Trwa ładowanie...

Spółgłoski. Co warto o nich wiedzieć?

 Agnieszka Gotówka
13.06.2021 19:12
Spółgłoski. Co warto o nich wiedzieć?
Spółgłoski. Co warto o nich wiedzieć? (gettyimages)

Spółgłoski to solidna podstawa języka, ale bez melodyjnych samogłosek na niewiele się zdadzą. Spółgłosek jest też zdecydowanie więcej. Ile? Przeczytajcie!

spis treści

1. Spółgłoski – definicja

Spółgłoski powstają wówczas, gdy przepływający przez aparat mowy dźwięk zostaje częściowo lub całkowicie zablokowany (powietrze natrafia na przeszkodę, m.in. zwarcie lub zbliżenie).

Gramatyka w szkole podstawowej
Gramatyka w szkole podstawowej

Gramatyka języka polskiego uważana jest za jedną z trudniejszych. Budowa zdania i właściwa odmiana wyrazów

przeczytaj artykuł
Zobacz film: "Jak możesz pomóc maluchowi odnaleźć się w nowym środowisku?"

Warto pamiętać, że spółgłosek jest więcej niż znaków, którymi możemy je zapisać. Wynika to z tego, że zaliczamy do nich również dźwięki zmiękczone przez głoskę „i”.

Spółgłoski w języku polskim to: b, b´, c, c´, ć, cz, d, d´, dz, dź, dż, f, f´, g, g´, ch (h), ch´ (h’), j, k, k´, l, l´, ł, m, m´, n, n´, ń, p, p´, r, r´, s, s´, ś, sz, t, t´, w, w´, z, z´, ź, ż (rz).

2. Jak dzielimy spółgłoski?

W polskiej gramatyce spółgłoski dzieli się ze względu na:

  • sposób artykulacji (stopień zbliżenia narządów mowy)
  • miejsce artykulacji
  • udział wiązadeł głosowych (dźwięczność/ bezdźwięczność)
Rzeczownik: odmiana, rodzaje, pisownia
Rzeczownik: odmiana, rodzaje, pisownia

Rzeczownik to odmienna cześć mowy. Uczniom kojarzy się z przypadkami, których muszą się nauczyć. O rzeczowniku

przeczytaj artykuł

W przypadku sposobu artykulacji wyróżnia się:

  • spółgłoski zwarte: p, (pi) p’, b, (bi) b’, t, (ti) t’, d, (di) d’, k, (ki) k’, g, (gi) g’
  • spółgłoski zwarto-szczelinowe: c, (ci) c’, cz, dz, dź, dż,
  • spółgłoski szczelinowe: f, (fi) f’, w, (wi) w’, s, (si) s’, ś, z, (zi) z’, ź, ż, ch (h), (chi=hi) ch’ = h’,
  • spółgłoski półotwarte, które dzielimy na nosowe: m, (mi) m’, n, (ni) n’, ustne: l, (li) l’, ł oraz drżące r, (ri) r’.
Tryby czasownika. Co trzeba wiedzieć o tej części mowy?
Tryby czasownika. Co trzeba wiedzieć o tej części mowy?

Tryby czasownika: orzekający, rozkazujący i przypuszczający, wyrażają jakąś czynność lub stan, które

przeczytaj artykuł

Przy uwzględnieniu miejsca artykulacji wyróżnia się:

  • spółgłoski tylnojęzykowe: k, g, ch,
  • spółgłoski środkowojęzykowe: ć, dź, ś, ź, ń, (gi) g’, (ki) k’, (chi) ch’,
  • spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe: l, (li) l’, r, dż, cz, sz, ż,
  • spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe: d, (di) d’, t, (ti) t’, c, (ci) c’, ł, dz,
  • spółgłoski dwuwargowe: b, (bi) b’, p, (pi) p’, m, (mi) m’,
  • spółgłoski wargowo-zębowe: f, (fi) f’, w, (wi) w’.
Środki stylistyczne - czym są i jakie funkcje pełnią?
Środki stylistyczne - czym są i jakie funkcje pełnią?

Środki stylistyczne w wierszu są jego nieodłącznym elementem. Trudno wyobrazić sobie analizę i interpretację

przeczytaj artykuł

Spółgłoski mogą być:

  • dźwięczne: b, d, g, w, z, ź, ż, l, ł, r, m, n, j, dz, dź, dż,
  • bezdźwięczne: p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch.
Głoski - czym są? Nauka podziału na głoski
Głoski - czym są? Nauka podziału na głoski

Głoska to najmniejszy dźwięk mowy, którego nie da się już podzielić. Często mylona jest z literą. Co

przeczytaj artykuł

3. Spółgłoski i samogłoski. Co je dzieli?

Inaczej układają się nasz język i wargi, kiedy wymawiamy spółgłoski, a inaczej kiedy samogłoski. Te ostatnie to pojedyncze dźwięki. Samogłoski są samodzielne artykulacyjne. Inaczej jest ze spółgłoskami. Kiedy je wymawiamy, możemy usłyszeć więcej niż jeden dźwięk.

Zdrobnienia w rozmowach z dzieckiem mogą powodować problemy logopedyczne i psychologiczne
Zdrobnienia w rozmowach z dzieckiem mogą powodować problemy logopedyczne i psychologiczne

Zdrobnienia to naturalny element komunikatów werbalnych, które rodzice kierują do dziecka. Używają ich

przeczytaj artykuł

Kolejną różnicą jest ich brzmienie. Kiedy wymawiamy samogłoskę, dźwięk nie napotyka żadnych przeszkód (jedynym źródłem dźwięku są drgania wiązadeł głosowych). Jest więc głośniejszy, wyraźniejszy. Inaczej jest ze spółgłoskami, o czym pisaliśmy wyżej.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze