Ostra niewydolność oddechowa
Ostra niewydolność oddechowa jest wywoływana przez różne czynniki uszkadzające płuca. Wskutek ostrej reakcji ze strony płuc, w narządzie pojawia się obrzęk wywołany wzrostem przepuszczalności. Zapalenie miąższu płucnego utrudnia wymianę gazową i prowadzi do hipoksemii (obniżenia ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi), a w rezultacie do hipoksji, czyli niedoboru tlenu w tkankach. Ostrą niewydolność oddechową należy odróżnić od zespołu zaburzeń oddychania noworodka.
1. Przyczyny ostrej niewydolności płucnej
Przyczyny niewydolności płucdzielimy na płucne i pozapłucne. Wśród płucnych, niewydolność mogą wywołać:
- zapalenie płuc,
- uraz klatki piersiowej,
- oddychanie dymem i toksynami,
- podtopienie,
- aspiracja treści żołądkowych.
Wśród przyczyn pozapłucnych wyróżniamy:
2. Objawy ostrej niewydolności oddechowej
Ostra niewydolność oddechowa rozpoczyna się nagle i od razu ma ostre objawy. W odróżnieniu od przewlekłej niewydolności oddechowej, jej efekty są odwracalne.
W przypadku ostrej niewydolności oddechowej dochodzi do obrzęku i stanu zapalnego wewnątrz płuc. Hipoksemia, a po niej hipoksja prowadzą do kwasicy mleczanowej, która wywołuje śmierć niedotlenionych komórek. Niewydolność wielonarządowa, wraz z niedokrwistością i osłabieniem obwodowego przepływu krwi może już oznaczać śmierć, jeśli w porę nie zostanie podjęte leczenie.
U osób dotkniętych niewydolnością oddechową pojawia się tachykardia, podnosi się ciśnienie tętnicze, zwiększa się objętość wyrzutowa serca. Dochodzi do hiperwentylacji i niewydolności prawokomorowej serca. Skóra chorego staje się sina (sinica). Krzepliwość krwi się zwiększa, wskutek jej zwiększonej lepkości (poliglobulii), co oznacza, że mogą pojawić się powikłania zakrzepowe.
3. Badania w przypadku ostrej niewydolności oddechowej
Aby stwierdzić ostrą niewydolność oddechową, bada się wskaźnik oksygenacji, czyli natlenowania w mieszaninie oddechowej. U cierpiących na niewydolność oddechową oksygenacja wynosi poniżej 200 mmHg. Zmiany w płucach są widoczne także na zdjęciu rtg płuc. Zmiany te mogą pojawić się nieco później niż objawy.
Oprócz tego w niektórych przypadkach zakłada się cewnik Swana-Ganza i mierzy się tzw. ciśnienie zaklinowania w naczyniach włosowatych w płucach. Dzięki takiemu pomiarowi można zbadać ciśnienie w lewym przedsionku serca, a ono z kolei zależy od wydolności lewej komory serca. W przypadku ostrej niewydolności oddechowej, wynik wynosi poniżej 18 mmHg. Nie zawsze jest możliwość wykonania takiego badania. Podobne dane można otrzymać dzięki innym, mniej inwazyjnym i ryzykownym badaniom, takim jak echokardiografia, osłuchiwanie i badanie ośrodkowego ciśnienia żylnego.
Ostra niewydolność oddechowa wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej. Niezbędna jest mechaniczna wentylacja i intensywna opieka medyczna. Wskutek ostrej niewydolności oddechowej może dojść do niewydolności wielonarządowej, czyli niewydolności dotykającej co najmniej dwóch układów lub narządów. Niewydolność może dotknąć centralnego układu nerwowego, wątroby, nerek, a także układu krążenia.