Kobiety nie wykonują testów na HIV
Ryzyko odmatczynego zakażenia wirusem HIV w większości krajów europejskich i w Stanach Zjednoczonych wynosi obecnie 1 proc., w Polsce zaś – 20 proc. Z danych Krajowego Centrum ds. AIDS wynika, że tylko co trzecia kobieta w ciąży dostaje zlecenie na bezpłatne wykonanie testu na obecność wirusa HIV.
Obecnie nie mówi się o grupie ryzyka, ale o ryzykownych zachowaniach. A zatem każda osoba, która ma za sobą stosunek seksualny potencjalnie może być nosicielem wirusa HIV.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 roku dotyczące standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej gwarantuje każdej kobiecie spodziewającej się dziecka wykonanie bezpłatnych badań na obecność wirusa HIV. Pierwsze z nich powinno być wykonane przed 10. tygodniem ciąży, drugie zaś – w III trymestrze.
Dwukrotnie przeprowadzona diagnostyka jest w tym przypadku bardzo ważna, bo w czasie wykonywania pierwszego testu kobieta może znajdować się w tzw. okienku serologicznym, lub też do zakażenia mogło dojść w późniejszym okresie ciąży.
Test na obecność wirusa HIV jest badaniem refundowanym, którego wykonanie powinno być zaproponowane każdej kobiecie spodziewającej się dziecka.
– Niestety, wiele ciężarnych nie otrzymuje od swojego lekarza skierowania – mówi Maria Rogalewicz z Krajowego Centrum ds. AIDS.
– Jeśli kobiecie wytłumaczy się, że w ten sposób jest w stanie uchronić swoje dziecko przed chorobą, w zdecydowanej większości przypadków podchodzi do tego zagadnienia w sposób odpowiedziany i testy wykonuje. O tym trzeba jednak mówić, a nie traktować jak temat tabu - dodaje.
1. Test na HIV? Proszę mnie nie obrażać!
Niestety, w naszym społeczeństwie nadal pokutuje przekonanie, że kwestia zakażenia wirusem HIV dotyczy jedynie homoseksualistów i narkomanów.
Lekarze zatem boją się reakcji kobiety, gdy zasugerują jej, że powinna wykonać test. Problem ten został poruszony w czasie trwania kampanii „Jeden test. Dwa życia”. Specjaliści podpowiadali wówczas, jak przekonać kobietę o celowości tego badania.
Może ona bowiem odmówić wykonania testu z różnych powodów. Najczęściej pacjentka traktuje takie zlecenie bardzo osobiście – czuje się urażona lub wskazuje, że ryzyko jej nie dotyczy, bo żyje w monogamicznym związku.
W tym przypadku ginekolog musi wykazać się empatią i daleko idącą delikatnością, bo jego zadaniem jest przekonanie ciężarnej, że takie badanie jest jedyną skuteczną metodą profilaktyki zakażenia wirusem HIV.
Zakażenie może bowiem dotyczyć każdego, kto choć raz w życiu zachował się ryzykownie (np. odbył kontakt seksualny bez prezerwatywy). Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia. Niska jest wiedza na temat możliwości terapii antyretrowirusowej i profilaktyki zakażeń.
2. W Polsce nadal rodzą się dzieci z wirusem HIV
W przypadku dzieci do transmisji wirusa dochodzi najczęściej w okresie okołoporodowym. Jeśli kobieta wie, że jest nosicielem wirusa HIV, wówczas ciąża rozwiązywana jest przez cięcie cesarskie.
Kobieta nie może również karmić piersią, modyfikuje się ponadto kalendarz szczepień ochronnych noworodka. Te wszystkie działania pozwalają na skuteczną ochronę dziecka.
Konsekwencje odmatczynego zakażenia wirusem HIV są bardzo poważne. W jeszcze nie w pełni rozwiniętym organizmie znacznie szybciej dochodzi do rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS).
W wielu krajach od lat nie urodziło się dziecko, które w czasie porodu lub tuż po nim zostałoby zarażone wirusem HIV od nieświadomej choroby matki. W Polsce od początku 2015 roku zdarzyły się cztery takie przypadki.
