Przyjmowanie kwasu foliowego przed i w czasie ciąży zapobiega wystąpieniu niektórych wad wrodzonych płodu
Często występującymi wadami wrodzonymi są wady cewy nerwowej. Liczne badania dowodzą, że można im zapobiec suplementując kwas foliowy.
Kwas foliowy powinna przyjmować każda kobieta, która może zajść w ciążę, a chce urodzić zdrowe dziecko. Suplementacja kwasem foliowym jest też zalecana przez specjalistów wszystkim kobietom w ciąży.
Wrodzona wada cewy nerwowej (NTDS) to jedna z wad ośrodkowego układu nerwowego i kręgosłupa.
Cewa nerwowa to zalążek układu nerwowego w okresie embrionalnym. W miarę upływu czasu i w warunkach prawidłowych, z cewy nerwowej powstanie mózg i rdzeń kręgowy, czyli struktury ośrodkowego układu nerwowego. Jednocześnie rozwija się też kręgosłup, stanowiący ochronę dla rdzenia kręgowego.
Suplementacja powinna obejmować okres trzech miesięcy przed planowanym poczęciem i około 8-12 tygodni od przypuszczalnego zapłodnienia (pierwszy trymestr) oraz kontynuowanie przyjmowania kwasu foliowego według zaleceń lekarza położnika.
W 2009 roku amerykański United States Preventive Services Task Force (USPSTF) zalecił również uzupełniającą suplementację kwasem foliowym dla kobiet w wieku rozrodczym.
Nowy raport z USPSTF aktualizuje swoje wcześniejsze wytyczne, zalecając, aby wszystkie kobiety zdolne do reprodukcji lub które planują mieć dziecko, spożywały codziennie kwas foliowy w celu zapobiegania NTDS.
1. Potrzeba codziennego uzupełniania kwasu foliowego
Nowy raport z USPSTF ocenia pojawiające się dowody na korzyści dla zdrowia i ewentualne szkody związane z użyciem kwasu foliowego w codziennej suplementacji.
Badania zbierane między rokiem 2009 a 2011 donoszą o występowaniu 6,5 przypadków bezmózgowia i rozszczepu kręgosłupa (dwóch najczęstszych form NTDS) na 10 tys. urodzeń żywych.
Kwas foliowy można znaleźć naturalnie w produktach roślinnych. Ciemnozielone warzywa liściaste takie jak szpinak, brokuły, szparagi, fasola i inne rośliny strączkowe, a także owoce cytrusowe są bogate w kwas foliowy. Jednak badania przywoływane w raporcie pokazują, że większość kobiet nie uzyskuje zalecanych dziennych dawek kwasu foliowego wyłącznie z diety.
W rzeczywistości, badania wykazały, że około 75 proc. kobiet w wieku od 15 do 44 lat nie otrzymują dziennej dawki niezbędnych suplementów w celu zapobiegania NTDS.
Większość przypadków NTDS rozwija się w pierwszym miesiącu ciąży - często zanim matka dowie się, że jest w ciąży. W rezultacie raport uznaje okres co najmniej 1 miesiąca przed poczęciem i pierwszych 2-3 miesięcy ciąży jako "krytyczne" w codziennej suplementacji kwasem foliowym.
USPSTF zaleca, aby kobiety, które są zdolne do zajścia w ciążę lub planują potomstwo przyjmowały suplement zawierający 0,4-0,8 mg kwasu foliowego dziennie. Zalecenia te nie dotyczą kobiet, które są w grupie bardzo wysokiego ryzyka NTDS spowodowanymi czynnikami dziedzicznymi, wcześniejszym stosowaniem leków przeciwpadaczkowych lub w przypadku matek, które miały już potomstwo dotknięte wadami. Kobiety te mogą wymagać wyższej dawki kwasu foliowego.
Typowe czynniki ryzyka NTDS obejmują cukrzycę i otyłość u matki lub mutacje enzymów odpowiedzialnych za metabolizm kwasu foliowego.
2. Problemy dotyczące spożycia kwasu foliowego
Spożycie kwasu foliowego, częstość występowania mutacji enzymów związanych z metabolizmem kwasu foliowego przede wszystkim różnią się w zależności od rasy i pochodzenia etnicznego. Przyszłe badania powinny zatem przyjrzeć się temu, jak zalecana dawka może odzwierciedlać te potrzeby.
Dlatego bardzo ważne jest codzienne przyjmowanie odpowiedniej dawki (0,4 mg dziennie dla kobiet planujących ciążę i u kobiet ciężarnych) kwasu foliowego dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek naszego organizmu, zwłaszcza dla odpowiedniego rozwoju układu krwiotwórczego i nerwowego.