Bóle wzrostowe u dzieci - przyczyny, objawy, leczenie
Bóle wzrostowe to normalne zjawisko wśród dzieci w wieku od 3 do 12 lat. Najczęściej pojawiają się w nocy i występują u nawet 40 proc. dzieci w tym wieku. Jak pomóc dziecku przetrwać tę dolegliwość? Kiedy bóle wzrostowe powinnny nas zaniepokoić? Sprawdź!
1. Czym są bóle wzrostowe?
Bóle wzrostowe to powszechna dolegliwość u dzieci w wieku od 3. do 12. roku życia - w okresie intensywnego wzrostu. Mogą mieć bardzo różny charakter; zwykle dotyczą:
- ud;
- łydek;
- goleni;
- dołów podkolanowych.
Mogą pojawiać się także m.in. w okolicach ramion. Zwykle opisywane są jako ból pulsujący, kłujący lub przeszywający. U niektórych maluchów bóle wzrostowe występują jedynie jako dyskomfort, a niektóre dzieci z ich powodu wybudzają się ze snu.
Bóle wzrostowe najczęściej pojawiają się w nocy lub po intensywnym wysiłku w ciągu dnia. Ustępują po zastosowaniu leków przeciwbólowych. Mają charakter napadowy, a pojedynczy ich atak może trwać od kilku minut do nawet dwóch godzin.
2. Jakie są przyczyny tego bólu?
Wbrew swojej nazwie bóle wzrostowe według naukowców mają niewiele wspólnego ze wzrastaniem. Niektórzy badacze twierdzą, że ich przyczyną jest niedobór witaminy D lub niski próg bólowy dziecka.
Inną możliwą przyczyną bólów wzrostowych jest płaskostopie lub tendencja do stawiania stóp do krawędzi wewnętrznej (tzw. nadpronacja).
Które dzieci są szczególnie narażone na bóle wzrostowe?
- maluchy cierpiące z powodu rzadkich chorób metabolicznych mięśni;
- dzieci z nadmierną ruchomością stawów;
- jeśli w rodzinie stwierdzono zespół niespokojnych nóg.
3. Jak objawiają się bóle wzrostowe?
Czym objawiają się bóle wzrostowe?
- mają charakter symetryczny, obustronny;
- zwykle dotyczą kończyn dolnych; zazwyczaj mięśni, a nie stawów;
- ustępują po zastosowaniu środków przeciwbólowych;
- występują wieczorem lub w nocy;
- nie występują nieprawidłowości w badaniu lekarskim;
- chód dziecka nie jest zaburzony;
- wyniki badań krwi oraz radiologicznych są prawidłowe.
4. Diagnostyka bólów wzrostowych
W czasie diagnozowania bólów wzrostowych u dzieci lekarze zawsze wykluczają inne, poważniejsze choroby, które mogą być ich źródłem. Należą do nich choroby onkologiczne oraz hematologiczne, takie jak m.in. białaczka.
Bóle kości mogą być także objawem chorób zapalnych np. w ostrym lub przewlekłym zapaleniu kości, czy też w infekcji wirusowej takiej jak grypa, czy odra. Bóle kończyn mogą występować także w chorobach ortopedycznych i reumatologicznych.
Najczęstsze badania wykorzystywane do diagnostyki bólów wzrostowych to:
- morfologia krwi;
- RTG;
- CRP;
- OB.
Jeśli bólom kończyn dziecka towarzyszą inne, niżej wymienione objawy, warto przeprowadzić właściwą diagnostykę, aby wykluczyć poważniejsze choroby i schorzenia.
5. Kiedy powinniśmy udać się z dzieckiem do lekarza?
Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
- ból, który pojawia się rano i nie jest związany z wysiłkiem fizycznym;
- ból narastający, który nie ustaje po podaniu leków przeciwbólowych;
- utykanie, zaburzenia chodzenia;
- ból kończyn połączony z gorączką;
- zaczerwienienie, obrzęk lub sztywność stawów;
- utrata masy ciała;
- brak apetytu;
- ból nasilający się podczas dotykania tkliwego miejsca;
- zmęczenie i przewlekłe osłabienie dziecka;
- senność.
6. Jak pomóc dziecku przetrwać bóle wzrostowe?
Z uwagi na nawracający charakter bóle wzrostowe mogą być dla dzieci niezwykle uciążliwe. Jeśli lekarz zdiagnozuje bóle wzrostowe, pomocne mogą być:
- delikatne masaże bolących mięśni;
- ciepłe kąpiele, okłady;
- leki przeciwbólowe zawierające paracetamol lub ibuprofen, zwłaszcza w silnych bólach.
Ważną rolę w profilaktyce oraz leczeniu bólów wzrostowych ma również dieta i właściwa dla wieku aktywność fizyczna. W czasie intensywnego wzrostu kości niezwykle ważne jest dostarczanie do organizmu dziecka pokarmów z dużą zawartością wapnia i witaminy D3.
Warto także pamiętać o stosowaniu ćwiczeń rozciągających dolne kończyny, które mogą pomóc zapobiegać bólom wzrostowym.
