Gronkowiec u noworodka
Istnieje wiele szczepów bakterii gronkowca, a każdy gatunek powoduje różnorodne infekcje w organizmie dziecka. Bakterie gronkowca znajdują się wszędzie – przede wszystkim na naskórku zdrowego człowieka – i powodują zakażenie po przedostaniu się w głąb ustroju lub pod skórę. Noworodek zakażony gronkowcem może zachorować na wiele rodzajów schorzeń – od łagodnych infekcji skórnych, po zagrażający życiu zespół wstrząsu toksycznego. Najczęstszymi formami zakażeń gronkowcem są: liszajec pęcherzowy i niepęcherzowy, bak teryjne zapalenie spojówek oraz zatrucia gronkowcem.
1. Przyczyny zakażeń gronkowcem u noworodka
Infekcje skórne wywołane gronkowcem, takie jak liszajec, powstają wskutek dostania się bakterii gronkowca do organizmu. Do zakażenia może dojść poprzez ranę w skórze, np. nacięcie lub zadrapanie, ukąszenie owada lub wysypkę (egzema lub wysypka pieluszkowa). Bakteryjne zapalenie spojówek najczęściej spowodowane jest infekcją oka wywołaną bakteriami gronkowca, powstałą wskutek kontaktu z zakażoną osobą lub przedmiotem, a następnie potarcia oczu. Zatrucia gronkowcem u dzieci powstają w rezultacie zjedzenia lub połknięcia bakterii chorobotwórczych.
Bakterie gronkowca potrafią przetrwać na przedmiotach takich jak ręczniki czy poszewki na poduszki, ułatwiając zakażenie jedną z chorób infekcyjnych – wystarczy krótki kontakt z zainfekowaną powierzchnią. Chorobotwórcze bakterie gronkowca są również odporne na wysokie stężenia soli i gorące temperatury.
2. Objawy zakażenia gronkowcem u noworodka
Objawy zakażenia gronkowcem w dużej mierze zależą od rodzaju, umiejscowienia i dotkliwości infekcji. Zarażenie skóry dziecka liszajcem pęcherzowym spowoduje powstanie pęcherzy wypełnionych płynem na brzuchu malucha, w okolicy pieluchy, na twarzy, rękach lub nogach. Zmiany skórne wywołane gronkowcem pękają, pozostawiając na ciele dziecka okrągłe, otwarte rany otoczone martwym naskórkiem, z których wydostaje się ropa. Liszajec niepęcherzowy z kolei najczęściej ujawnia się w okolicach ust, uszu lub nosa i wytwarza czerwone krostki lub guzki, które następnie przekształcają się w żółtawe, niejednolite rany pokryte strupem. Bakteryjne zapalenie spojówek prowadzi do zaczerwienienia lub swędzenia jednego lub obu oczu. Schorzenie często prowadzi do wysuszenia zakażonego oka. Objawy zatrucia gronkowcem to przede wszystkim: intensywne wymioty i nudności, skurcze brzucha oraz biegunka. Choroba ta nie prowadzi do powstania gorączki, co odróżnia ją od pozostałych rodzajów zatruć pokarmowych wywołanych salmonellą lub clostridium.
3. Zapobieganie zakażeniom gronkowcem u noworodka
Wszelkie metody zapobiegania zakażeniom gronkowcem u dzieci mogą okazać się nieskuteczne, ponieważ bakterie gronkowca są wszechobecne. Energiczne mycie rąk jest najlepszym sposobem na zahamowanie rozprzestrzeniania się bakterii i infekcji skóry oraz oczu. Wszelkie rany i otarcia na skórze dziecka należy opatrzyć sterylnym bandażem i nie odsłaniać aż do całkowitego zagojenia. Należy unikać dzielenia się akcesoriami dla noworodka z innymi mamami, a także udostępniania innym własnych przedmiotów takich jak ręczniki, pościel, ubrania czy golarki. Zatruciu gronkowcem można zapobiec poprzez ostrożne przygotowywanie posiłków i przechowywanie resztek w lodówce. Jeżeli jedzenie przez jakiś czas musi pozostać na zewnątrz, należy schować je przed upływem 2-4 godzin.
Należy również zapamiętać, że dzieci chorujące na egzemę łatwiej zarażą się liszajcem, natomiast maluchy posiadające liszajec roznoszą bakterie aż do całkowitego wyleczenia wysypki. Bakteryjnym zapaleniem spojówek można zarazić się od dziecka przed upływem 48 godzin od rozpoczęcia podawania malcowi leków.