Śmierć żony, poważna choroba, wypadek, rozstanie i rozwód – to tylko niektóre z przyczyn, które skutkują samotnym ojcostwem. Rodzicielstwo w pojedynkę nie musi być jednak od razu skazane na porażkę. Można być świetnym tatą. Trzeba tylko cierpliwości, umiejętnego gospodarowania czasem, empatii i otwartości. Niejeden uśmiech szkraba mobilizuje tatę i zachęca, by starał się być najlepszym ojcem na świecie.