Antarktyda. Jakie zwierzęta i rośliny żyją na najzimniejszym kontynencie świata?
Antarktyda jest kontynentem najdalej wysuniętym na południe, na którym żyje ograniczona ilość roślin i zwierząt. Na lekcjach geografii i biologii możemy dowiedzieć się, jakie gatunki możemy tam spotkać. Kiedy miało miejsce odkrycie Antarktydy? Gdzie leży Antarktyda? Jakie zwierzęta i rośliny żyją na Antarktydzie? Oto najważniejsze informacje o Antarktydzie!
1. Antarktyda - co to za kontynent?
Antarktyda to kontynent wysunięty najdalej na południe. Jest jednym z najbardziej tajemniczych miejsc na całej kuli ziemskiej, to jedyny kontynent, który nie jest eksploatowany gospodarczo i zamieszkany na stałe. To zupełnie zrozumiałe, ponieważ Antarktyda to kontynent niemal w całości pokryty lodem, a warunki tam panujące są naprawdę trudne.
2. Antarktyda - powierzchnia
Powierzchnia Antarktydy wynosi 14,2 mln km². To piąty co do wielkości kontynent po Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Południowej; niemal dwa razy większy od Australii. Około 98 proc. tego kontynentu pokrywa czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km.
Lód, który pokrywa Antarktydę rozciąga się do wszystkich, oprócz najbardziej wysuniętych na północ, krańców Półwyspu Antarktycznego.
3. Ile ludzi mieszka na Antarktydzie?
Antarktyda - ludność? Antarktyda to jedyny kontynent bez rdzennej ludności. Ludzie na Antarktydzie to jedynie pracownicy stacji badawczych (około tysiąca, głównie mężczyzn).
W lecie ludność Antarktydy wzrasta do około 4 tysięcy. Z uwagi na konieczność wymiany załóg, zaopatrzenie oraz rozwój ekstremalnej turystyki, na kontynent ten zaczęli przyjeżdżać także turyści, w liczbie około 10 tysięcy rocznie.
4. Antarktyda - klimat i temperatura
Na Antarktydzie notowane są najniższe temperatury oraz najsilniejsze wiatry, dlatego może się wydawać, że miejsce to nie sprzyja życiu. Warto wiedzieć jednak, że żyje tam mnóstwo gatunków, które przystosowały się do panujących tam warunków atmosferycznych.
5. Antarktyda - rośliny
Jakie rośliny bytują na Antarktydzie? Z uwagi na klimat Antarktydy nie jest możliwa bujna wegetacja. Wzrost roślin jest utrudniony przez niskie temperatury oraz braki światła słonecznego i niedobory wilgoci, przez co flora jest mało zróżnicowana i możemy ją zaobserwować jedynie na ograniczonych obszarach.
Składa się przede wszystkim z mszaków - występuje tam około 100 gatunków mchów oraz 25 gatunków wątrobowców, lecz są jedynie dwa gatunki rodzimych gatunków roślin naczyniowych:
- śmiałek antarktyczny;
- kolobant antarktyczny.
Trzecim gatunkiem rosnącym na tym kontynencie jest wiechlina roczna. Na obszarach morskich można zaobserwować fitoplankton oraz makrofity.
6. Antarktyda - zwierzęta
Nieco inaczej wygląda kwestia zwierząt żyjących na Antarktydzie. Zwierzęta bieguna południowego to:
- Pingwin cesarski;
- Lampart morski;
- Orka oceaniczna;
- Płetwal błękitny;
- Foka Rossa.
Charakterystyczne jest dla Antarktydy to, że na biegunie tym nie żyją żadne rodzime kręgowce lądowe. Wszystkie bytujące tam ssaki (pomijając gatunki typowo wodne) reprezentują nadrodzinę płetwonogich, co oznacza, że są dostosowane do życia w środowisku zarówno wodnym, jak i lądowym.
Mówiąc najogólniej, fauna Antarktydy wychodzi na ląd głównie w celach reprodukcyjnych, aby się zregenerować lub aby przejść okres pierzenia i linienia.
Życie zwierząt Antarktydy koncentruje się jednak głównie wokół środowiska morskiego i to właśnie wyróżnia ten kontynent na tle przeciwległego bieguna Ziemi - Arktyki, gdzie żyje liczna grupa ssaków, na Antarktydzie zaś jedynie 6 ssaków płetwonogich i 10 ssaków wodnych.
Fauna lądowa to przede wszystkim bezkręgowce, które reprezentowane są przez kilka gatunków muchówek z rodziny ochotkowatych oraz:
- skoczogonki;
- wszy;
- nicienie;
- wrotki;
- pierwotniaki;
- niesporczaki;
- roztocze.
7. Antarktyda ciekawostki edukacyjne
Antarktyda to bardzo tajemniczy kontynent. Przez tysiące lat, podczas gdy ludzkość zdobywała najodleglejsze zakątki ziemi, tutaj nie dotarł nikt. Starożytni Grecy dowodzili jednak, że nasza planeta jest okrągła, dlatego musi istnieć jakiś wielki południowy kontynent.
Gwiazdy nad biegunem północnym nazywano Arktos - Niedźwiedź, a biegun przeciwległy nazwano Antarktos.
Oto najbardziej interesujące ciekawostki o Antarktydzie dla dzieci i nie tylko:
- jako pierwszy nazwę Antarktyda na mapy naniósł w latach 90. XIX wieku szkocki kartograf, John George Bartholomew;
- do XVIII wieku żeglarze bardzo rzadko zapuszczali się na wody antarktyczne, dopiero w latach 1772-1775 angielski żeglarz i odkrywca James Cook przekroczył południowe koło podbiegunowe; w XIX wieku pojawili się tam wielorybnicy i łowcy fok, którzy odkryli Szetlandy Południowe, a w ślad za nimi ruszyły ekspedycje odkrywcze i naukowe;
- pierwszym zdobywcą bieguna południowego był norweski badacz polarny Roald Engelbregt Gravning Amundsen; w 1898 roku w Beligijskiej Wyprawie Antarktycznej brało udział dwóch polskich uczonych: Antoni Bolesław Dobrowolski i Henryk Arctowski;
- Antarktyda jest obszarem pustynnym - lodową pustynią, obszarem pokrytym lądolodem bez pokrywy roślinnej;
- na tym kontynencie występuje zjawisko dnia i nocy polarnej;
- Antarktyda ma najwyższą średnią wysokość spośród wszystkich kontynentów;
- temperatura na Antarktydzie spada poniżej -90°C;
- kontynent też zarządzany jest wspólnie przez państwa, które mają prawo głosu w ramach systemu Traktatu Antarktycznego; Traktat ten został zawarty w 1959 roku, do dziś podpisały go 53 państwa, w tym również Polska, zakazuje on działań wojskowych oraz wydobywania surowców mineralnych, prób jądrowych oraz składowania odpadów jądrowych; wspiera badania naukowe, chroni faunę i florę Antarktydy;
- zawiera około 90 proc. światowego lodu, a jednocześnie 70 proc. światowych zasobów słodkiej wody;
- największym jeziorem Antarktydy jest jezioro Wostok, którego powierzchnia wynosi około 16 tys. km² - jest jednym z największych jezior na Ziemi; jezioro to warunkami przypomina ocean na Jowiszu - Europę;
- do grudnia 2020 roku Antarktyda była jedynym kontynentem nieskażonym koronawirusem; niestety ostatecznie wirus dotarł i tam - pojawił się wśród pracowników stacji badawczej.
