"Świtezianka" - streszczenie ballady Adama Mickiewicza. Plan wydarzeń, bohaterowie
Wiersz "Świtezianka" - tekst, który warto przypomnieć sobie przed egzaminem. Znalazła się w wydanym w 1822 roku pierwszym tomie "Poezji" Adama Mickiewicza. Ballada Świtezianka to utwór mocno osadzony w ludowej tradycji. O czym jest Świtezianka? Czym charakteryzują się bohaterowie Świtezianki? Jakie są cechy strzelca w Świteziance? Jaki jest czas akcji Świtezianki? Jakie motywy kierowały postępowaniem Świtezianki? Kto i jaką karę wymierzył strzelcowi za niedotrzymanie przysięgi w powieści Świtezianka Mickiewicza? Jaka jest charakterystyka Świtezianki?
1. Świtezianka - Geneza utworu i gatunek
Świtezianka - jaki to rodzaj i gatunek literacki? Świtezianka jest utworem synkretycznym (mieszanym). Występują w nim elementy epickie - jak np. opowieść narratora o tym, jaka kara spotkała strzelca, dramatyczne - dialogi, a także wyraźnie zarysowana akcja oraz elementy liryczne - nastrój grozy i tajemniczości, pokazanie emocji bohaterów.
Kim jest autor Świtezianki? Jest nim słynny polski wieszcz, Adam Mickiewicz.
Utwór wyróżnia także przenikanie realnego świata z fantastycznym, a także nawiązanie do wierzeń ludowych - nie ma winy bez kary.
2. Co to jest ballada?
Ballada to utwór epicki podzielony na strofy, który zawiera też elementy liryczne i dramatyczne. Pojawiają się w nim dialogi. Jest też rytmiczny, nadający się do śpiewania.
Narrator, który w „Świteziance” ujawnia swoją obecność, opowiada o jakimś zdarzeniu (np. zasłyszanym lub przekazywanym z pokolenia na pokolenie). Ujawnia przy tym swoje uczucia i emocje. W balladzie daje się zaobserwować ludową sprawiedliwość – zło zostaje ukarane, a dobro wynagrodzone.
3. Świtezianka- plan wydarzeń
Plan wydarzeń Świtezianki wygląda następująco:
- Spotkanie strzelca z piękną dziewczyną.
- Oświadczyny młodzieńca.
- Odrzucenie tej propozycji.
- Przysięganie miłości i wierności.
- Ostrzeżenie przed konsekwencjami złamania obietnicy.
- Rozstanie.
- Objawienie się tajemniczej rusałki.
- Kuszenie młodzieńca przez nimfę.
- Zdrada młodego człowieka i złamanie przysięgi.
- Surowe ukaranie za złamanie przysięgi śmiercią i uwięzieniem w modrzewiu jego duszy.
4. Świtezianka - bohaterowie ballady
Jacy są w powieści Świtezianka bohaterowie? Świtezianka - postacie:
- chłopiec - młody strzelec z boru;
- dziewczyna - tajemnicza piękność, w której zakochuje się strzelec;
- Rusałka - wodna boginka, która uwodzi chłopca, finalnie okazuje się dziewczyną spod lasu.
5. Świtezianka - streszczenie
Świtezianka - o czym jest? Streszczenie Świtezianki wygląda następująco:
Nad brzegiem jeziora Świteź mężczyzna (strzelec) co noc spotykał się z tajemniczą dziewczyną. Nie było wiadomo, skąd przybywa, ani dokąd odchodzi. Nie przeszkadzało mu to jednak wyznać jej miłość i przyrzec wierność. Dziewczyna nie do końca w to wierzyła, bo wspominała o niestałości męskich uczuć.
Kiedy jak co noc dziewczyna po spotkaniu zniknęła, mężczyznę uwiodła wodna nimfa, Świtezianka. Wyłoniła się z czeluści jeziora. Mężczyzna zapomniał o ukochanej, z którą dopiero co się widział. Wskoczył do wody i wówczas w uwodzicielskiej kobiecie rozpoznał swoją ukochaną. Pochłonęła go woda. Legenda głosi, że od tamtego czasu kochankowie snują się na brzegiem Świtezi. Nie ma bowiem usprawiedliwienia dla zachowania mężczyzny.
6. Rola natury w balladzie "Świtezianka"
W balladach Adama Mickiewicza natura pełni funkcję niemniej ważną od bohaterów. To ona wprowadza do utworu nastrój grozy i tajemnicy. Jest niemym świadkiem wydarzeń i powierniczką ludzkich tajemnic. Stoi na straży wierności.
Przyroda w mickiewiczowskich balladach jest dokładnie taka, jaka powinna być w dobie romantyzmu: tajemnicza, ponura, tworzy dramatyczną scenerię. Ma wpływ na ludzi. Gwałtownie oddziałuje na ich losy, jak to ma miejsce np. w "Świteziance", gdzie jezioro pochłania niewiernego kochanka.
W "Świteziance" autor Dziadów, podobnie jak w "Pani Twardowskiej", odwołuje się do wierzeń ludu i folkloru.
Bo, jak pisze Alina Witkowska, autorka książki "Mickiewicz. Słowo i czyn": "Ballady pokazywały inne życie historii i odrębny zgoła jej zapis. Nie ten utrwalony w księgach, wykuty w marmurze, poddany zabiegom konserwatorskim. Odsłaniały jej życie ukryte, bliskie naturze, związane z regionem, a utrwalone w legendzie. (...) Legenda ludowa, pieśń gminna, to żywy tekst historii, to klucz otwierający tajemnicze szyfry dziejów".
7. Elementy świata przedstawionego Świtezianki
Elementy świata przedstawionego w balladzie Świtezianka Mickiewicza (Świtezianka motywy - Świtezianka: czas i miejsce akcji):
- Świtezianka - czas akcji: koniec lata, początek jesieni, noc;
- Świtezianka - miejsce akcji: "Na dzikich brzegach jeziora", "Pod tym się widzą modrzewiem bohaterowie";
- Świtezianka - bohaterowie: zakochani, młody strzelec - postać realistyczna, jego ukochana Świtezianka - postać fantastyczna i tajemnicza;
- Świtezianka - wątek - miłosna historia z nieszczęśliwym zakończeniem;
- Świtezianka - morał - nauką moralną w Świteziance jest to, że przysięga nie może być składana pochopnie i zawsze należy jej dotrzymywać.