Suplementy diety dla kobiet w ciąży. Czy dostępne w Polsce preparaty są bezpieczne?
Suplementacja w ciąży to temat niezwykle ważny, ale i kłopotliwy. Zwłaszcza jeśli chodzi o dobór i dawkę określonych preparatów. Jakie suplementy dla przyszłych mam oferuje rynek? Uczciwości producentów i bezpieczeństwu farmaceutyków postanowili się przyjrzeć aktywiści z fundacji "Badamy Suplementy". Czy ciężarne mają powody do niepokoju?
1. Suplementy diety dla kobiet w ciąży. Co warto przyjmować?
Zgodnie z najnowszą wiedzą, w okresie ciąży ilość witamin i minerałów pozyskiwanych jedynie z diety może być dla kobiety niewystarczająca. Jest to czas, w którym zmienia się zapotrzebowanie organizmu na energię, białko czy niektóre witaminy. Wraz z rozwojem płodu zwiększa się także zapotrzebowanie kaloryczne – w pierwszym trymestrze o ok. 85 kcal/dzień, w drugim o ok. 285 kcal. a w trzecim o ok. 465 kcal. Dostarczanie wszystkich tych elementów w odpowiednich ilościach jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu.
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) wydało najnowsze, obecnie aktualne, rekomendacje dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych. Wynika z nich, że kobiety powszechnie stosują wielowitaminowe suplementy diety, co nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.
"Ocenia się, że po suplementy diety sięga 78-98 proc. ciężarnych w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii. Nie ma wiarygodnych danych z Polski, ale obserwacje w praktyce położniczej pozwalają przypuszczać, że trend suplementacji jest bardzo podobny" – czytamy na stronie PTGiP.
W najnowszych wytycznych Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje ciężarnym przyjmowanie jedynie kwasu foliowego, witaminy D, jodu, kwasów DHA czy żelaza (konkretne dawki można znaleźć w rekomendacjach PTGiP).
"Obecność innych mikroelementów, witamin, substancji czynnych w suplementacji, czyli uzupełnianie normalnej diety, nie jest rekomendowana w populacji zdrowych kobiet, jeżeli nie ma do tego określonych wskazań medycznych" – stwierdzają członkowie Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego.
2. Co ciężarnym oferuje polski rynek? Raport fundacji "Badamy Suplementy"
Członkowie fundacji "Badamy Suplementy" postanowili przyjrzeć się suplementom diety dla ciężarnych, które są dostępne na polskim rynku. Pod lupę wzięto 6 popularnych suplementów dla kobiet w ciąży: OmegaMed Optima start, Prenatal Duo, Symvital mama, MamaDHA Premium+, Doppelherz aktiv Mama PREMIUM oraz Composita Mama DHA.
- Przebadaliśmy w akredytowanym laboratorium 6 popularnych suplementów dla kobiet w ciąży. Suplementy zostały kupione w aptece internetowej, skąd zostały bezpośrednio wysłane do akredytowanego laboratorium, w którym pierwszy raz zostały otwarte – wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie Maciej Szymański, założyciel fundacji "Badamy Suplementy".
Suplementy zbadano pod kątem:
- zawartości składników bazowych (kwasów DHA/EPA, żelaza, kwasu foliowego, magnezu, jodu, witaminy D etc.);
- czystości mikrobiologicznej (liczba drożdży i pleśni, obecność gronkowców koagulazo-dodatnich, obecność Listeria monocytogenes, obecność przypuszczalnych Escherichia coli, obecność Salmonella spp., ogólna liczba drobnoustrojów);
- zawartości metali ciężkich (kadm, ołów, rtęć).
Jak podkreśla Szymański, w składzie badanych suplementów nie stwierdzono dużych rozbieżności.
- Zgodność deklaracji producenta z naszymi wynikami badań laboratoryjnych miała miejsce w przypadku czterech suplementów. W dwóch pojawiły się małe rozbieżności. W jednym niższa była zawartość witaminy E (Prenatal Duo - przyp.red.), a w drugim niższe wartości pojawiły się przy witaminie B6 i B12 (Composita MAMA DHA - przyp.red.). Według norm PTGiP, te różnice nie powinny mieć jednak negatywnego wpływu na zdrowie ciężarnych. Ważne jest to, że badania pod kątem czystości mikrobiologicznej, czyli potencjalnych drobnoustrojów, które mogły podczas procesu produkcyjnego dostać się do suplementów, wyszły w normie. Podobnie w przypadku zawartości metali ciężkich, bo trzeba nadmienić, że metale ciężkie w suplementach często przekraczały dopuszczalne normy – wyjaśnia Szymański.
Przy ocenie danego suplementu niezwykle ważnym kryterium jest także analiza składu, ponieważ zawartość może być zgodna z deklaracją producenta, a badania mikrobiologiczne mogą być w normie, ale deklaracja składu nie musi być tożsama ze składem potwierdzonym w badaniach laboratoryjnych.
- W składzie mogą pojawić się barwniki, które nie są w ogóle potrzebne, ale ze względu na estetykę i śnieżnobiały ocień pastylki, producenci po nie sięgają. Takim barwnikiem dwutlenek tytanu (E171). Według stanowiska panelu eksperckiego EFSA z maja 2021 nie może być uznawany za bezpieczny i szeroko stosowany w Unii Europejskiej, ponieważ istnieją doniesienia stwierdzające możliwy szkodliwy wpływ na mikrobiom. Podobnie jest ze sztucznymi konserwantami – tłumaczy Maciej Szymański.
Z analizy dietetyków współpracujących z organizacją "Badamy Suplementy" wynika, że wszystkie produkty są bezpieczne, jednak po uzwględnieniu wszystkich kryteriów najlepiej wypadły tylko dwa suplementy: "Omegamed Optima Star"oraz "Prenatal Duo".
3. Uwaga na żelazo w suplementach diety
Czym jeszcze ciężarne powinny kierować się przy wyborze suplementów diety?
- Kobiety w ciąży powinny szczególną uwagę zwrócić skład suplementów diety i tego, czy zawarte w nich elementy są im faktycznie potrzebne. Przykładem może być obecność żelaza w tego typu preparatach. PTGiP zaleca jego suplementację przed 16 t.c. tylko w przypadku stwierdzonej niedokrwistości z niedoboru żelaza – czyli wtedy kiedy stężenie hemoglobiny spada i wynosi mniej niż 11g/dl ( czyli wtedy, kiedy stężenie ferrytyny jest obniżone) a suplementację żelaza w dawce do 30 mg/dobę. – po 16 t.c. tylko wtedy kiedy następuje spadek stężenia ferrytyny poniżej 60 mg/l – przypomina Maciej Szymański.
Lekarze podkreślają, że przed rozpoczęciem suplementacji konieczne jest skonsultowanie się z ginekologiem, wykonywanie badań morfologicznych oraz oznaczenie stężenia ferrytyny u każdej kobiety w czasie ciąży już od pierwszej wizyty położniczej.
W przypadku prawidłowych wyników badań Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników nie rekomenduje suplementacji żelaza ciężarnym.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
