Granica wiecznego śniegu. Gdzie przebiega?
Granica wiecznego śniegu (linia wiecznego śniegu) warunkuje miejsca, gdzie przy danej wysokości śnieg utrzymuje się nawet kilka lat. Są to obszary, gdzie w bilansie rocznym przybywa więcej śniegu niż topnieje.
1. Co to jest granica wiecznego śniegu?
Granica wiecznego śniegu nie wszędzie jest taka sama. Co więcej, ulega przesunięciom w obrębie tego samego łańcucha górskiego. Na różnych szerokościach geograficznych uzależniona jest od takich czynników jak: rzeźba terenu, nachylenie i ekspozycja stoku, warunki pogodowe czy ilość opadów atmosferycznych.
Najniższa granica wiecznego śniegu jest na biegunach. Na Antarktydzie przebiega na poziomie morza, czemu sprzyja mroźny klimat. Zwiększa się ku zwrotnikom (tam wynosi do 6000 m n.p.m.). Granica wiecznego śniegu w Alpach przebiega na wysokości 3000 m n.p.m.
Wieczny śnieg znajdziemy w różnych zakątkach świata na wysokości:
- Góry Skandynawskie – 800 m n.p.m.
- Kaukaz (od strony zachodniej) – 2700 m n.p.m.
- Kaukaz (od strony wschodniej) – 3900 m n.p.m.
- Karakorum – 5000-5700 m n.p.m.
- Himalaje (część północna) – 5000-5500 m n.p.m.
- Kilimandżaro – 5300-5800 m n.p.m.
Granica wiecznego śniegu w Tatrach określona została na wysokości ok. 2000 m n.p.m., jednak w rzeczywistości nie obserwujemy na wyższych szczytach utrzymującej się pokrywy śnieżnej przez cały rok. Wyjątkiem są płaty śniegu, które dają się zauważyć najczęściej na północnych stokach, pokrytych skupiskiem głazów i bloków skalnych (rumoszem skalnym).
2. Granica wiecznego śniegu a lodowce
Położenie terenu powyżej granicy wiecznego śniegu to jeden z elementów niezbędnych do tego, by doszło do powstania lodowca. Duże znaczenie ma też niska temperatura powietrza, duże opady śniegu, jak również występowanie płaskich lub wklęsłych powierzchni. Wszystko to sprzyja gromadzeniu się śniegu.
Na początku śnieg topi się i ponownie zamraża, co powoduje jego przeobrażenie się w ziarna lodu (firn). Pod wpływem nacisku ulega topnieniu i znowu zamarza, tworząc lód biały (lód firnowy), który po czasie przekształca się w niebieski lód lodowcowy.
Lodowce występują m.in. w Himalajach i na Alasce. Wśród największych lodowców na świecie wymienia się:
- Lodowiec Fedczenki w łańcuchu Pamiru w Azji Centralnej w Tadżykistanie (najdłuższy lodowiec na Ziemi poza strefami polarnymi),
- Lodowiec Lamberta na Antarktydzie (jeden z największych lodowców na Ziemi),
- Lodowiec Austfonna w Norwegii (trzecim co do wielkości lodowiec w Europie pod względem powierzchni i objętości),
- Lodowiec Vatnajökull w południowo-wschodniej części Islandii,
- Lodowiec Aletsch w Alpach Berneńskich.
3. Powtórz przed egzaminem
Odpowiednio przygotowane notatki pomagają w nauce do egzaminu. Warto opracować je razem z dzieckiem, co nie tylko pozwoli spędzić razem czas, ale też ułatwi przyswajanie wiedzy. Możecie też dowiedzieć się więcej o Antarktydzie i Arktyce, jak również o górach. Obejrzycie film o tej tematyce lub znajdźcie potrzebne informacje w książkach przyrodniczych.
