Przemoc wobec mężczyzn. Doświadcza jej co dziesiąty

Niektórym wydaje się to niemożliwe, jednak przemoc wobec mężczyzn wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Może ona przybierać różną formę i być bardzo subtelna. Trudno ją też udowodnić, o czym przekonał się Wiktor, który po dziesięciu latach bycia ofiarą zdecydował się na walkę o swoją godność.

Przemocy fizycznej doświadcza co dziesiąty mężczyzna, co piąty przyznaje się, że jest ofiarą przemocy psychicznej. Sprawcami najczęściej są ich życiowe partnerki. To wyłamuje się ze stereotypu, który funkcjonuje w społeczeństwie. I przeczy teorii o delikatności i subtelności płci pięknej.

– Kobiety wobec mężczyzn najczęściej stosują przemoc psychiczną, która przybierać może różne formy – mówi Małgorzata Kulka, przedstawiciel Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”.

I choć mężczyźni coraz częściej przyznają się, że są ofiarami przemocy, to nadal wiele jeszcze jest na tym polu do zrobienia.

W przypadku mężczyzn formularz „Niebieskiej Karty” w 2015 roku został przez policję wypełniony 10 733 razy. 5 244 kobiety były podejrzane o stosowanie przemocy. Dla porównania liczba ofiar, którymi były panie, wyniosła blisko 70 000. To drastyczna różnica, której jednak przeczą wyniki uzyskane przez CBOS w 2012 roku. Respondenci obu płci deklarowali, że zostali uderzeni przez partnera w czasie kłótni. Odpowiedzi takiej udzieliło 10 proc. mężczyzn i 11 proc. kobiet.

Ale przemoc to nie tylko bicie, to również dręczenie, wyzywanie, poniżanie, ograniczanie kontaktów z rodziną i znajomymi. Taka właśnie była codzienność Wiktora, który przez dziesięć lat znosił upokorzenia ze strony żony. Na początku przybierały one bardzo delikatną formę. Były subtelne, jak to na kobietę przystało.

1. I będę cię dręczyć aż do śmierci

Mężczyzna poznał Weronikę na studiach. Bardzo szybko stali się nierozłączną parą. Tuż po obronie zdecydowali się na ślub. Wiktora wcale nie dziwiło to, że Weronika sama zorganizowała całą uroczystość. Dał jej wolną rękę, a ona niczego z nim nie uzgadniała. Co go obchodziło, jakiego koloru będą serwetki na stołach?

Gdy kupowali mieszkanie, Wiktor zauważył, że jego pomysły są od razu atakowane. Żona delikatnie wskazywała mu mankamenty jego propozycji. Nie dyskutował z nią, bo liczyło się tylko to, że niemal stoją już w progu nowego lokum. Co z tego, że żona wybrała taką lokalizacje, że on do pracy miał 30 minut drogi, a ona do swoich rodziców zaledwie dwie przecznice do pokonania?

Wspólne mieszkanie okazało się zadaniem trudnym. – Wiedziałem, że Weronika ma trudny charakter. Na początku mi to nawet imponowało. Szła przez życie jak burza. W trzy lata po zakończeniu studiów objęła funkcję kierownika działu IT w międzynarodowej firmie. Była niezwykle wymagająca dla swoich pracowników. Nie miała skrupułów, nie miała też kolegów i koleżanek. Gdy wracała do domu, przebierała się i szła na basen lub na fitness. Rzadko gotowała, ale spodziewałem się tego, zanim się z nią ożeniłem.

2. Idiota na dzień dobry

Zaskoczeniem dla Wiktora było jednak to, jak żona zaczęła go traktować. Wcześniej rozmawiali, spędzali ze sobą czas. Z roku na rok było jednak coraz gorzej. Weronika wolała odpoczywać sama, dużo pracowała, nie odwzajemniała czułości męża. Problemem stały się również nieprzyjemne zwroty, jakie kobieta kierowała w stronę męża. Każdy pretekst był dobry, aby mu ubliżyć. Nigdy nie doceniała jego starań, raczej szczegółowo analizowała problemy mężczyzny.

–  Kiedy zwierzyłem się jej, że nie mogę dogadać się z szefem, powiedziała, że wcale się nie dziwi, bo jestem idiotą. I gdyby nie ona, to dawno byłbym zwolniony. Później dowiedziałem się, że ona i mój szef byli znajomymi. Podobno nic więcej ich nie łączyło.

Bunt w Wiktorze narastał. Raz nie wytrzymał i krzyknął na żonę. Kobieta pobiegła do swoich rodziców z płaczem. Pech chciał, że gdy wychodziła z mieszkania, natknęła się na naszych sąsiadów. Widzieli ją roztrzęsioną, zalaną łzami. Na Wiktora, który za nią wybiegł, spojrzeli z nienawiścią. Sami napisali sobie scenariusz całego zajścia.

3. Tyran w spódnicy

Weronika tego dnia wróciła od swoich rodziców odmieniona. Była miła, przygotowała kolację. Nocą kochaliśmy się jak za dawnych lat. I przez kilka następnych dni sielanka trwała. Okazało się, że kobieta jest w ciąży.

– Weronika bardzo się cieszyła, ja byłem załamany. Nie chciałem mieć z nią dziecka, bo wiedziałem, że nie będzie dobrą matką. Była zbyt wielką egoistką. Co miałem jednak zrobić? Podzielałem jej radość. Dbałem o nią, usługiwałem jej. A ona to wykorzystywała.

Gdy na świat przyszła córka Weroniki i Wiktora, mężczyzna oszalał ze szczęścia. Klara od razu stała się jego oczkiem w głowie. Mężczyzna nie zwracał zupełnie uwagi na komentarze swojej żony. A te były coraz ostrzejsze.

– Według niej do niczego się nie nadawałem, wszystko robiłem źle. Nieprawidłowo przewijałem dziecko, źle je trzymałem. Potrafiła podejść i wyrwać mi je z rąk, bo akurat w danej chwili miała taki kaprys. Sama jednak odrzucała Klarę. Opiekowała się nią na pokaz albo wtedy, gdy miała na to ochotę. Nie karmiła córki piersią, bo ją to obrzydzało. Nie wstawała do niej w nocy. Nie chciała jej nosić, przytulać.

Gniew Weroniki wobec męża narastał. Z każdym dniem było coraz gorzej. Mężczyzna zaczął w końcu zauważać problem. Dzisiaj otwarcie mówi o tym, że zrobił to za późno. Bał się jednak, że żona zacznie stosować przemoc wobec Klary. Chciał być przy córce, żeby ją bronić.

4. I tak nikt ci nie uwierzy

Wiktor zgłosił się po pomoc do psychologa. – Stwierdził, że pewnie dałem kiedyś żonie powód do takiego zachowania, ona przestała mnie kochać i teraz nie wie, jak zakończyć związek.

Receptą miało być porozmawianie z Weroniką i dojście do porozumienia. Kolejny specjalista dał podobną radę. Dopiero, gdy trafiłem pod skrzydła fundacji, ktoś otwarcie powiedział, że jestem ofiarą przemocy. Ofiarą, a nie sprawcą. – Na spotkaniu grupy wsparcia dowiedziałem się, że to nie jest tylko mój problem. Takich jak ja jest wielu. Żyją wśród nas. Uczą nasze dzieci, naprawiają nasze samochody, dostarczają przesyłki.

Dzisiaj Wiktor pomaga mężczyznom doświadczającym przemocy stanąć na nogi. Jest w trakcie sprawy rozwodowej, która jest dla niego bardzo trudna. – Żona odgrywa rolę poszkodowanej kobiety, w czym pomagają jej rodzice. Ja nie mam żadnych dowodów, że to ona się nade mną znęcała. I jestem mężczyzną, co komplikuje sprawę. Czeka mnie jeszcze walka o Klarę. Weronika utrudnia nam kontakty, buntuje córkę przeciwko mnie. Widzę, jak to dziecko cierpi. Nie mogę znieść, że jest wykorzystywane jako karta przetargowa.

5 oznak, że masz toksycznego rodzica [8 zdjęć]

Kontrolowanie prywatnej korespondencji, grona znajomych, wyjść. Wyzywanie od egoistów i niewdzięczników.

zobacz galerię

Takich historii wbrew pozorom jest wiele. To jednak temat tabu. Nie mówią o nim mężczyźni, nie przyznają się do przemocy kobiety. I jednym, i drugim po prostu nie wypada. To wbrew stereotypom. A te są w naszym społeczeństwie niezwykle silne. To mężczyzna jest tym silniejszym, bardziej skorym do przemocy i nękania. Z łatwością przypina mu się łatkę sprawcy.

– W pewnym stopniu wynika to również z modelu wychowania. Chłopców uczy się, że muszą być silni i nie mogą okazywać słabości. I gdy szukają pomocy, spotykają się często z niezrozumieniem – mówi Małgorzata Kulka, przedstawiciel Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”.

Gdy mężczyzna chce wyjść poza te ramy, spotyka się ze sprzeciwem. Wiktor doświadczył tego na własnej skórze. Jego żona tylko dolewała oliwy do ognia. Z jej pomocą mężczyzna stracił pracę, stał się obiektem kpin, nie widuje się z córką.

– Przemocą jest również ograniczanie lub wręcz uniemożliwianie dziecku kontaktów z ojcem. A to zdarza się coraz częściej. Mogą temu towarzyszyć oskarżenia, liczne kłamstwa – mówi Małgorzata Kulka. I dodaje: – Ofiarą wówczas jest nie tylko mężczyzna, ale też dziecko.  

Trudno się więc dziwić, że panowie nie przyznają się do swoich problemów. To niestety skutkuje zaniżaniem statystyk i pomniejsza skalę zjawiska w oczach społeczeństwa. O przemocy wobec mężczyzn ciągle mówi się za mało. Zjawisko to stanowi również wyzwanie dla profesjonalistów i pracowników wymiaru sprawiedliwości. I oni bowiem wyjść muszą poza ramy stereotypowego myślenia.