"Pani Twardowska" jako przykład romantycznej ballady

"Pani Twardowska" to jeden z utworów, który został opublikowany w zbiorze ballad i romansów w Wilnie w 1822 roku. Dzieła weszły w skład I tomu „Poezji” Adama Mickiewicza. Umownie to właśnie to wydarzenie otwiera dobę romantyzmu w polskiej literaturze. Poeta zresztą wyłożył w balladach, zwłaszcza w „Romantyczności” i ”Świtezi”, programowe zasady epoki.

1. "Pani Twardowska" - plan wydarzeń

• Pan Twardowski dokucza gościom karczmy – straszy żołnierza szablą, kusi adwokata sakiewką pieniędzy.
• W kielichu wódki Twardowski zauważa diabła.
• Mefistofeles wyskakuje z kielicha i przedstawia się gościom zgromadzonym w karczmie "Rzym".
• Diabeł przypomina Twardowskiemu, że na Łysej Górze podpisali cyrograf.
• Twardowski próbuje uciec z karczmy, jednak zostaje zatrzymany.
• Szlachcic przypomina sobie zapis w cyrografie. Było tam napisane, że po upływie kilku lat diabeł musi wykonać trzy zadania.
• Zadanie pierwsze: Mefistofeles ma ożywić konia z godła tarczy, ukręcić bicz z piasku i zbudować gmach z nietypowych materiałów.
• Zadanie drugie: diabeł ma się wykąpać w wodzie święconej.
• Zadanie trzecie: Mefistofeles musi przez rok żyć z żoną Twardowskiego, obiecując jej „miłość, szacunek i posłuszeństwo bez granic”.
• Diabeł rezygnuje z zakładu. Ucieka z karczmy.

Dziady - streszczenie części II

Lekturą, która wśród uczniów budzi duże emocje, są "Dziady". Streszczenie tego najpopularniejszego dramatu

przeczytaj artykuł

W „Pani Twardowskiej” Mickiewicz nawiązuje do ludowych wierzeń, baśni, pieśni i podań. Przeciwstawia się klasycystycznemu racjonalizmowi. Stoi w opozycji do przedstawicieli oświecenia.

Autor „Pana Tadeusza” mocno akcentuje folklor. Jego ballady są ludowo autentyczne. Pisze tak, by dotrzeć do dusz czytelników.

Epoki literackie: przedstawiciele i główne idee

Epoki literackie muszą być znane każdemu uczniowi szkoły średniej. Warto się ich dobrze nauczyć, wówczas

przeczytaj artykuł

2. Romantyczna ballada na przykładzie "Pani Twardowskiej" Adama Mickiewicza

• Ballada romantyczna jest gatunkiem synkretycznym (zawiera elementy liryki i dramatu).
• Utwór ma ludową genezę.
• Bohater jest często człowiekiem ludu lub - jak w przypadku "Pani Twardowskiej" - jego postać zainspirowana jest ludowymi wierzeniami.
• Realizm przeplata się z fantastyką.
• Utwór jest rytmiczny, melodyjny.
• Ballada zawiera elementy stylizacji ludowej, gwarowej. Napisana jest prostym językiem.
• Akcja utworu jest wartka. Ballada opowiada historię.
• Bardzo ważną rolę odgrywa natura (to ona tworzy nastrój grozy i tajemnicy).