Reanimacja

Czynności ratownicze, które mogą i powinny być podjęte na miejscu zdarzenia, jeszcze przed przyjazdem karetki pogotowia, noszą nazwę podstawowych zabiegów resuscytacyjnych BLS i są one powszechnie znane i nauczane na kursach pierwszej pomocy. Zasady reanimacji dzieci są nieco odmienne dla dorosłych.

Kiedy widzimy dziecko, które w wyniku jakiegoś zdarzenia traci przytomność i upada na ziemię powinniśmy podjąć szereg działań mających na celu sprawdzenie jego stanu i ewentualne podjęcie czynności ratowniczych. Aby wszystkie te działania były skoordynowane i efektywne, został opracowany algorytm udzielania pierwszej pomocy, który każdy powinien znać i w razie konieczności do niego się stosować. W uproszczeniu, algorytm ten opiera się na schemacie ABC, w którym A (ang. Airways) oznacza udrożnienie dróg oddechowych, B (ang. Breath) oznacza ocenę i zabezpieczenie oddychania, natomiast C (ang. Circulation) oznacza ocenę i zabezpieczenie krążenia krwi. Wszystkie wykonywane działania ratownicze odbywają się właśnie w takiej kolejności.

Na miejscu zdarzenia w pierwszej kolejności sprawdzamy bezpieczeństwo swoje i poszkodowanego. Następnie sprawdzamy reakcję dziecka lekko nim potrząsając i pytając, czy wszystko w porządku. Jeśli dziecko reaguje układamy, je w pozycji bezpiecznej i kontrolujemy co pewien czas jego stan. Jeśli nie ma reakcji, najpierw wołamy o pomoc, a następnie podejmujemy dalsze czynności ratownicze w kolejności podanej poniżej.

1. Udrażniamy drogi oddechowe. Polega to na odgięciu ku tyłowi głowy ułożonego na plecach dziecka i uniesieniu jego bródki ku górze.
2. Po takim udrożnieniu dróg oddechowych sprawdzamy przez 10 sekund, czy dziecko oddycha. Dokonujemy tego pochylając twarz nad twarzą dziecka i starając się dostrzec ruchy oddechowe klatki piersiowej, usłyszeć szmery oddechowe oraz wyczuć oddech na policzku. Jeśli dziecko oddycha, układamy je w pozycji bezpiecznej i kontrolujemy co pewien czas jego stan. Jeśli nie stwierdzamy oddychania, podejmujemy dalsze działania.
3. Wykonujemy 5 oddechów ratowniczych. Rozpoczynamy je od sprawdzenia palcem, czy w ustach nie znajduje się ciało obce i ewentualnie usuwamy je. Następnie odginając ku tyłowi główkę i unosząc bródkę ku górze zatykamy nos dziecka i obejmujemy szczelnie ustami jego usta. U niemowląt staramy się objąć ustami jednocześnie usta i nos. Wdmuchujemy powietrze przez około 1,5 sekundy i obserwujemy jednocześnie ruchy klatki piersiowej. Jeśli unosi się ona i opada zgodnie z oddechami ratowniczymi świadczy to o tym, że są one efektywne. Powtarzamy wszystkie te czynności 5 razy.

Po udrożnieniu dróg oddechowych i wykonaniu 5 oddechów ratowniczych przystępujemy do oceny krążenia również przez około 10 sekund. Oznakami krążenia są ruchy ciała, kaszel lub samodzielne oddychanie. Jeśli tego nie zauważamy, sprawdzamy tętno na tętnicy szyjnej, a u niemowląt na tętnicy ramiennej. Jeżeli są oznaki krążenia, ale nie ma oddechu, kontynuujemy sztuczne oddychanie, natomiast jeśli brak oznak krążenia, podejmujemy masaż serca.

1. Wykonując masaż serca u dzieci starszych uciskamy splecionymi dłońmi 1/3 dolną mostka w taki sposób, aby klatka piersiowa ugięła się o około 1/3 głębokości. U niemowląt masaż można wykonywać opuszkami dwóch palców jednej dłoni, jeżeli ratownik jest jeden lub gdy ratowników jest dwóch, można uciskać dwoma kciukami obejmując jednocześnie dłońmi klatkę piersiową niemowlęcia. Częstość uciśnięć powinna wynosić około 100 na minutę.
2. Wykonujemy masaż serca na zmianę ze sztucznym oddychaniem. Jeżeli mamy tylko jednego ratownika, stosunek uciśnięć mostka do oddechów ratowniczych powinien wynosić 30:2, natomiast jeżeli ratowników jest dwóch, może on wynosić 15:2. Co pewien czas oceniamy od nowa stan pacjenta.
3. Kontynuujemy resuscytację do czasu powrotu funkcji oddychania i krążenia u poszkodowanego, do czasu przyjazdu karetki pogotowia lub do wyczerpania własnych sił. Jeśli dziecko odzyska przytomność, należy je ułożyć w pozycji bezpiecznej i czekać na przyjazd karetki pogotowia.

Tak wykonane podstawowe zabiegi resuscytacyjne BLS u dzieci jeszcze przed przyjazdem pogotowia ratunkowego dają poszkodowanemu duże szanse na przywrócenie czynności życiowych i powrót do zdrowia. Z tego względu powinny być one znane każdej osobie tak, aby w razie potrzeby była ona w stanie wykonać je prawidłowo i pomóc dziecku.