Badanie otoskopowe. Na czym polega?

Badanie otoskopowe (otoskopia, wziernikowanie ucha) to podstawowe badanie w przypadku podejrzenia zapalenia ucha. Wykonuje je pediatra lub laryngolog.

1. Badanie otoskopowe. Na czym polega?

Być może nie wiesz, co to jest badanie otoskopowe, ale z dużym prawdopodobieństwem masz to badanie za sobą. Jak to możliwe?

Jeśli choć raz pojawiłeś się w gabinecie lekarza, skarżąc się na ból ucha lub z takim objawem zgłosiłeś się z dzieckiem do pediatry, specjalista najpewniej zajrzał do wnętrza ucha. Do tego celu wykorzystał otoskop, czyli narzędzie niewielkiej wielkości z wziernikiem o wielkości dobranej do pacjenta, które pozwala ocenić przewód słuchowy i stan błony bębenkowej. Składa się z rękojeści, źródła światła, wymiennej końcówki (wspomnianego wziernika) oraz soczewki.

1.1. Co może wykryć lekarz podczas badania otoskopowego?

Badanie uszu otoskopem pozwala wykryć m.in.:

• zapalenie ucha środkowego
• wysiękowe zapalenie ucha
• nieżytowe zapalenie ucha środkowego
• ropne zapalenie ucha środkowego,
• pęknięcie błony bębenkowej
• korki woskowinowe lub nadmiar woskowiny
• przekrwienie błony bębenkowej
• podrażnienie przewodu słuchowego
• ciało obce w przewodzie słuchowym
• kostniaki i wyrośla kostne
• perlaka wrodzonego (nie zawsze)

2. W jaki sposób jest wykonywane badanie otoskopowe?

Każdy lekarz pediatra i otolaryngolog wie, jak używać otoskopu. To podstawowe narzędzie diagnostyczne, którego obsługa nie jest skomplikowana.

• Na początku badania lekarz dokładnie ogląda małżowinę uszną oraz skórę okolicy zausznej. Sprawdza, czy występuje bolesność tych miejsc.
• Ogląda następnie wejście do przewodu słuchowego, by ocenić czy w przewodzie słuchowym nie ma zanieczyszczeń lub ropy, które mogłyby przeszkadzać w badaniu.
• Lekarz wybiera odpowiedniej wielkości wziernik i po wyprostowaniu przewodu słuchowego zewnętrznego wprowadza go do ucha pacjenta.
• W zależności od posiadanego urządzenia, lekarz ustawia w otoskopie pokrętło regulacji ostrości w położeniu domyślnym.
• By odpowiednio ocenić przewód słuchowy i błonę bębenkową może być konieczna zmiana osi wglądu i położenia otoskopu.

3. Jak wykonać badanie otoskopowe i inne najczęściej zadawane pytania

3.1. Czy można wykonać badanie otoskopowe u dziecka?

Oczywiście! To zresztą jedno z częściej wykonywanych badań w tej grupie wiekowej zważywszy na fakt, że to właśnie najmłodsi najczęściej zmagają się ze stanami zapalnymi ucha.

3.2. Czy przed badaniem otoskopowym trzeba się przygotować?

Wiedząc, co to jest badanie otoskopowe, łatwo się domyślić, że nie potrzeba żadnych przygotowań. Zaleca się jednak, by porozmawiać z dzieckiem o tym, że lekarz będzie chciał zajrzeć do ucha, do czego wykorzysta specjalne narzędzie. Warto też uczynić badanie otoskopowe elementem zabawy i np. pozwolić dziecku zajrzeć do ucha misiów lub lalek zabawkowym otoskopem (często znajdziemy go na wyposażeniu zestawu małego lekarza).

3.3. Czy badanie otoskopowe jest bezpieczne?

Jest to badanie nieinwazyjne i bezpieczne, jednak szczególną ostrożność trzeba zachować w przypadku dzieci. Ich nagłe poruszenie się może spowodować uszkodzenie naskórka przewodu słuchowego przez końcówkę wziernika.

3.4. Czy badanie otoskopowe jest bolesne?

Badanie otoskopowe nie boli, jednak może się zdarzyć, że jeśli w uchu jest stan zapalny, włożenie wziernika do przewodu słuchowego nie będzie przyjemne. Dziecko może też bać się, że dotknięcie ucha przez lekarza spotęguje ból, stąd ważne jest, by uspokoić małego pacjenta, a w razie potrzeby w domu zastosować środki przeciwbólowe, np. ibuprofen.