Cykl hydrologiczny - na czym polega?
Cykl hydrologiczny to obieg wody w przyrodzie, jej nieustanne przemieszczanie się, które zachodzi pod wpływem ruchu Ziemi, Słońca oraz grawitacji. O tym, jak przebiega i dlaczego jest tak ważny, uczymy się na lekcjach geografii w szkole. Dziś publikujemy schemat cyklu hydrologicznego i wszystkie niezbędne informacje z nim związane!
1. Co to jest cykl hydrologiczny?
Cykl hydrologiczny to naturalny proces obiegu wody na naszej planecie. Dotyczy procesów zachodzących w atmosferze (parowanie, kondensacja, transport wilgoci, opady), w biosferze (pobieranie oraz oddawanie wody w czasie oddychania) oraz w litosferze (spływ powierzchniowy i podziemny, wsiąkanie).
Skąd wzięła się na Ziemi woda? Z badań naukowców wynika, że nasza planeta w początkach swojego istnienia była kulą stopionej magmy, która zawierała wodę. Gdy magma zaczęła się ochładzać, woda została uwolniona do atmosfery.
Z czasem temperatura na Ziemi stała się na tyle chłodna, że woda mogła pozostać na powierzchni planety w stanie ciekłym. Według innych teorii pewna ilość wody przybyła na Ziemię wraz z asteroidami i kometami.
Woda na ziemi jest ciągle w ruchu, zmienia jedynie swoje formy: od stanu ciekłego, przez gaz do stanu stałego i odwrotnie. Obieg ten trwa od miliardów lat, a całe życie na Ziemi zależy właśnie do niego.
2. Jak przebiega cykl hydrologiczny?
Obieg wody może być duży lub mały. Nie ma punktu początkowego, jednak możemy zaobserwować cały cykl począwszy od oceanu.
Motorem napędowym cyklu hydrologicznego jest Słońce, które podgrzewa wodę w oceanie, wskutek czego zaczyna ona parować i w postaci lotnej unosi się nad oceanem. Prądy wznoszące wynoszą powstałą parę do atmosfery, której niska temperatura powoduje proces kondensacji i powstają chmury.
Poziome prądy powietrzne rozsiewają chmury po całej kuli ziemskiej. Niewielkie cząsteczki wody w chmurach zderzają się ze sobą, zwiększają swoją masę, by na koniec jako opad spaść na Ziemię, wchłonąć się do niej i spłynąć do wód gruntowych i podziemnych, aby z powrotem trafić do oceanu. Wyżej wymieniony cykl zaliczamy do dużego obiegu wody, zachodzącego w skali globalnej i mającego wpływ na ogólny bilans wody.
Mały obieg wody jest lokalną cyrkulacją, która nie wpływa w sposób znaczący na globalny bilans wody.
W obrębie oceanów jest to:
- parowanie;
- kondensacja;
- opad.
W obrębie kontynentów jest to:
- parowanie;
- kondensacja;
- opad;
- wsiąkanie;
- odpływ.
Cykl hydrologiczny obejmuje jedynie część wody na Ziemi. Jej znaczne ilości są czasowo wyłączone z obiegu. Do wód wyłączonych zaliczamy:
- wodę głębinową w oceanach, morzach i jeziorach;
- pokrywy śnieżno - lodowe i lodowce, przede wszystkim na biegunach;
- podziemne wody głębinowe.
3. Zasoby wody na Ziemi
Warto wiedzieć, że najwięcej wody znajduje się w oceanach (97,2 proc.), jednak jest to woda słona, niezdatna dla człowieka. Woda słodka, niezbędna do życia organizmów żywych to jedynie 2,5 proc. objętości hydrosfery.
Dodatkowo większość słodkiej wody znajduje się pod powierzchnią planety lub w lodowcach i nie ma do niej dostępu. Do dyspozycji człowieka pozostaje około 0,5 proc. ziemskich zasobów wody. Może to prowadzić do deficytów, które już teraz pojawiają się w niektórych częściach globu.
Według ONZ do 2050 roku co czwarta osoba na świecie może odczuwać chroniczny niedobór czystej wody lub mogą występować powtarzające się cykle jej niedoboru. Możemy jednak przyczynić się, aby tak się nie stało. Oto kilka sposobów, jak w prosty sposób zmniejszyć zużycie wody:
- szybki prysznic zamiast kąpieli w wannie;
- ponowne wykorzystanie wody, np. do podlewania roślin;
- korzystanie ze zmywarki;
- używanie regulowanej spłuczki w toalecie;
- zakręcanie wody podczas mycia zębów;
- naprawa wadliwych instalacji;
- używanie odpowiednich baterii, słuchawek prysznicowych z ogranicznikiem;
- maksymalne wypełnianie pralki i zmywarki;
- używanie programów "eko";
- zbieranie deszczówki.
