Wielkanocne jajka. Skąd wzięła się tradycja ich malowania?
Wielkanocne jajka to jeden z symboli tych świąt, a ich dekorowanie to wielka frajda dla dzieci. Istnieje wiele sposobów ich tworzenia - można je malować, kleić lub zabarwiać - a ich produkcja stanowi doskonałą okazję do spędzania czasu razem. Jak powstała tradycja ozdabiania jaj wielkanocnych? Jakie są techniki ich zdobienia? Sprawdź!
1. Skąd wzięła się tradycja malowania jajek?
Najstarsze pisanki pochodzą z terenów Mezopotamii, gdzie używane były w przeróżnych obrzędach. Zwyczaj ozdabiania jajek znany był także w czasach cesarstwa rzymskiego, o czym wspominają Owidiusz, Juwenalis i Pliniusz Młodszy.
W Polsce najstarsze pisanki pochodzą z końca X wieku. Wzór rysowano na nich woskiem, a w dalszej kolejności wkładano je do barwnika - łupin cebuli lub ochry, które nadawały jajkom brunatnoczerwony kolor.
Podczas chrystianizacji, pisanka została włączona do symboliki wielkanocnej. Aktualnie tworzy się pisanki podczas obchodów Jarych Godów (wierzenia słowiańskie) oraz przed Świętami Wielkanocnymi. Reprezentują odradzającą się naturę, a w kontekście chrześcijańskim symbolizują nadzieję, która płynie z wiary w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
Jajko jest powszechnie uznawane za symbol życia i odradzania się, stąd też jego obecność na wielkanocnym stole. Różnorodność kolorów jajek wielkanocnych odzwierciedla barwy wiosny i nadzieję płynącą z wiary w powstanie z martwych.
Według jednej z legend chrześcijańskich Maria Magdalena nabyła jajka dla uczniów Jezusa, które niespodziewanie zmieniły barwę na czerwoną po cudownym zmartwychwstaniu. Stąd tradycja malowania wielkanocnych jajek na czerwono.
Według dawnych wierzeń jajka wielkanocne miały odpędzać zło i przynosić miłość, szczęście i pomyślność. Stąd wywodzi się tradycja obdarowywania nimi swoich najbliższych.
2. Rodzaje jajek wielkanocnych
Nazwy jajek wielkanocnych zależą od sposobu ich dekorowania. W ten sposób możemy wyróżnić:
- malowanki - jajka jednobarwne o różnych kolorach;
- kraszanki - jajka o barwie czerwonej; ich nazwa pochodzi o staropolskiego słowa "krasić" - upiększać, barwić;
- wyklejanki - jajka z naklejonym obrazkiem z sitowia, listków, włóczki itp.;
- nalepianki - jajka ozdobione nalepionymi różnokolorowymi wycinkami z papieru;
- skrobanki - na jednolitym tle malowanki lub kraszanki wyskrobuje się wzorek;
- pisanki - jajka o różnobarwnych deseniach; powstają przez rysowanie na skorupce roztopionym woskiem i zanurzanie ich w barwniku.
3. Jak zdobić jaja wielkanocne?
Możliwości zdobienia jajek jest mnóstwo, a dzieci mają w tej sprawie nieograniczoną wyobraźnię. Warto jednak dostosować metodę dekorowania jajek wielkanocnych do wieku i umiejętności dziecka. Jakie są bezpieczne metody dekorowania jaj wielkanocnych dla dzieci? Oto kilka pomysłów:
- malowanie - to jedna z najbardziej tradycyjnych metod zdobienia jajek wielkanocnych; możesz użyć farb do jajek lub farb akrylowych, aby stworzyć różnorodne wzory i kolory; po wyschnięciu farby można dodać dodatkowe detale za pomocą markerów lub cienkich pędzli;
- technika batikowania (pisanki) - w tej technice wosk jest nanoszony na jajko za pomocą specjalnego narzędzia lub igły, a następnie jajko jest barwione w danym kolorze; wosk chroni obszary jajka przed absorpcją barwnika, tworząc wzory i motywy; po zakończeniu barwienia wosk jest usuwany, ujawniając wzory;
- naklejki i taśmy - możesz również użyć gotowych naklejek, taśm malarskich lub taśm dekoracyjnych do tworzenia geometrycznych wzorów, lub dzieląc jajko na sekcje; po nałożeniu naklejek lub taśm, możesz pomalować jajka i po ich wyschnięciu usunąć naklejki, ujawniając wzory;
- dekoracje z materiałów - możesz ozdobić jajka, używając różnych materiałów, takich jak cekiny, brokat, kamyki, kolorowe piórka, bibuła czy tasiemki; przyklej te materiały do jajka za pomocą kleju rzemieślniczego lub kleju na gorąco.
Pamiętaj, że zdobienie jajek wielkanocnych to doskonała okazja do wyrażenia swojej kreatywności i zabawy. Możesz eksperymentować z różnymi technikami i materiałami, tworząc z dziećmi unikalne i piękne dzieła sztuki.
