Pierwsze objawy autyzmu u dzieci

Autyzm należy do całościowych zaburzeń rozwoju, którego pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj w pierwszych trzech latach życia dziecka. To skutek zaburzeń neurologicznych, które zakłócają prawidłową pracę mózgu. Jak podają statystyki, na autyzm choruje jedna na 500 osób, przy czym cztery razy częściej są to chłopcy niż dziewczynki.

1. Objawy zaburzeń autystycznych

Pierwsze niepokojące sygnały w zachowaniu dziecka zgłaszają rodzice, którzy zauważają, że maluch "odstaje” od rówieśników, przejawia "dziwne zachowania”. Symptomy autyzmu można zaobserwować już w okresie niemowlęcym.

Najczęściej rodzice deklarują, że w okolicach 2. roku życia dziecko przestaje mówić, unika kontaktów z ludźmi i nie chce bawić się z rówieśnikami, chociaż wcześniej rozwijało się całkiem normalnie. Regresja rozwoju malucha pojawia się w co trzecim przypadku zachorowania na autyzm.

Poziom intelektualny ma doniosłe znaczenie w przebiegu choroby i w dalszych rokowaniach. Zdarzają się przypadki, kiedy dzieci z autyzmem wykazują głęboki niedorozwój umysłowy, ale są też takie, które przejawiają zaburzenia tylko w niektórych sferach, w pozostałych rozwój plasuje się w normie, a w niektórych nawet ma poziom ponadprzeciętny.

Zobacz film: "Diagnozowanie autyzmu"

Występują przypadki z tzw. zespołem sawanta, kiedy dziecko autystyczne prezentuje niewiarygodne zdolności w wąskiej dziedzinie, np. ma imponującą pamięć mechaniczną, niebywałe zdolności muzyczne albo biegle liczy niewyobrażalne ciągi liczb.

Zobacz też: Autystyczny 9-latek przepięknie śpiewa. Co za talent!

Obecnie nie ma leku, który umożliwiałby całkowite wyleczenie autyzmu, ale osoby chore, sprawne intelektualnie i mówiące są w stanie prowadzić samodzielne życie.

Autyzm może objawiać się w różny sposób u różnych osób. Dwoje dzieci z diagnozą autyzmu może prezentować zupełnie inny zestaw zachowań. Zaburzenia ze spektrum autyzmu pojawiają się zawsze w trzech sferach. Są to:

• zaburzenia relacji społecznych – brak zainteresowania innymi ludźmi, niezdolność inicjowania rozmowy czy włączania innych do zabawy, brak empatii, nieodpowiedni dystans interpersonalny, brak współpracy z rówieśnikami, nieodwzajemnianie uczuć, brak uśmiechu, unikanie kontaktu wzrokowego, lęk, nieadekwatne zachowania pozawerbalne, np. mimika twarzy, pozy, dziwne grymasy, unikanie dotyku, samouszkodzenia, autoagresja,

• zaburzenia komunikacji – niezdolność opanowania mowy lub całkowity brak mowy, ograniczone rozumienie poleceń, brak reakcji na własne imię, nieprawidłowe użycie składni i fonologii, stereotypie słowne, śpiewny głos, dziwaczne słownictwo, zmiany znaczenia słów, zaburzenia komunikacji pozasłownej, nierozumienie „tak” i „nie”, aluzji słownych, metafor, sugestii, dosłowna interpretacja komunikatów, nadwrażliwość na dźwięki,

• stereotypowe wzorce zachowań – wąski zakres zainteresowań, ograniczona aktywność, sztywność, opór wobec jakichkolwiek zmian w otoczeniu, preferowanie niezmienności i rutyny, trwanie w bezużytecznych czynnościach, rozstawienie zabawek zamiast zabawy nimi, fascynacja przedmiotami, a nie ludźmi, powtarzające się manieryzmy ruchowe, np. kiwanie się, kręcenie się wokół własnej osi, bawienie się godzinami sznurkiem, kółkiem od samochodu, chodzenie na palcach, tiki, upośledzona zręczność manualna i ruchowa, trzepotanie rękami podczas podniecenia, przebieranie palcami, skręcanie włosów, lizanie dłoni, spadek napięcia mięśniowego, uderzanie głową itp.

2. Mniej specyficzne objawy autyzmu

Zaburzenia autystyczne zawsze wpływają na kontakty społeczne, język i wzorce zachowań. Niestety, nawet niektórzy lekarze nie potrafią wyłapać pierwszych symptomów choroby, myląc autyzm z innymi zaburzeniami, jak np. upośledzeniem umysłowym. Spektrum autystycznemu często towarzyszą inne nieprawidłowości funkcjonowania organizmu, które mogą utrudniać rozpoznanie choroby. Należą do nich:

• zaburzenia trawienia – osoby chore na autyzm cierpią na biegunki lub/i długotrwałe zaparcia spowodowane uszkodzeniem śluzówki jelit i przerostem nieprawidłowej flory bakteryjnej. Zaleca się wówczas stosowanie diety pozbawionej glutenu i kazeiny,

• osłabienie odporności – osoby autystyczne są podatne na alergie i różnego rodzaju infekcje z powodu uszkodzenia systemu immunologicznego i nierównowagi limfocytów T,

• niedobór witamin i pierwiastków – osoby z autyzmem w wyniku problemów gastrycznych i skłonności do ograniczania jadłospisu do kilku potraw wykazują niedobory witamin C, B6, B12, A, E oraz pierwiastków – magnezu, selenu, cynku i chromu,

• zatrucia metalami ciężkimi – osoby z autyzmem mają osłabioną zdolność detoksykacji (odtrucia), dlatego mogą łatwo zatruć się metalami ciężkimi, szczególnie rtęcią, co skutkuje m.in. zaburzeniami pracy OUN, dysfunkcją enzymów i białek strukturalnych, drętwieniem ciała, nieprawidłowościami w funkcjonowaniu neuroprzekaźników.

Autyzm nadal pozostaje tajemniczą chorobą. Zazwyczaj każde dziecko ma inną historię choroby, dlatego należy indywidualnie podchodzić do każdego małego pacjenta, by zwiększyć efektywność leczenia i rehabilitacji.