Niewydolność oddechowa u noworodka

Niewydolność oddechowa najczęściej występuje u wcześniaków. Wiąże się to z faktem, że płuca u płodu rozwijają się w pełni dopiero w ostatnich tygodniach ciąży. U dzieci urodzonych przed 25. tygodniem ciąży występuje 99% prawdopodobieństwo niewydolności oddechowej. Dzieci urodzone po 36. tygodniu ciąży bardzo rzadko cierpią na problemy z oddychaniem wywołane niedojrzałością płuc.

W przypadku wcześniaków, niewydolność oddechowa zwykle oznaczazespół zaburzeń oddychania noworodka (ZZO), który kiedyś był nazywany zespołem błon szklistych. Noworodek urodzony przed czasem ma jeszcze na tyle niedojrzałe płuca, że oddychanie z dużym prawdopodobieństwem będzie zaburzone. Do tego oddychanie utrudnione jest przez niedobór endogennego surfaktantu, czyli substancji zmniejszającej napięcie powierzchniowe po zewnętrznej stronie pęcherzyków płucnych i tym samym ich objętość. Takie działanie zmniejsza opory, powstające podczas pracy płuc. Do niedotlenienia w wyniku niewydolności oddechowej dochodzi także wskutek niedojrzałości układu oddechowego. To tylko jeden z wielu możliwych problemów zdrowotnych u wcześniaków.

Czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się niewydolności oddechowej u noworodka, są:

• cukrzyca u matki,
• wyziębienie organizmu,
• niedobór tlenu w otoczeniu,
• poród przez cesarskie cięcie,
• płeć męska.

Niemowlęta do 2.-6. miesiąca życia oddychają tylko nosem. W związku z tym, nawet zatkanie nosa może znacząco utrudnić oddychanie. Niewydolność oddechowa występuje najczęściej u dzieci, a to ze względu na niewielką objętość dróg oddechowych, słabsze mięśnie zaangażowane w oddychanie, a także miękką ścianę płuc.

Pierwsze objawy niewydolności oddechowej u noworodka zwykle są obserwowane od razu po urodzeniu. Dziecko ma problem z pierwszym samodzielnym oddechem i trudności przy kolejnych oddechach. Skóra między żebrami i nad obojczykami jest zauważalnie wciągana, a skrzydełka nosa dziecka poruszają się przy oddychaniu - to objawy tego, że dziecko ma problemy z oddychaniem. Można zaobserwować zbyt szybki rytm oddychania, co u noworodka oznacza powyżej 60 oddechów na minutę. W ciężkich przypadkach pojawia się spowolnienie rytmu oddychania. Może także nastąpić sinica obwodowa, czyli zasinienie skóry dziecka na kończynach, a szczególnie na palcach u dłoni i stóp.

Dzieci urodzone przedwcześnie muszą przebywać w inkubatorach, które pozwalają im na oddychanie. Tlenoterapia i sztuczna wentylacja są podstawą leczenia. Stosuje się także uzupełnianie niedoborów surfaktantu w płucach. Do tego stosowane są leki przyspieszające dojrzewanie płuc, czyli zazwyczaj glikokortykosterydy.

W przypadku niewydolności oddechowej niemowląt urodzonych o czasie, leczenie zależy od przyczyny problemu. Jeśli niewydolność oddechowa jest wywołana niedrożnością górnych dróg oddechowych, trzeba je udrożnić lub w inny sposób umożliwić oddychanie. W niektórych przypadkach konieczna może okazać się intubacja.