Szczepienie na HPV nie tylko dla dziewcząt?

Szczepienie chłopców między 11. a 12. rokiem życia przeciwko wirusowi HPV znacznie obniżyłoby w ich przypadku ryzyko zachorowania na raka gardła i krtani w późniejszym wieku. Takie działania profilaktyczne rekomenduje Amerykańskie Stowarzyszenie do Walki z Rakiem.

Wirus HPV jest najczęstszą przyczyną raka szyjki macicy, drugiego co do częstości nowotworu kobiet na świecie. Może on również przyczyniać się do rozwoju innych chorób nowotworowych, również wśród mężczyzn, tj. rak sromu, rak gardła, rak krtani. Są to choroby, których wykrycie w początkowym stadium jest bardzo trudne.

Szacuje się, że wirus HPV odpowiada za 5,2 proc. wszystkich przypadków zachorowań na raka na świecie. W większości krajów europejskich szczepienie dziewczynek przeciwko wirusowi HPV jest w całości lub w części refundowane. Tego rodzaju działania profilaktyczne w przypadku chłopców wprowadzono jedynie w Wielkiej Brytanii i Austrii.

W Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko wirusowi HPV, której podanie zaleca się dziewczynkom między 11. a 12. rokiem życia. Nie jest refundowana. Nie ma jej również na liście szczepień zalecanych. Dostępne są dwa rodzaje, obie podawane w trzech seriach w postaci zastrzyków domięśniowych (całkowity koszt szczepienia to ok. 1600 złotych). 

1. Co to jest HPV?

Wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus) jest patogenem, zwiększającym ryzyko rozwoju choroby nowotworowej.

Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą płciową. Istnieje również możliwość przeniesienia zakażenia na noworodka w czasie porodu.

Wirus HPV przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów choroby, a to oznacza, że osoby zakażone nieświadomie rozprzestrzeniają wirusa. Szacuje się, że ponad połowa osób aktywnych seksualnie miała w swoim życiu kontakt z wirusem brodawczaka ludzkiego.

Skutkiem zakażenia są brodawki płciowe, brodawczaki krtani, rak szyjki macicy.

2. Jak bronić się przed wirusem HPV?

Najlepszym działaniem profilaktycznym w tym przypadku jest ograniczenie partnerów seksualnych. Dostępna jest ponadto szczepionka przeciwko genitalnym typom wirusa brodawczaka ludzkiego. Jej podanie zaleca się nastolatkom pomiędzy 11. a 12. rokiem życia, zanim zaczną oni podejmować aktywność seksualną.

Ochrona po podaniu szczepionki jest długotrwała, zaleca się jednak, by kobiety regularnie wykonywały badania przesiewowe w kierunku wykrycia raka szyjki macicy (cytologia).

3. Objawy zakażenia wirusem HPV

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego w wielu przypadkach przez długi czas nie daje żadnych objawów. Jeśli jednak układ odpornościowy jest osłabiony, wówczas dojść może do rozwoju choroby i wystąpienia objawów klinicznych (kłykciny, grudkowatość bowenoidalna, choroba Bowena).

4. Rak szyjki macicy

Agresywne typy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV 16 i HPV 18) odpowiadają za ponad 70 proc. przypadków raka szyjki macicy. W Polsce każdego dnia z powodu tej choroby umiera pięć Polek. Ryzyko zachorowania rośnie, gdy kobieta rozpoczęła aktywność seksualną przed 16. rokiem życia, ma skłonność do infekcji intymnych (nieleczone stany zapalne pochwy), jest nosicielem wirusa HIV, stosuje antykoncepcję hormonalną, pali papierosy.

Raka szyjki macicy najczęściej diagnozuje się u kobiet miedzy 40. a 50. rokiem życia. Wczesne wykrycie choroby znacząco zwiększa szansę na wyleczenie.

Najczęściej obserwowane objawy raka szyjki macicy to:

• ból w podbrzuszu,
• ból podczas stosunku,
• obfite upławy,
• obfite krwawienia miesięczne.