Matka chce urodzić dziecko zmarłej córki - ma zgodę na wykorzystanie jajeczek
Sąd Apelacyjny w Londynie zezwolił 60-letniej Brytyjce na wykorzystanie komórek jajowych jej zmarłej córki.
To nie tylko trudna, ale i dość bezprecedensowa sprawa. Rozprawa odbyła się w czwartek, 30. czerwca br. Wcześniej niekorzystny dla kobiety wyrok wydał sąd pierwszej instancji. Negatywną opinię w tej sprawie wydał również brytyjski Urząd ds. Zapłodnienia i Embriologii (HFEA).
1. Czy była świadoma zgoda?
Jedyna córka kobiety walczącej o pozwolenie na urodzenie własnego wnuka zmarła w 2011 roku w wieku 28 lat. Chorowała na raka jelita. Przed śmiercią miała ona prosić swoją matkę, by ta podjęła próbę zapłodnienia zamrożonych jajeczek, donosiła ciążę, a następnie urodziła i wychowała dziecko.
Kobieta przed śmiercią wszystko dokładnie zaplanowała. Pobrane od niej komórki jajowe miały zostać zapłodnione spermą pochodzącą od anonimowego dawcy w klinice w Nowym Jorku.
Wcześniej wydane negatywne opinie w tej sprawie opierały się na braku pisemnego oświadczenia zmarłej kobiety. Uznanie roszczeń jej rodziców (znanych jako „pan i pani M.”) było niemożliwe, gdyż nie znaleziono dowodów świadczących o wyrażeniu przez młodą kobietę świadomej zgody na to, by jej matka urodziła swojego wnuka. Te jednak odnalazł sędzia Jenni Richards z londyńskiego Sądu Apelacyjnego.
To dość nieszablonowa sprawa, która rodzi wiele kontrowersji. Z jednej strony mamy bowiem zamrożone komórki jajowe, które by zniszczono, gdyby nie wydano zgody na ich wykorzystanie przez matkę zmarłej kobiety. Z drugiej zaś do rozważenia pozostają kwestie etyczne.
2. Mrożenie komórek jajowych szansą na późne macierzyństwo
Zabieg mrożenia komórek jajowych jest coraz powszechniejszy. W swojej ofercie ma go wiele klinik na całym świecie. Traktowany jest jako wybór życiowy, bo pozwala na zaplanowanie momentu zajścia w ciążę.
Jest również szansą dla pacjentek w trakcie terapii onkologicznej, które po zakończeniu leczenia będą chciały urodzić dziecko (agresywna terapia stosowana w leczeniu raka może bowiem doprowadzić do trwałej niepłodności).
Przed zabiegiem witryfikacji kobieta poddawana jest terapii hormonalnej. W trakcie zabiegu przeprowadzanym w znieczuleniu miejscowym można jednorazowo pobierać od niej od kilku do kilkunastu komórek jajowych. Zamraża się je następnie w ciekłym azocie.
Zabieg mrożenia komórek jajowych pozwala na zajęcie ciążę w czasie wskazanym przez kobietę. Na witryfikację najczęściej decydują się wykształcone i aktywne zawodowo panie po trzydziestym roku życia.
Specjaliści wskazują jednak, że zabieg mrożenia komórek jajowych nie daje gwarancji na zajęcie w ciążę i jej donoszenie. Rozwój dziecka w łonie matki uzależniony jest bowiem od wielu różnych czynników, m.in. od zdrowia kobiety. Z perspektywy biologii najlepszy czas na powiększenie rodziny to wiek od 18. do 25. lat.
