Niedodma płuc
Niedodma płuc to inaczej bezpowietrzność miąższu płucnego. Może być wywołana zamknięciem oskrzela lub uciskiem. Powstaje wskutek powikłań pooperacyjnych, a także w efekcie niedoboru surfaktantu (co zdarza się u wcześniaków). Niedodma dotyka części lub całego płuca. Niedodma płuc może być stwierdzona dzięki badaniom rentgenowskim klatki piersiowej. Niedodma płuc u wcześniaków prowadzi do zespołu zaburzeń oddychania noworodka (ZZO).
1. Ostra niedodma płuc
Niedodma płuc może mieć przebieg ostry lub przewlekły. W postaci ostrej dochodzi do niemal całkowitej bezpowietrzności w miąższu płucnym, co wywołuje niewydolność płuca. Pojawia się zwykle wskutek komplikacji pooperacyjnych, najczęściej po operacjach wewnątrz jamy brzusznej lub klatki piersiowej. Do pojawienia się niedodmy przyczyniają się środki uspokajające, opioidy, ciasno założone bandaże i unieruchomienie pacjenta po operacji. Ostra niedodma bywa także wynikiem urazu płuc, który może się pojawić w czasie wypadku komunikacyjnego, dźgnięcia nożem lub upadku z dużej wysokości. U dorosłych niedodma w postaci ostrej pojawia się także wskutek długotrwałej sztucznej wentylacji i terapii tlenem.
Ostra niedodma płuc pojawia się także u wcześniakówi noworodków z niską wagą urodzeniową. Niedobór i nieprawidłowe działanie surfaktantu, zmniejszającego opór powierzchniowy w płucach, prowadzą do bezpowietrzności o różnym natężeniu i na różnej powierzchni. Niedodma może objąć tylko część jednego płuca lub oba płuca. Dzieci z niedoborem surfaktantu zawsze cierpią na niedodmę, która rozwija się w cały zespół zaburzeń oddychania noworodka.
2. Chroniczna niedodma płuc
Chroniczna niedodma płuc to częściowe pozbawienie tlenu, które wiąże się także z infekcjami wewnątrz płuc, rozstrzeniem oskrzeli, a także uszkodzeniem tkanki płuc (pojawienie się bliznowaciejącej w płucach). Chroniczna niedodma płuc może być wywołana skurczem, który pojawia się wskutek nacisku - nacisk ten to na przykład powiększone węzły chłonne lub nowotwór. Wskutek ciągłego nacisku i skurczu, w płucach może rozwinąć się stan zapalny, chroniczne zapalenie płuc. Ono właśnie prowadzi do rozstrzenia oskrzeli, przewlekłego stanu zapalnego, a także do pojawienia się tkanki bliznowaciejącej wewnątrz płuc.
Innym podłożem niedodmy w postaci chronicznej jest czynnik związany ze stanem opłucnej. Wskutek jej bliznowacenia i kurczenia się dochodzi do powolnego zaburzania funkcjonowania płuc. Taki stan może być związany z zatruciem azbestem lub chronicznymi stanami wywołującymi bliznowacenie opłucnej. Ten rodzaj niedodmy na zdjęciu rentgenowskim może być podobny do nowotworu płuc.
3. Objawy niedodmy płuc
U chorych na niedodmę płuc pojawiają się objawy takie jak lekki kaszel, bóle w klatce piersiowej, trudności z oddychaniem, przyspieszone bicie serca. W badaniach stwierdza się niskie nasycenie krwi tlenem. W miarę zaawansowania niedodmy pojawia się także sinica, czyli siny lub bladoniebieski odcień skóry, wywołany niedotlenieniem. Na zdjęciu rentgenowskim można stwierdzić gromadzenie się płynu w jamie opłucnej.