Mak – właściwości prozdrowotne i zastosowanie
Mak, właściwości którego mogą zaskoczyć, wykorzystywany jest w kuchni na wiele sposobów. Te małe ziarenka mają nie tylko ciekawy smak, ale też sporą ilość prozdrowotnych składników. Dowiedz się, czy mak jest zdrowy i czy dziecko może jeść mak.
1. Mak – właściwości
Czy mak jest zdrowy? Okazuje się, że tak. Ziarna maku zawierają sporą ilość witamin A, D, E, a także witaminę C. Są też dobrym źródłem wapnia i – w nieco mniejszym stopniu – żelaza, miedzi, magnezu, fosforu i cynku.
Mak zawiera też błonnik, który pozytywnie wpływa na pracę jelit. Spożywanie produktów będących jego cennym źródłem zmniejsza zaparcia.
Co ciekawe, prozdrowotne (i narkotyczne!) właściwości maku wykorzystywano już w starożytności.
2. Olej makowy. Na co pomaga?
Cenne właściwości ma też olej makowy. Zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, głównie z grupy omega-6 (przede wszystkim kwas linolowy). Jest więc cennym wsparciem dla serca i pomaga przywrócić równowagę pomiędzy "dobrym" (HDL) i "złym" (LDL) cholesterolem.
Można też stosować go zewnętrznie, nakładając na włosy, skórę i paznokcie. Olej makowy nawilży je i odżywi. Można też wspomóc nim leczenie ran, owrzodzeń, odleżyn czy zmian łuszczycowych.
Olej makowy stosuje się wyłącznie na zimno. Nie nadaje się do smażenia i podgrzewania. Używa się go do sałatek, kasz, past kanapkowych (m.in. serowych), surówek.
3. Mak – czy zdrowy dla dzieci?
Choć sami lubimy makowiec czy kutię, mamy pewne obawy przed podaniem ich dzieciom. Wynika to najpewniej z tego, że boimy się, czy mak nie zaszkodzi maluchowi.
Te drobne ziarenka, choć smaczne, mają też ciemniejszą stronę. Mak bowiem zawiera substancje o działaniu narkotycznym.
Najwięcej zawiera ich mak lekarski (orientalny), którego uprawa w Polsce normowana jest ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Roślina ta oddziałuje na układ nerwowy i jest wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznym. Z wysuszonego soku mlecznego z makówki (opium) wytwarza się morfinę, kodeinę i papawerynę. Są to substancje o działaniu przeciwbólowym, jednak podaje się je wyłącznie z przepisu lekarza i w ściśle określonych przypadkach (wykazują działanie uzależniające).
W przemyśle spożywczym najczęściej stosowany jest mak niebieski (europejski). Charakteryzuje się najniższą zawartością alkaloidów (substancji o działaniu narkotycznym), jest zatem bezpieczny (również dla dzieci i kobiet w ciąży).
Pamiętajmy jednak, że mak jest ciężkostrawny. Słodyczy z jego dodatkiem nie należy podawać niemowlętom (ale nic nie stoi na przeszkodzie, by zjadły pieczywo z makową posypką). Starsze dzieci (powyżej 2. roku życia) mogą już bez obaw jeść dania z makiem, o ile nie są na niego uczulone. Alergia na mak krzyżuje się z alergią na mąkę pszenną, żytnią oraz owsianą.
4. Jak jeść mak?
Mak to popularny surowiec cukierniczy. Na co dzień znajdziemy go w drożdzówkach lub ciastkach. Popularnością mak cieszy się zwłaszcza w okresie świątecznym, kiedy to przygotowujemy z niego bożnonarodzeniowy makowiec i kutię. W niektórych regionach Polski serwuje się też łazanki z makiem i bakaliami.
Na co dzień niewielkie ziarenka są też dodawane do bułek, chleba i rogali. A skoro o rogalach mowa, w tych najpopularniejszych, świętomarcińskich, sercem jest nadzienie z delikatnego maku białego. Ma łagodniejszy smak i jest droższy od maku niebieskiego. W Polsce nie jest uprawiany.
5. Zatrucie makiem – objawy
Zatrucie makiem, zwłaszcza niebieskim, jest bardzo rzadko spotykane. By do tego doszło, trzeba by zjeść jego bardzo duże ilości.
Jesli jednak po spożyciu dania z makiem wystąpią nudności i halucynacje, trzeba jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Ze spożywaniem maku muszą uważać osoby, które przyjmują leki na nadciśnienie i bezsenność, gdyż może on osłabić ich działanie.
