Srom. Budowa, funkcje i choroby

Srom to zewnętrzne narządy płciowe, których zadaniem jest ochrona wewnętrznych narządów płciowych. Jak jest zbudowany? Jak zachować jego higienę? I na jakie choroby jest narażony?

1. Srom – budowa i funkcje

Srom to ogół zewnętrznych narządów płciowych kobiety. W jego skład wchodzą:

• wargi sromowe większe (zewnętrzne) – to przedłużenie wzgórka łonowego, pomiędzy którym znajduje się szpara sromu,
• wargi sromowe mniejsze (wewnętrzne) – warstwa skóry pozbawiona owłosienia i gruczołów potowych,
• wędzidełko warg sromowych,
• przedsionek pochwy – to tam ujście mają przewody gruczołów Bartholina oraz cewka moczowa,
• łechtaczka,
• napletek łechtaczki,
• wędzidełko łechtaczki,
• wzgórek łonowy.

Warto zaznaczyć, że wygląd sromu u kobiet może się różnić.

Podstawową funkcją sromu jest ochrona wejścia do pochwy i jej wnętrza przed czynnikami zewnętrznymi, np. drobnoustrojami, oraz urazami mechanicznymi.

Obecne w sromie gruczoły Bartholina mają za zadanie wydzielać śluz, zwłaszcza podczas stosunku płciowego. Co ciekawe wygląd sromu zmienia się w czasie ciąży. Tuż przed porodem staje się bardzo wrażliwy. Jest też bardziej ukrwiony, co powoduje jego niewielkie opuchnięcie.

Zmiany w obrębie sromu w czasie ciąży to element przygotowania organizmu do rozwiązania. Ale jest też druga strona medalu: w tym czasie kobieta jest bardziej narażona na infekcje grzybicze i bakteryjne. A stan zapalny w ciąży może doprowadzić m.in. do przedwczesnego porodu.

Srom jest też bardzo unerwiony i ukrwiony, co ma ogromne znaczenie dla odczuwania przyjemności.

Za orgazm łechtaczkowy, który dla wielu kobiet jest jednym z przyjemniejszych doświadczeń, odpowiada nerw sromowy.

2. Choroby sromu. Jakie objawy powinny niepokoić?

2.1. Grzybica

To jedna z częściej rozpoznawanych chorób sromu. Za jej pojawienie się w większości odpowiadają drożdżaki Candida. Jej objawy to świąd, a także upławy w białym kolorze i o grudkowatej konsystencji. Pojawić się też może ból sromu, jego pieczenie, a także zaczerwienienie.

2.2. Stan zapalany sromu

Pierwszym niepojącym objawem zapalenia sromu jest jego pieczenie i silny świąd. Do ich wystąpienia mogą doprowadzić mechaniczne uszkodzenia nabłonka, m.in. otarcia, podrażnienia czy oparzenia.

Wpływ na ich pojawienie się może mieć niski poziom estrogenów, nieodpowiednia lub niewystarczająca higiena intymna, częsta zmiana partnerów seksualnych. W niektórych przypadkach do jeden z objawów cukrzycy lub zapalenia nerek.

2.3. Nowotwór sromu

Choroba najczęściej atakuje łechtaczkę i wargi sromowe. Sygnałem alarmowym powinien być niewielki guzek wyczuwany pod palcami oraz owrzodzenie sromu.

W większości przypadków rak sromu występuje u kobiet po menopauzie (zwłaszcza po 60. roku życia). Jest też diagnozowany u młodszych pacjentek, w przypadku których za chorobę odpowiada wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego).

3. Srom tematem tabu

Poza fachowym językiem medycznym mało kto w odniesieniu do żeńskich narządów płciowych używa słowa "srom". Co ciekawe, znaczenie tego słowa również nie jest neutralne, bo oznacza wstyd, hańbę, niesławę.

Warto od samego początku rozmawiać z dzieckiem o seksualności, dostosowując retorykę do jego wieku i poziomu zainteresowania tematem. Badania pokazują, że im dziecko więcej wie, tym jego zachowania seksualne są bezpieczniejsze, a podejście do ciała pozytywne.

Zdecydowanie lepiej, gdy dziecko pozna budowę swojego ciała w domu, w bezpiecznej atmosferze. W przeciwnym razie potrzebne mu informacje uzyska od kolegów i znajomych, co nie zawsze stanowi odpowiednie źródło wiedzy.