"Antygona" - streszczenie

Jeden z najważniejszych dramatów, które kiedykolwiek powstały. Nie jest obszernym dziełem, jednak dość łatwo pogubić się w jego wątkach. "Antygona" Sofoklesa to tragedia władzy, klasyfikowana jako chronologicznie ostatnia z cyklu tragedii tebańskich. Jest uznawana za arcydzieło światowej dramaturgii, nieprzemijająco oddziałujące na widza. Poznaj najważniejsze wątki "Antygony" i uporządkuj informację na jej temat - z pewnością łatwiej będzie ci zrozumieć dzieło i zapamiętać z niej jak najwięcej szczegółów.

1. "Antygona" - co warto wiedzieć?

"Antygona" jest tragedią napisaną przez Sofoklesa. Powstała w 442 r. p.n.e. Według chronologii umiejscawia się jako trzecia spośród tragedii tebańskich (po "Królu Edypie" i "Edypie w Kolonie"). Jest klasycznym przykładem tragedii antycznej, jej inspiracją zaś była Mitologia.

Sofokles, autor Antygony, był jednym z największych w starożytnej Grecji tragików, tuż obok Ajschylosa i Eurypidesa. Był kapłanem oraz dowódcą wojskowym, czynnie angażował się również w politykę.

Zobacz film: "Wysokie oceny za wszelką cenę"

Przez współczesnych sobie uważany za bohatera, zarówno za życia, jak i po śmierci. Jego inne ważniejsze dzieła to między innymi:

• "Król Edyp";
• "Elektra";
• "Ajas" - najstarsza zachowana tragedia ;
• "Filoktet";
• "Edyp w Kolonie" (wydany już po śmierci autora).

Głównym motywem przewodnim w "Antygonie" jest konflikt tragiczny między prawami boskimi, według których żyć chce Antygona - tytułowa bohaterka, a prawami ludzkimi, ustanowionymi przez króla Kreona.

Siłą, która wikła wszystkich bohaterów w tragiczną sytuację, jest Fatum, Antygona zaś ponosi winę tragiczną, gdyż działa wbrew woli króla, uznając prawa boskie za ważniejsze.

2. "Antygona" - bohaterowie, czyli kto jest kim

Osoby, które trzeba powinniśmy znać z tego utworu to:

• Antygona - córka Edypa i Jokasty, ma siostrę Ismenę oraz braci Polinejksa i Eteoklesa. Siostrzenica Kreona, narzeczona Hajmona, należy do rodu Labdakidów. Buntuje się przeciwko Kreonowi, charakterystyczna jest dla niej duma, upór, wyniosłość, buntowniczość, konsekwencja w działaniu, przesadna religijność, miłość do rodziny i zdecydowanie. Nie obawia się poświęcić w imię obranych przez siebie ideałów.
• Ismena - siostra Antygony, nie umie sprzeciwić się autorytetowi władzy, stąd też brak jej pomocy w pochówku brata. Jest lękliwa, uległa i niepewna siebie. Kocha swoją siostrę mimo to i jest z nią bardzo związana.
• Kreon - władca Teb, brat Jokasty, wuj Antygony. Uważa, że uczucia nie mają żadnego znaczenia, nie rozumie ich siły. Myśli racjonalnie, nie uznaje innego zdania, jest autokratą i tyranem. Jednocześnie nerwowy w działaniu, cały czas obawia się ignorancji i lekceważenia poddanych oraz ich nieposłuszeństwa.
• Eurydyka - żona Kreona, nie zgadza się z jego poglądami. Przede wszystkim kocha Hajmona i po jego samobójczej śmierci nie umie dojść do siebie. W tragedii postać epizodyczna.

• Hajmon - syn Kreona, szczerą miłością kocha Antygonę. Choć jest porywczy, stara się dojść do porozumienia z Kreonem i przekonać go, by sprawował władzę w inny sposób. Murem stoi za narzeczoną, a gdy orientuje się, że Antygona nie żyje, popełnia samobójstwo, pozostając do końca jej wiernym.
• Tejrezjasz - wieszcz i mędrzec. Doradza Kreonowi, by nie walczył z bogami i zaakceptował ich wyroki, gdyż jako człowiek nie ma z nimi żadnych szans.
• "Chór" - składa się ze starców mieszkających w Tebach, mędrców i doradców. Starają się obiektywnie wypowiadać w obliczu toczących się wydarzeń. Po wybrzmieniu przestrogi Tejrezjasza ostatecznie przekonują, że najważniejsze jest spełnienie woli boskiej.

3. "Antygona" - krótkie streszczenie

Akcja "Antygony" ma miejsce w Tebach. Mieszkańcy tego miasta wygrali właśnie wojnę z wrogimi wojskami. W walkach tych zginął Eteokles i Polinejks - bracia z królewskiego rodu. Eteokles jako bohater, Polinejks zaś jako tchórz.

Wymienieni wyżej bracia, niedawno bratobójczą walkę o tron. Kreon stanowczo zakazuje pochówku Polinejksa - zdrajcy państwa, Eteoklesa zaś nakazuje pochować z wszelkimi honorami.

Woli Kreona sprzeciwia się Antygona i łamie zakaz władcy Teb, dokonując symbolicznego pochówku brata, przez co zostaje skazana na zgładzenie. Władca nie daje się przekonać do odstąpienia od wyroku, mimo rozpaczliwej prośby od jego syna, Hajmona, narzeczonego pięknej Antygony.

Księżniczka zostaje zamurowana w grobowcu, gdzie popełnia samobójstwo. Wskutek zdarzeń samobójczą śmiercią ginie także zakochany w Antygonie Hajmon, który w rozpaczy przebija się mieczem.

Na wieść o śmierci syna, samobójstwo popełnia także matka Hajmona i żona Kreona - Eurydyka. Finał tych zdarzeń jest taki, że Kreon staje się człowiekiem całkowicie złamanym przez los, którego wyroki stały się dla niego tak nieprzychylne.

Zgodnie z zasadami antycznej tragedii, główni bohaterowie utworu: Kreon i Antygona zostają postawieni przed tragicznymi wyborami, z których każdy jest dla nich niekorzystny.

Antygona wybiera między prawem boskim (pochówek brata, zgodnie z religią), a prawem ludzkim (wola Kreona - władcy).

Kreon zaś, jeśli postąpi zgodnie z wydanym przez siebie rozkazem (zginie ten, kto pochowa zdrajcę) i zgładzi swoją krewną, lub zostanie nazwany królem, który nagina prawo pod siebie. Losy kończą się tragicznie - Antygona ginie, Kreon zaś traci wszystkich swoich bliskich.