Surdopedagog: jak pomaga dzieciom z wadą słuchu?
Surdopedagog to specjalista zajmujący się osobami z dysfunkcjami słuchu: niesłyszącymi, niedosłyszącymi i słabosłyszącymi. W jaki sposób im pomaga? Na czym polega prowadzona przez niego terapia? Jakie zajęcia prowadzi surdopedagog? I jakie trzeba mieć wykształcenie, by móc zostać surdopedagogiem?
1. Surdopedagog. Co to za specjalista?
Surdopedagog (łac. surdus ‘głuchy’, gr. paidagogos ‘prowadzący dziecko’) to specjalista, który pracuje z osobami z uszkodzeniami słuchu. Jest to nauczyciel głuchych i niedosłyszących. Pracuje najczęściej w szkołach i przedszkolach specjalnych, ale też poradniach Polskiego Związku Głuchych oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Wiemy już, kto to jest surdopedagog, a czym się zajmuje? Przygotowuje osoby z wadami słuchu do samodzielnego życia oraz funkcjonowania w warunkach wymuszonych przez deficyty percepcyjne.
1.1. Surdopedagog: zadania
- zapobieganie pogłębiania się wady słuchu i jej skutków,
- wyrównywanie możliwości rozwojowych,
- poprawianie zachowań zakłócających proces kształtowania się mowy,
- wykorzystywanie urządzeń technicznych w odbiorze dźwięków,
- wychowanie i trening słuchowy,
- udoskonalenie funkcji słuchowych oraz funkcji innych zmysłów,
- współpraca z rodzicami i nauczycielami dziecka niesłyszącego.
Istotne jest to, że surdopedagog posiada wiedzę i umiejętności, by przeciwdziałać marginalizacji osób z wadą słuchu. Dostrzega też ich potrzeby i możliwości.
2. Surdopedagog: wykształcenie
By zostać surdopedagogiem, potrzebne są studia z zakresu pedagogiki specjalnej. W ich trakcie student zapoznaje się z wiadomościami z zakresu nauk medycznych, filozofii, pedagogiki oraz psychologii. Wśród przedmiotów specjalistycznych są m.in. audiologia, wczesna stymulacja rozwoju dziecka z wadą słuchu, Polski Język Migowy, metodyka nauczania przedszkolnego i wczesnoszkolnego dzieci niesłyszących i słabosłyszących.
2.1. Surdopedagog: kwalifikacje
Zdobyte w trakcie studiów kwalifikacje umożliwiają surdopedagogowi m.in:
- diagnozować percepcję mowy oraz kompetencje językowe i komunikacyjne,
- przygotowywać program terapii surdologopedycznej,
- prowadzić zajęcia rozwijające umiejętność rozumienia oraz tworzenia wypowiedzi słownych,
- prowadzić zajęcia w zakresie nabywania umiejętności czytania i pisania u dzieci z różnymi zaburzeniami słuchu, a także rozwijające funkcje psychomotoryczne i poznawcze,
- współpracowanie z członkami wielospecjalistycznego zespołu leczniczo-rehabilitacyjnego i orzeczniczego,
- obsługiwać urządzenia wspomagające słyszenie,
- przygotowywać pisemne opinie surdologopedyczne dotyczące wyników diagnozy surdologopedycznej noworodków, niemowląt, dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych z uszkodzeniami i/lub dysfunkcjami narządu słuchu,
- wskazywać badania specjalistyczne niezbędne do postawienia diagnozy surdologopedycznej;
- konsultować i instruować rodzinę pacjenta i osób mu najbliższych o zalecanych metodach i formach terapii mowy,
- uczestniczenie w komisjach i zespołach orzekających o potrzebie świadczeń specjalnych (zespoły wczesnego wspomagania, ośrodki rehabilitacyjne i opieki specjalnej) i socjalnych (renty, leczenie i świadczenia rehabilitacyjne).
[Cyt za.: Program specjalizacji w dziedzinie surdologopedii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego]
3. Surdopedagog: praca
3.1. Co robi surdopedagog?
Osoba, która ukończy studia ze specjalizacją surdopedagogiczną może podjąć pracę w:
- w przedszkolu (oddziałach) specjalnych dla dzieci głuchych i słabosłyszących
- w szkołach podstawowych dla dzieci głuchych i słabosłyszących,
- jako nauczyciel wspomagający w przedszkolu lub szkole integracyjnej,
- jako terapeuta w ośrodku wczesnej interwencji, poradniach rehabilitacyjnych, poradniach zdrowia psychicznego oraz poradniach psychologiczno–pedagogicznych.
