"Urszula Kochanowska" Bolesława Leśmiana - opracowanie
"Urszula Kochanowska" to utwór liryczny Bolesława Leśmiana. Został opublikowany w 1936 r. w tomie „Napój cienisty”. Wiersz nawiązuje do ukochanej córki Jana Kochanowskiego, której poeta z Czarnolasu poświecił cykl "Trenów".
1. Urszula Kochanowska – streszczenie
Utwór ma charakter filozoficznej ballady. Jest opowieścią o pobycie córki Jana Kochanowskiego w niebie. Dziewczynce brakuje domu w Czarnolesie. Chciałaby, aby tam gdzie obecnie przebywał, było tak, jak w jej rodzinnym domu. Kilkulatka z utęsknieniem czeka na rodziców. Nakrywa stół, bo chce ich godnie przyjąć.
Mimo bycia w niebie, blisko Boga, Urszuli Kochanowskiej brakuje bliskich i rodzinnego domu. Tęskni za nimi. Chciałaby mieć ich przy sobie. Bóg to rozumie. Stara się zrekompensować dziewczynce zbyt wczesne odejście. Pozwala jej więc na zagospodarowanie kawałka raju w taki sposób, by przypominało dom w Czarnolesie.
Poeta pokazuje, że człowiek, którego życie przerwała śmierć, przeżywa dramat, nawet jeśli trafił do raju. Bóg w utworze Leśmiana jest niczym dobry i troskliwy ojciec. Nie przypomina surowego Stwórcy, jaki przedstawiany był w literaturze średniowiecza.
Leśmian sięgnął też po motyw nieba. Jest ono zgoła inne niż te przedstawione w Biblii. W raju Uruszuli Kochanowskiej nie jest dobrze. Tęskni za rodzicami. Jest smutna.
Zobacz także:
2. Analiza wiersza „Urszula Kochanowska”
- Wiersz należy do liryki bezpośredniej (podmiot liryczny mówi o swoich przeżyciach i odczuciach)
- W utworze pojawiają się elementy dialogu.
- Leśmian swój utwór napisał trzynastozgłoskowcem (podobnie jak Adam Mickiewicz „Pana Tadeusza”). Utwór zbudowany jest z jedenastu strof. Dziesięć z nich jest dwuwersowych, a jedna - czterowersowa.
- W wierszu kilkanaście razy pojawia się spójnik „i” (składnia polisyndetyczna).
- W oczy rzuca się archaizacja języka. Poeta chciał w ten sposób oddać mowę XVI-wiecznych dzieł Kochanowskiego (zwłaszcza „Trenów”, do których nawiązywał).
- Wśród środków stylistycznych pojawiają się: epitety, wykrzyknienia, metafory i porównania.
3. Liryka Bolesława Leśmiana
Bolesław Leśmian debiutował pod koniec Młodej Polski. Opublikował wówczas tom poezji pt. „Sad rozstajny” (1912 r.). W jego twórczości widać wyraźne wpływy francuskiego myśliciela i pisarza Henri Bergsona.
Poeta w swoich utworach nawiązuje niejednokrotnie do fantastyki. Pojawiają się w wierszach niezwykłe istnienia, co łączy się też z fascynacją kulturą ludową. Istotna jest też natura. Jest ona wszechmocna.
Leśmian jest wirtuozem słowa. W jego tekstach pojawiają się archaizmy, ale też neologizmy. Wiersze są pełne środków poetyckich. Szczególnie istotne dla poezji polskiej są liryki miłosne Leśmiana, m.in. „W malinowych chruśniaku”.
