Co to jest beta HCG?
Beta HCG to jeden z hormonów, który charakterystyczny jest dla okresu ciąży. Określone normy hormonu beta HCG mogą wskazywać na to, że doszło do zapłodnienia.
1. Czym jest HCG?
HCG (pełna nazwa to - gonadotropina kosmówkowa) jest hormonem, wytwarzanym przez organizm kobiety, aby kontrolować funkcjonowanie określonych narządów. HCG przypada wyjątkowa rola, ponieważ pod jego wpływem pozostaje szczególny proces - rozwój wczesnej ciąży.
2. Istota HCG
Zarodek, który jajowodem dociera do jamy macicy składa się z węzła zarodkowego (grudek komórek) i otaczającej go warstwy komórek określanych mianem trofoblastu.
To właśnie w obrębie trofoblastu rozpoczyna się produkcja i wydzielanie HCG. Hormon (gonadotropina kosmówkowa), poprzez krążenie dociera do jajnika, gdzie stymuluje nowopowstałe ciałko żółte do produkcji progesteronu.
Ciałko żółte to pozostałość po pękniętym pęcherzyku jajnikowym. Do momentu gdy trofoblast ostatecznie przekształci się w łożysko, ciałko będzie utrzymywać odpowiedni poziom progesteronu, koniecznego do prawidłowego rozwoju ciąży. W ten sposób zarodek wpływa na odpowiednie przygotowanie macicy i zapewnia utrzymanie się tego stanu przez cały okres trwania ciąży.
Ponieważ wraz z rozwojem ciąży zapotrzebowanie na progesteron wzrasta, również produkcja i wydzielanie HCG zwiększa się bardzo szybko. Jeśli dojdzie do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej, a odbywa się to między 6 a 8 dniem po owulacji, to 48 godzin później we krwi pojawia się wykrywalne stężenie HCG (1 mIU/ml). Jednak ze względu na możliwość wystąpienia „mikroporonienia”, dopiero wynik 5 mIU/ml (dla niektórych kobiet 25 mIU/ml) oznacza ciążę.
Wartości nieprawidłowe nasuwają podejrzenie poronienia lub ciąży pozamacicznej (przyrost jest wtedy wolniejszy od prawidłowego).
Możliwy jest jednak chwilowy spadek stężenia HCG w przypadku, gdy w macicy zagnieździły się przynajmniej dwa zarodki (co zdarza się przy mnogiej owulacji lub po zabiegach in vitro) i jeden z nich obumiera. Nie ma to żadnego wpływu na pomyślny przebieg ciąży. Jeśli poziom tego hormonu w kolejnych badaniach wzrasta, rokowanie jest z reguły pomyślne.
Należy tu wspomnieć o zaśniadzie groniastym, który jest nieprawidłowym rozrostem w macicy powstałym na skutek zapłodnienia nieprawidłowych komórek.
Zaśniad wydziela niespotykanie dużą ilość HCG, a stężenie we krwi tego hormonu jest bardzo wysokie. Zaśniad groniasty trzeba koniecznie leczyć, ponieważ nieleczony może doprowadzić nawet do zgonu, ale leczy się dobrze i najczęściej samoistnie.
Pojawienie się HCG w ciąży jest kojarzone z pojawieniem się wymiotów we wczesnej ciąży, ponieważ hormon ten jest podobny do hormonu tarczycy, a więc generuje sytuację podobną do nadczynności tarczycy – stan ten określa się jako thyreotoxicosis. Dlatego w ciąży bliźniaczej czy w zaśniadzie, gdy stężenia HCG są dużo wyższe, wymioty są częstsze.
Hormon HCG jest również wykrywalny w moczu – właściwość tą wykorzystują już domowe testy ciążowe. Dostępne w aptekach proste testy pozwalają z dużym prawdopodobieństwem potwierdzić ciążę już w dniu spodziewanej miesiączki.
Jeśli test wykona się po 7 dniach po tym terminie i wynik będzie pozytywny, kobieta ma gwarancję, że jest w ciąży. Stężenie HCG osiąga swój szczyt w 8-10 tygodniu ciąży, następnie spada i pozostaje niższy już do końca ciąży.
3. Normy HCG
Poziom HCG w zależności od zawansowania ciąży, liczonego od pierwszego dnia ostatniej miesiączki mają bardzo szeroki zakres, przykładowo:
- 3 tydzień ciąży: 5,8-71,2
- 4 tydzień ciąży: 9,5-750
- 5 tydzień ciąży: 217-7138
- 6 tydzień ciąży: 158-31 795
- 7 tydzień ciąży: 3697-163 563
- 8 tydzień ciąży: 32 065-149 571
- 9 tydzień ciąży: 63 803-151 410
- 10 tydzień ciąży: 46 509-186 977
- 12 tydzień ciąży: 27 832-210 612
- 14 tydzień ciąży: 13 950-62 530
- 15 tydzień ciąży: 12 039-70 971
- 16 tydzień ciąży: 9040-56 451
- 17 tydzień ciąży: 8175-55 868
- 18 tydzień ciąży: 8099-58 176
Bardziej precyzyjne zakresy norm można uzyskać znając termin owulacji. Przy ocenie wczesnej ciąży od bezwzględnych wartości HCG ważniejsze są przyrosty jego stężenia w czasie. W prawidłowej ciąży poziom HCG wzrasta przynajmniej o 66 % w ciągu 48 godzin i o 114 % w ciągu 72 godzin.
Im ciąża późniejsza, tym wzrost HCG wolniejszy i w przedziale od 1200 mIU/ml do 6000 mIU/ml poziom HCG podwaja się średnio w czasie 96 godzin (4 dni), a dla stężeń przekraczających 6000 mIU/ml czas ten może być jeszcze dłuższy. Przy HCG przekraczającym 6000 mIU/ml lepszą informację o stanie i umiejscowieniu ciąży daje badanie USG.
Nie pozostaje nam zatem nic innego, jak życzyć wam, drogie mamy proporcjonalnych przyrostów HCG, bezproblemowych 9 miesięcy, bezbolesnych i szybkich porodów oraz szczęśliwych chwil z maleństwem!
Artykuł napisany przy współpracy z dr n. med. specjalistą ginekologiem-położnikiem Justyną Radkiewicz.
