Przyjmowanie leków w trakcie karmienia piersią
Jak leki wpływają na karmienie piersią? Czy chora mama musi odstawić dziecko od piersi? Czy substancje czynne w nich obecne przenikają do kobiecego pokarmu? Czy podczas karmienia piersią należy zrezygnować z zażywania leków przeciwbólowych – ibuprofenu i paracetamolu?
1. Karmienie piersią a leki
Często zdarza się, że gdy karmiąca mama zachoruje, stawiana jest przed decyzją: albo nie będziesz zażywać leków, albo zrezygnujesz z karmienia piersią. Czy rzeczywiście nie da się połączyć leczenia środkami farmakologicznymi z karmieniem dziecka? – Niektóre substancje czynne obecne w lekach mogą przenikać do mleka matki i mogą być niebezpieczne dla dziecka. Na szczęście nie jest to regułą i większość leków można stosować podczas karmienia piersią. Dlatego w trakcie wizyty u lekarza trzeba podkreślić, że jest się matką karmiącą i poprosić o środek, który będzie najbezpieczniejszy dla dziecka. W przypadku najpopularniejszych dolegliwości lekarz zazwyczaj bez większych problemów powinien dobrać zarówno skuteczny, jak i bezpieczny lek. A dlaczego tak przekonuję do tego, by nie odstawiać dziecka od piersi podczas choroby? Między innymi dlatego, że w mleku matki obecne są przeciwciała, które chronią dziecko przed zachorowaniem na tę chorobę, która właśnie dotknęła jego mamę – wyjaśnia Dorota Szatkowska, Certyfikowany Doradca Laktacyjny (CDL). Mleko mamy, która przechodzi chorobę, nawet przebiegająca z wysoka gorączką, jest tak samo wartościowym pokarmem jak wtedy, gdy jest ona w pełni zdrowa.
Warto jednak podkreślić, że chociaż wiele leków uznanych jest za bezpieczne dla dziecka, to decyzję o tym, czy konieczne jest ich stosowanie oraz który ze środków wybrać, zawsze pozostawmy lekarzowi. Nie farmaceucie oraz nie koleżance, która przechodziła podobną chorobę.
2. Leki przeciwbólowe a karmienie piersią
Karmiące mamy najczęściej pytają o to, jaki jest wpływ popularnych leków przeciwbólowych na skład ich mleka i laktację. Ibuprofen, paracetamol a karmienie piersią? Czy możemy powiedzieć, że środki te są bezpieczne lub niebezpieczne dla dziecka? – Przeciwbólowe leki zawierające ibuprofen lub paracetamol uznawane są za leki „najbezpieczniejsze” według klasyfikacji profesora Hale’a, który na podstawie wieloletnich badań stworzył kategorie ryzyka laktacyjnego. Możemy więc sięgać po te środki przeciwbólowe, ale należy przestrzegać dawkowania podanego w ulotce dołączonej do leku. Popularna aspiryna jest z kolei niewskazana, ponieważ należy do kategorii „prawdopodobnie bezpieczne”. Warto też wspomnieć o jeszcze jednej grupie leków, dość często stosowanej, a są to antybiotyki. Mamy często pytają o ich bezpieczeństwo w czasie laktacji. Większość antybiotyków jest dopuszczona do stosowania w czasie karmienia piersią. Które z nich są bezpieczne, a które przeciwwskazane można sprawdzić w Laktacyjnym Leksykonie Leków, opracowanym na podstawie książki prof. Thomasa W. Hale „Medications and Mothers' Milk”– tłumaczy Dorota Szatkowska.
Podsumowując – ibuprofen, paracetamol oraz większość antybiotyków to środki bezpieczne dla dziecka karmionego piersią. Natomiast popularny lek zawierający kwas acetylosalicylowy oraz leki zawierające pochodne pirazolonu to środki, które mogą wywoływać niepożądane działanie u maleństwa. Do innych środków, które są bezwzględnie zabronione w trakcie karmienia piersią należą: leki psychotropowe, leki o działaniu narkotycznym, czyli np. morfina i kodeina oraz leki przeciwnowotworowe. Wszystkie mamy, które chciałyby sprawdzić inne leki, odsyłamy do Laktacyjnego Leksykonu Leków. Jest on dostępny na stronie internetowej Centrum Nauki o Laktacji.
3. Karmienie przed czy po zażyciu leku?
Nawet jeśli zażywamy leki z kategorii tych najbezpieczniejszych, to najlepiej przyjmować je zaraz po skończeniu karmienia. Szczególnie poleca się przyjmowanie leków po ostatnim dziennym karmieniu, ponieważ wtedy następuje najdłuższa przerwa w podawaniu dziecku piersi.
4. Gdy musimy odstawić dziecko od piersi
Wspominaliśmy już, że istnieją leki, których nie można przyjmować podczas karmienia piersią. Wtedy – na czas przyjmowania tych środków – musimy odstawić maleństwo, a po skończeniu kuracji możemy powrócić do naturalnego karmienia. Jednak, by powrót był możliwy, należy zadbać o dwie rzeczy – utrzymanie laktacji na właściwym poziomie oraz niezaburzenie odruchu ssania u malucha. Warto zasięgnąć też porady specjalisty w poradni laktacyjnej. Konsultant udzieli wsparcia i rzetelnej informacji w tej trudnej i stresującej dla mamy i dziecka sytuacji.
Laktację utrzymamy poprzez regularne odciąganie mleka za pomocą laktatora. Niestety musimy to mleko wylewać, a malucha karmić albo mlekiem odciągniętym przed chorobą i zamrożonym, albo sztuczną mieszanką. Bez względu na wybór wyposażmy się w smoczek, który nie zaburza odruchu ssania u dziecka. Możemy też podawać dziecku pokarm za pomocą łyżeczki (tzw. zestaw łyżeczki) lub w specjalnym kubku.
Jeśli wybierzemy tradycyjny smoczek, to bardzo możliwe jest, że nasze maleństwo rozleniwi się i nie będzie chciało ssać piersi. Wbrew pozorom – ssanie piersi to czynność wymagająca sporego wysiłku, a z tradycyjnych butelek mleko leci niemal samoistnie. Leki mogą więc wymagać zaprzestania karmienia piersią, ale nie musi to być całkowity koniec naturalnego karmienia. Bardzo wiele zależy od naszych działań.