Jakie badania zrobić, gdy dziecko boli brzuch?
Ból brzucha u dziecka często budzi niepokój rodziców, ponieważ ustalenie przyczyny dolegliwości bólowych w wielu przypadkach stanowi niemałe wyzwanie. Należy jednak pamiętać, że ból trwający krótko, któremu nie towarzyszą żadne inne objawy, nie jest zwykle oznaką poważnych problemów zdrowotnych. Jeśli jednak dolegliwości u dziecka nie ustepuja lub mają tendencję do nawracania, należy poszukać źródła problemu.
1. Podstawowe badania diagnostyczne przy bólu brzucha u dziecka
Podstawę ustalenia przyczyny bólu brzucha stanowi rozmowa z lekarzem i badanie lekarskie. Informacje o początku i charakterze dolegliwości, a także innych objawach, oraz odchylenia w badaniu fizykalnym pozwalają często na postawienie prawidłowej diagnozy lub ukierunkowania poszukiwań przyczyny.
Diagnostykę bólu brzucha u dzieci zaczyna się zazwyczaj od badania krwi. Ocena morfologii krwi oraz wskaźników stanu zapalnego (OB., CRP) pomaga ustalić czy w organizmie dziecka nie toczy się infekcja. U niemowląt i małych dzieci bóle brzucha czasami wynikają z zakażenia dróg moczowych, więc konieczne jest także badanie ogólne moczu. Jeżeli lekarz podejrzewa chorobę bakteryjna lub pasożytniczą może zlecić posiew lub badanie stolca. Nieinwazyjnym badaniem, dobrze tolerowanym przez dzieci, a dostarczającym wielu informacji o stanie narządów w jamie brzusznej jest badanie ultrasonograficzne.
2. Wywiad i badanie fizykalne u dzieci
Ból brzucha u dziecka może mieć źródło w innych partiach ciała (np. płucach lub narządach płciowych), dlatego kompleksowy wywiad i badanie fizykalne, obejmujące badanie per rectum bywa koniecznością.
Jeśli dziecko odczuwa lekką tkliwość brzucha, a badanie per rectum wykazuje obecność kału w odbycie, za dolegliwości bólowe odpowiedzialne może być zaparcie.
Jeżeli ból brzucha jest umiejscowiony centralnie, po czym przemieszcza się do prawej dolnej części brzucha, nasuwa się podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego. W przypadku gorączki należy wziąć pod uwagę prawdopodobieństwo infekcji dróg moczowych, zwłaszcza u małych dzieci. Wysoka gorączka może być oznaką odmiedniczkowego zapalenia nerek – choroba ta występuje nawet u 2/3 dzieci z podejrzeniem zakażenia dróg moczowych.
3. Badania dodatkowe w diagnostyce bólu brzucha
Jeśli mimo wykonania badania fizykalnego i badań podstawowych nie udało się ustalić przyczyny bólu brzucha u dziecka, zazwyczaj konieczna jest diagnostyka szpitalna, która może obejmować takie badania jak: gastroskopia, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Gastroskopia to badanie polegające na wprowadzeniu elastycznej rurki zakończonej kamerą do żołądka przez usta. Dzieci są poddawane badaniu wyłącznie w znieczuleniu ogólnym, dzięki czemu nie odczuwają dyskomfortu ani stresu.
Ten typ znieczulenia bywa podawany także przed tomografią komputerową, choć zwykle wystarczy łagodny środek uspokajający. Tomografia komputerowa może dostarczyć wielu cennych informacji na temat przyczyny bólu brzucha, podobnie jak rezonans magnetyczny. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego to bezpieczna i bezbolesna procedura wykorzystująca pole magnetyczne w celu uzyskania szczegółowych obrazów narządów i struktur ciała.
Badania diagnostyczne to nieoceniona pomoc w ustalaniu przyczyn dolegliwości bólowych u dzieci. Czasem wystarczy zbadanie próbki moczu lub krwi, by znaleźć źródło bólu brzucha, ale niekiedy niezbędne jest skorzystanie z bardziej zaawansowanych metod diagnostycznych.