Dziecko psoci, przeszkadza, bije innych. Złe wychowanie, a może objaw ADHD?
Co to jest ADHD? Jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi, objawy muszą pojawić się przed 7. rokiem życia. Przyczyną tego zaburzenia często są czynniki genetyczne, mogą one wynikać z działania czynników biologicznych oddziałujących negatywnie na ośrodkowy układ nerwowy w okresie: prenatalnym, okołoporodowym lub postnatalnym. Są to na przykład: choroby wirusowe lub bakteryjne, zatrucia, uszkodzenia mechaniczne, czynniki społeczno-emocjonalne powodujące zaburzenia emocjonalne.
1. Objawy ADHD
Objawy kryterialne nazywane triadą objawów ADHD to:
- Nadaktywność motoryczna
- Impulsywność
- Zakłócenia uwagi
Sprawdź koniecznie:
Nadaktywność motoryczna
Charakteryzuje się brakiem celowego działania. Dziecko jest niespokojne, ciągle w ruchu, zawsze biega nie chodzi, jest go wszędzie pełno, stale się wierci, macha rękami i nogami. Częściej wybiera zabawy ruchowe. Gdy sytuacja zmusza go do minimalnej aktywności ruchowej, np. siedząc w szkolnej ławce lub sali kinowej, będzie wykonywać wiele drobnych ruchów manipulacyjnych wokół swojego ciała lub najbliższego otoczenia.
Impulsywność
Ten objaw dotyczy zachowań podporządkowanych impulsowi pojawiającemu się w danej chwili. Dziecko wykonuje to, co aktualnie przyjdzie mu do głowy. Często przerywa lub przeszkadza innym. Dokucza i zaczepia rówieśników. Zachowanie to cechuje się brakiem refleksji na temat adekwatności, poprawności i skutków zachowania. Pociąga to za sobą problemy z planowaniem zachowania, jego organizacją i kontrolą. Przejawia się to np. w wypowiedziach dziecka, które są chaotyczne, niestrukturalizowane, z wieloma komentarzami.
Zakłócenia uwagi
Przejawiają się problemami z koncentracją. Dziecko ma problem z wykonywanie dłuższych zadań, ponieważ nie potrafi tak długo skupić swojej uwagi. Nawet, gdy warunki do pracy są sprzyjające, dziecko łatwo się męczy. Osoba z ADHD jest podatna na wszelkie dystraktory (inne nieistotne bodźce). Ma problemy z zapamiętaniem szczegółów. Często gubi lub zapomina rzeczy.
2. Dodatkowe objawy ADHD
Inne symptomy ADHD związane są z emocjami i motywacją dziecka. Takie dzieci często są nadwrażliwe i reagują bardziej emocjonalnie od swoich rówieśników. Częściej też przejawiają zachowania agresywne i zdenerwowanie. Ich reakcje charakteryzują się gwałtownością. Trudno jest im kontrolować swoje zachowanie oraz zmotywować się do działania, dążyć do sukcesu, gdy cel jest odległy w czasie. Dlatego dzieci z ADHD potrzebują dużo motywacji, energii i pobudzenia z zewnątrz.
Osoba z nadpobudliwością psychoruchową ma słabe poczucie czasu, co powoduje zaburzoną organizację. Dziecko może mieć problem z naśladowaniem działań innej osoby i jest to związane z trudnością zapamiętania sekwencji działań. Nie potrafi skoncentrować się na jednej czynności. Takie dzieci, ze względu na impulsywność swojego zachowania, mogą mieć problemy z nawiązywaniem nowych relacji.
Nadaktywność motoryczna i impulsywność zachowania często wywołuje niechęć i zniecierpliwienie u osób dorosłych, np. nauczycieli, rodziców, rodzeństwa. Takie nastawienie innych osób prowadzi do problemów w relacjach z innymi. Dzieci mają też większe problemy z przestrzeganiem zakazów. Przestrzeganie zasad wydaję się dla dziecka z ADHD trudne, gdy porównuje je z nagrodami możliwymi do zdobycia, gdy złamie reguły.
Należy podkreślić, iż objawy ADHD są bardzo różne i nie wszystkie występują u każdego dziecka z zespołem hiperkinetycznym.
Artykuł powstał we współpracy z Klubem Rodzica.