Jak prawidłowo podawać dziecku leki?

To pytanie spędza sen z powiek wielu rodzicom. Sytuacja staje się trudniejsza w momencie, gdy dziecko odmawia przyjęcia leku lub je wypluwa. O rady w zakresie prawidłowego dawkowania produktów leczniczych poprosiliśmy dr n. farm. Magdalenę Stolarczyk.

WP parenting: Sezon infekcyjny w pełni. Rodzice często w aptekach pytają o syropy, do których dołączony jest kubeczek z miarką. Czy to dobry sposób na prawidłowe odmierzenie dawki leku?

Dr n. farm. Magdalena Stolarczyk: Podawanie produktów leczniczych za pomocą plastikowego kubeczka, łyżki czy łyżeczki nie jest dobrym sposobem. W ten sposób trudno odmierzyć dawkę leku.

Aplikowanie dziecku lekarstwa wymaga dokładności. Lek musi być podany dokładnie w takiej ilości, jaką zalecił lekarz, w ilości odpowiedniej do masy ciała dziecka.

Problemu z dawkowaniem nie ma, gdy dziecko jest starsze i może połykać tabletki. Trudniej jest w przypadku niemowląt i małych dzieci, dla których leki występują w postaci syropów, zawiesin oraz roztworów. Takie płyny należy dokładnie odmierzyć, najlepiej za pomocą strzykawki dołączonej do opakowania lub strzykawki tradycyjnej, którą kupić można w każdej aptece.

Wiele obaw pojawia się zwłaszcza w chwili podawania dziecku antybiotyku.

To szczególna grupa leków. Należy pamiętać, że antybiotyk należy podawać tylko w sytuacji, gdy został on przepisany przez lekarza. W żadnym wypadku nie powinien być stosowany bez konsultacji z pediatrą, na własną rękę przez rodzica.

Specjalista powinien również omówić z opiekunem dziecka dawkowanie antybiotyku (lek musi być podawany w ściśle określonych dawkach, w równych odstępach czasu i przez określony czas).

Gdy lekarz daje receptę na antybiotyk, doradza również stosowanie probiotyku. Jak należy je podawać?

Probiotyki (z języka greckiego ‘pro bios’ – dla życia) to preparaty zawierające wyselekcjonowane kultury bakterii lub drożdży, które korzystnie wpływają na florę jelitową. Najczęściej  probiotyki  zawierają bakterie z rodzaju _Lactobacillus _i Bifidobacterium lub drożdżaki Saccharomyces boulardii.

Gdy przyjmowany jest antybiotyk, naturalna flora bakteryjna ulega zniszczeniu. To swego rodzaju powikłanie antybiotykorerapii, które objawiać się może bólem brzucha, biegunką, brakiem apetytu, nudnościami. To jednak nie wszystko! Zniszczenie fizjologicznej flory bakteryjnej jelit osłabia odporność, a to sprawia, że organizm może być bardziej podatny na nowe zakażenia. I aby temu zapobiec, zaleca się w trakcie antybiotykoterapii przyjmować preparaty zawierające bakterie probiotyczne.

Nie podaje się ich jednocześnie z antybiotykiem, tylko należy zachować przerwę (1-2 h). O dawkowanie i sposób przechowywania probiotyku warto zapytać farmaceutę.

Wiele dzieci nie lubi przyjmować leków ze względu na ich gorzki smak. Czy w takiej sytuacji można połączyć medykament z sokiem, zupą lub mlekiem?

Odsyłam w tym miejscu do ulotki dołączonej do opakowania, w której znajdują się wszystkie informacje dotyczące tego leku, w tym również te, czy lek można rozcieńczać i jakim płynem/napojem można go popijać.

To bardzo ważna wiadomość, bo substancja lecznicza zawarta w leku może wchodzić w interakcje ze składnikami soku, mleka, herbaty czy innego rodzaju napoju. W takiej sytuacji może stać się ona nieaktywna, a co za tym idzie – leczenie nie będzie skuteczne.

By takich sytuacji uniknąć, warto przyjąć zasadę, że leki zawsze popija się wodą.

Pozostaje też kwestia wspomnianego rozcieńczania leku. Tu byłabym ostrożna, przestrzegam zwłaszcza przez mieszaniem produktu leczniczego z dużą ilością płynu, np. w butelce. Smak napoju może się zmienić, dziecko nie zechce go wypić w całości, w konsekwencji nie przyjmie całej dawki leku i leczenie będzie nieskuteczne.

Zdarzają się sytuacje, i to wcale nierzadko, że podajemy dziecku lek, który mamy w domowej apteczce bez konsultacji z lekarzem. Czy to bezpieczne rozwiązanie?

To zależy od wielu czynników, m.in. wieku dziecka, rodzaju leku, terminu jego ważności i warunków przechowywania. Na przykład leki przeciwgorączkowe często aplikujemy dziecku samodzielnie (dawka leku musi być przeliczona na masę ciała).

Niemniej jednak stosowanie jakichkolwiek leków radziłabym skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Z całą pewnością nie wolno dać dziecku leku, które zapisane było na receptę przy poprzedniej infekcji (dotyczy to zwłaszcza antybiotyków).

Niezwykle istotną kwestią jest również przechowywanie leków. Niektóre produkty lecznicze należy przechowywać w temperaturze pokojowe, inne w lodówce. Bardzo ważną kwestią jest również data ważności, która zawsze znajduje się na opakowaniu. Po upływie tego terminu lek nie nadaje się do użycia i trzeba go wyrzucić do odpowiedniego pojemnika znajdującego się w aptece.

W niektórych przypadkach producenci oprócz daty ważności, wskazują również na czas, jaki może upłynąć od otwarcia opakowania do ostatniego podania leku. By uniknąć pomyłek, za każdym razem trzeba dokładnie przeczytać ulotkę.

Magdalena Stolarczyk jest farmaceutką, absolwentką Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autorką i współautorką artykułów w renomowanych czasopismach zagranicznych. Prowadzi blog farmaceuta-radzi.pl. Jest specjalistką ds. farmacji Fundacji Promocji Karmienia Piersią, promotorką karmienia piersią. Farmaceutom pomaga zdobywać wiedzę, a rodzicom tłumaczy zawiłości farmacji i mówi, jak bezpiecznie stosować leki u siebie i u swoich dzieci. Prywatnie mama Kuby, Ani i Małgosi.