"Zemsta" - streszczenie komedii A. Fredry
"Zemsta", streszczanie której warto sobie przypomnieć przed egzaminem ósmoklasisty, to komedia Aleksandra Fredry. Jej prapremiera odbyła się w 1834 r., i co ciekawe, nie wzbudziła zainteresowania. Zdaniem ówczesnych w utworze brakowało wezwań do działań i narodowowyzwoleńczego zrywu.
1. "Zemsta" - streszczenie i plan wydarzeń
Akt I
- Cześnik Raptusiewicz postanawia się ożenić (najprawdopodobniej ze względu na finanse). Ma na oku dwie kandydatki: Klarę i Podstolinę.
- Na wezwanie Cześnika do zamku przybywa Papkin.
- Papkin rozmawia z Podstoliną, wdową po trzech mężach, która chciała ponownie wyjść za mąż ("by nie zostać całkiem w nędzy").
- Czuła scena Wacława i Klary w pobliżu uszkodzonego muru, który dzielił sąsiadów - Cześnika i Rejenta - mentalnie i w rzeczywistości.
- Wacław pojmany przez Papkina.
Akt II
- Papkin przedstawia jeńca Cześnikowi, jednak ten go wygania. Wacław upiera się, że zostanie w niewoli.
- Wacław w zamian za milczenie proponuje Papkinowi złoto.
- Wacław rozmawia z Klarą.
- Wacław spotyka się z Podstoliną. Okazuje się, że para wcześniej miała romans (kobieta znała Wacława jako księcia Radosława).
- Papkin oświadcza się Klarze.
- Podstolina zgadza się na ślub z Cześnikiem.
- Papkin w imieniu Cześnika wyzywa Rejenta na pojedynek.
Akt III
- Rejent sporządza pozew. Namówił murarzy, aby oskarżyli Cześnika o pobicie. Robotnicy zgadzają się i podpisują fałszywe zeznania.
- Ojciec próbuje zmusić Wacława do ślubu z Podstoliną. Grozi, że jeśli do wesela nie dojdzie, będzie trzeba zapłacić wysokie odszkodowanie.
- Wizyta Papkina, który przychodzi z wyzwaniem od Cześnika.
- Zjawia się Podstolina, która mówi, że poślubi Wacława.
Akt IV
- Przygotowania do pojedynku. Cześnik jest wściekły. Papkin obawia się, że wino, które pił u Rejenta było zatrute. Radzi się Dyndalskiego. Papkin spisuje testament.
- Informacja o zdradzie Podstoliny.
- Plany zemsty Cześnika. Dyktuje Dyndalskiemu list do Wacława, którego nadawcą jest rzekomo Klara. Pisanie jednak mu nie idzie. Ma więc drugi plan: służąca Rózia ma zwabić Wacława w zasadzkę.
- Małżeństwo Wacława i Klary.
- Do domu Cześnika na pojedynek przychodzi Rejent. Informuje gospodarza o zaślubinach.
- Pojednanie Cześnika i Rejenta. Wacław wypowiada słowa: "Tak jest - zgoda, A Bóg wtedy rękę poda".
2. Główni bohaterowie "Zemsty"
- Cześnik Maciej Raptusiewicz - ma pochodzenie szlacheckie, jednak niewiele posiada (zamek nie jest jego własnością). Jest kawalerem. Decyduje się na małżeństwo, aby poprawić swoją sytuację materialną. Jest bardzo porywczy, ale też szczery i prostolinijny.
- Rejent Milczek - wdowiec, ma jednego syna - Wacława. Właściciel połowy zamku. Pozornie jest pokorny i pobożny, jednak w rzeczywistości ma awanturniczą naturę. Jest przy tym bardzo inteligentny, co wykorzystuje, by manipulować ludźmi.
- Wacław Milczek, syn Rejenta - młody i - można podejrzewać - przystojny mężczyzna. Szczerze kocha Klarę i chce się z nią ożenić.
- Klara Raptusiewiczówna - młodziutka panna, nad którą opiekę sprawuje Cześnik, brat jej ojca. Dość majętna, a przy tym roztropna i inteligentna. Szczerze odwzajemnia uczucia Wacława.
- Podstolina Hanna Czepiersińska - wdowa po trzech mężach, krewna Klary. Chciałaby raz jeszcze wyjść za mąż, tym razem za Raptusiewicza. Bardzo ważne są dla niej pieniądze. Jest chciwa i nielojalna.
- Papkin - cały jego majątek to angielska gitara i kolekcja motyli (zastawiona zresztą). Ma dwie twarze. Z jednej strony jest tchórzliwy i kłamie, by osiągnąć cel, z drugiej zaś - to podziwiany przez kobiety kawaler, odważny i szlachetny. Jest to postać komiczna. Fredro to właśnie Papkina uczynił najśmieszniejszym bohaterem komedii.
3. "Zemsta" - co warto wiedzieć?
Akcja utowru rozgrywa się gdzieś na mazowieckiej prowincji albo w Galicji. Źródłem inspiracji dla Aleksandra Fredry były akta sądowe właścicieli Odrzykonia, Firleja i Skotnickiego.
Bohaterowie komedii reprezentują trzy pokolenia. Cześnik, Rejent i Dyndalski to przedstawiciele czasów saskich, Papkin i Podstolina - epoki stanisławowskiej, a Wacław i Klara przynależą do epoki preromantycznej.
Cytat z "Zemsty": Niech się dzieje wola Nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba" (Akt III, scena 2), wszedł trwale do języka potocznego.