Najnowszy raport NIK na temat szczepień ochronnych

Zdaniem Naczelnej Izby Kontroli od kilku lat nie udaje się rozszerzyć pakietu szczepień obowiązkowych. Powód? Brak funduszy – dokładnie 200 mln złotych. To nie jedyny problem, który zauważa NIK. Z roku na rok rośnie liczba dzieci nieszczepionych.

1. Coraz mniej zaszczepionych

Według raportu NIK od kilku lat w Polsce obserwuje się niebezpieczną tendencję - spadek liczby osób poddających się ochronnym szczepieniom obowiązkowym. Co roku o ok. 40 proc. - rośnie liczba nieszczepionych dzieci. - W latach 2011- 2014 r. liczba osób uchylających się wzrosła ponad dwukrotnie: z ok. 5 tys. do ponad 12 tys. osób – czytamy w raporcie.

I chociaż w Polsce odnotowuje się spadek liczby zachorowań na choroby zakaźne, to zdaniem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, sugestie o konieczności i możliwości ograniczenia szczepień są nie do przyjęcia. Ograniczenie szczepień mogłoby spowodować powrót poważnych chorób np. krztuśca. Miało to już miejsce w Szwecji, Japonii czy Wielkiej Brytanii.

NIK uspokaja jednak, że na chwile obecną liczba osób niezaszczepionych nie zagraża bezpieczeństwu epidemiologicznemu.

2. Finansowanie szczepień

NIK zajął się również stroną finansową obowiązującego w Polsce systemu szczepień obowiązkowych. Jak wynika z przeprowadzonej kontroli, chociaż resort zdrowia prawidłowo przeprowadzał zakupy szczepionek do programu szczepień ochronnych ze środków budżetowych, to system w dużej mierze, finansowany jest przez rodziców.

Co roku, ok. 60 proc. dzieci (do 18. miesiąca życia) szczepionych jest przeciwko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis i haemophilus influenzae typu B przy zastosowaniu nowoczesnych szczepionek wysokoskojarzonych, a te zakupy finansowane są przez rodziców, rezygnujących ze szczepionek kupowanych przez Ministerstwo Zdrowia, gdyż wymagają one większej liczby wkłuć.

NIK wskazuje również, że do czasu zakończenia kontroli, resort zdrowia nie zapewnił zakupu szczepionek przeciwko pneumokokom ani szczepionek wysokoskojarzonych 5w1 dla całej populacji dzieci.

Szczepienia przeciw pneumokokom są rekomendowane niemal we wszystkich krajach Unii Europejskiej. - Jakiekolwiek próby rozszerzenia i unowocześnienia katalogu szczepień obowiązkowych są więc nieskuteczne – czytamy w raporcie.

3. Zmiany w ustawach

Od 1 stycznia 2017 roku obowiązek finansowania zakupu szczepionek w ramach programu szczepień obowiązkowych miał przejść z Ministerstwa Zdrowia do NFZ. Zdaniem NIK taka zmiana daje możliwość poszerzenia i unowocześnienia obowiązującego obecnie programu szczepień.

Warto przypomnieć, że Ministerstwo Zdrowia już opublikowało projekt ustawy, według której szczepienia obowiązkowe byłyby ponownie finansowane z budżetu państwa, a nie jak zakłada ustawa mająca wejść w życie w przyszłym roku przez NFZ.

Koszt programu szczepień ochronnych, uwzględniającego szczepienie przeciwko pneumokokom oraz szczepionkę wysoko skojarzoną 5w1 dla całej populacji dzieci byłby wyższy o 192 mln. W 2014 r. na zakup szczepionek w ramach programu szczepień ochronnych wydano 95,4 mln.