Ćwiczenia po cesarce
Ćwiczenia po cesarce są istotnym elementem w okresie połogu- zapobiegają różnym powikłaniom i pozwalają na szybszy powrót kobiety do formy, która praktycznie od razu musi opiekować się dzieckiem. Już w okresie ciąży kobieta powinna zainteresować się rodzajami ćwiczeń po porodzie i po cięciu cesarskim. Najlepiej, by instruktażu udzielił jej fizjoterapeuta, na przykład w szkole rodzenia.
1. Cięcie cesarskie
Cięcie cesarskie (łac. sectio caesarea) jest operacyjnym sposobem ukończenia porodu. Obecnie cięcie cesarskie wykonuje się metodą poprzecznego cięcia nadłonowego. Pozostawia ono niewielką bliznę, zazwyczaj ukrytą pod bielizną. Najczęściej operacja ta wykonywana jest w znieczuleniu przewodowym - podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym (rzadziej stosowane jest znieczulenie ogólne), co pozwala na szybsze wprowadzenie ćwiczeń po cesarce, już w pierwszych godzinach po zabiegu.
2. Rodzaje ćwiczeń po cięciu cesarskim
Już w pierwszej dobie po cięciu cesarskim, gdy zastosowane zostało znieczulenie przewodowe do kręgosłupa, kobieta w połogu powinna zacząć ćwiczyć. Pierwszymi ćwiczeniami, jeszcze przed uruchomieniem (przed wstaniem z łóżka) są ćwiczenia krążeniowe, przeciwzakrzepowe i oddechowe torem piersiowym. Gdy znieczulenie przestanie działać i pacjentka czuje swoje nogi, powinna zacząć ćwiczenia czynne kończyn dolnych bez udziału mięśni brzucha oraz ćwiczenia przeciwzakrzepowewykonywane stopami.
Przed wstaniem z łóżka (kobieta po cięciu cesarskim powinna wstać lub przynajmniej usiąść po 8 godzinach po znieczuleniu przewodowym) należy powoli, bez napinania mięśni brzucha, czyli ze zgiętymi nogami, zacząć obracać się z leżenia na plecach do leżenia bokiem. Usprawni to późniejszą pionizację i pozwoli na łatwiejsze przystawienie maluszka do piersi. Kobieta po cięciu cesarskim powinna również nauczyć się kaszleć z asekuracją rany pooperacyjnej.
3. Przykładowe ćwiczenia po cięciu cesarskim
Od 1 do 3 doby po cięciu cesarskim można wykonywać między innymi następujące ćwiczenia:
- Pozycja wyjściowa (P. w.): leżenie tyłem, nogi wyprostowane. Ruch: wyprost i zgięcie naprzemienne stóp w stawach skokowych (20 razy).
- P. w.: jak wyżej. Ruch: krążenie stóp (20 razy).
- P. w.: jw. Ruch: napinanie pośladków, licząc do 4; można przy tym wciskać pięty w materac (10 razy).
- P. w.: leżenie tyłem, nogi zgięte w stawach kolanowych. Ruch: ćwiczenie oddychania torem piersiowym wdech nosem unosi się klatka piersiowa, 3 razy dłuższy wydech ustami; jeśli mięśnie brzucha się napinają, stabilizujemy ranę pooperacyjną ręką (3 razy co godzinę).
- W 3 i 4 dobie wykonujemy wszystkie powyższe ćwiczenia, a ponadto:
- P. w.: dowolna. Ruch: ćwiczenie napinania mięśni Kegla; zaciskamy cewkę moczową i pośladki, licząc do 4, nie wstrzymując wdechu, a najlepiej podczas wydechu (od kilku powtórzeń do 3 serii po 20 razy dziennie).
- P. w.: leżenie tyłem, nogi zgięte w stawach kolanowych. Ruch: unoszenie miednicy, licząc do 2 (10 razy).
- W 5 i 6 dobie po cięciu cesarskim można dodać kolejne ćwiczenia:
- P. w.: leżenie tyłem, nogi w stawach kolanowych, ramiona wzdłuż tułowia. Ruch: unoszenie głowy, dotykając brodą mostka podczas wydechu, licząc do 2 (5 razy).
- P. w.: jw. Ruch: ćwiczenie oddechowe torem brzusznym; podczas wdechu nosem brzuch się unosi, wydech ustami 3 razy dłuższy (3 razy co godzinę).
Warto też zastosować masaż blizny po cięciu cesarskim po jej całkowitym zagojeniu z użyciem specjalnej maści na blizny, na przykład z wyciągiem z cebuli. Po 6 tygodniach połogu można już dodawać coraz trudniejsze ćwiczenia, np. ćwiczenia mięśni prostych i skośnych brzucha (tzw. brzuszki i skrętoskłony) oraz ćwiczenia wzmacniające pleców. Pamiętajmy: ćwiczenia po cesarce nie tylko dobrze oddziałują na ciało kobieto, ale również na jej sferę psychiczną.