Leczenie ciąży pozamacicznej
Ciąża pozamaciczna, inaczej ciąża ektopowa, to ciąża, w której zarodek rozwija się poza granicami macicy. Taka ciąża jest główną przyczyną wystąpienia poronienia. Wyróżniamy kilka rodzajów ciąży pozamacicznej, w zależności od tego, gdzie zagnieżdża się zapłodniona komórka jajowa, jednak schemat postępowania przy każdej z nich jest bardzo podobny. Wykonywana jest laparotomia lub laparoskopia. Czasami także stosowane jest leczenie farmakologiczne przy ciąży pozamacicznej.
1. Leczenie operacyjne ciąży pozamacicznej
Stosowane są najczęściej dwie metody – laparotomia lub laparoskopia. Laparotomia to otwarcie jamie brzusznej. Natomiast laparoskopia to wziernikowanie jamy brzusznej, za pomocą odpowiednich narzędzi. W obu przypadkach dokonywane jest usunięcie jaja płodowego rozwijającego się w nieprawidłowym miejscu, np. w jajowodzie – usuwany jest wtedy jajowód; w jajniku, jamie otrzewnej czy ujściu wewnętrznym macicy. Często następuje także usunięcie jajowodu. Uznaje się jednak, że u kobiet stabilnych hemodynamicznie bardziej skuteczna jest metoda laparoskopii i ona jest zalecana. Następuje mniejsza utrata krwi podczas zabiegu. Czas zabiegu jest znacznie krótszy oraz krótszy jest czas przebywania pacjentki w szpitalu. Przy wykonaniu laparoskopii w mniejszym stopniu stosowane są leki przeciwbólowe. Zauważono również, iż przy zastosowaniu laparoskopii mniejsze jest ryzyko wystąpienia kolejnej ciąży ektopowej.
W przypadku kobiet niestabilnych hemodynamicznych zalecana jest jednak laparotomia, ze względy na konieczność zastosowanie jak najszybszej interwencji. Taki zabieg wykonywany jest przede wszystkim u kobiet z objawami wstrząsu przy ciąży jajowodowej. Niekiedy wykonywany jest także zabieg salpingotomii, tj. nacięcie jajowodu, bez jego usuwania. Zabieg ten wykonywany jest laparoskopowo. Jest to metoda leczenia operacyjnego z wyboru, u kobiet pragnących zachować płodność, u których wykryto zmiany także w drugim jajowodzie. Taki zabieg jednak wiąże się z pewnymi powikłaniami. Może pojawić się niewielkie krwawienie z jajowodu po operacji, a także występuje duże prawdopodobieństwo rozwinięcia się kolejnej ciąży ektopowej w pozostawionym jajowodzie.
2. Leczenie farmakologiczne ciąży pozamacicznej
Niekiedy leczenia farmakologiczne stosuje się zamiast leczenia operacyjnego ciąży pozamacicznej. Wykazano, iż jest ono równie skuteczne jak zabieg operacyjny. Polega ono głównie na podawaniu domięśniowo metrotreksatu, w dawce obliczonej indywidualnie dla każdej kobiety, wyliczonej na podstawie powierzchni ciała kobiety - 50 mg leku/m2. Schemat leczenia polega na jednorazowym podawaniu leku, przy czym w 4. i 7. dniu po zaaplikowaniu farmaceutyku bada się poziom hCG – gonadotropiny kosmówkowej. Jeżeli zmniejszenie stężenia hCG jest mniejsze niż 15%, podawana jest kolejna dawka metroteksatu.
Stosowanie tego leku wiąże się jednak z pewnymi działaniami ubocznymi. Mogą pojawić się bóle brzucha, zapalenie spojówek, zapalenie jamy ustnej, zaburzenia gastryczne. Lek ten ma działanie teratogenne, dlatego przez okres 3 miesięcy po przyjęciu leku kobieta powinna stosować metody antykoncepcyjne. Kobiety kwalifikowane do leczenia farmakologicznego ciąży pozamacicznej, to takie u których stężenie beta-hCG we krwi nie przekracza 3000 j./l. W czasie leczenia farmakologicznego ciąży pozamacicznej zaleca się przyjmowanie dużej ilości płynów przez kobietę, a także wstrzemięźliwość seksualną. Zastosowane leczenie zależne jest od warunków klinicznych oraz planów kobiety dotyczących zajścia w ciążę w przyszłości.