"Inny świat" - streszczenie z opracowaniem
"Inny świat", streszczenie którego dla Was opracowaliśmy, to powieść zrodzona z osobistego doświadczenia Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. O czym traktuje? Jak interpretować tytuł utworu?
1. "Inny świat" - streszczenie
Na początek kilka faktów z życia autora.Gustaw Herling-Grudziński został aresztowany pod koniec 1939 r. Był osadzony w kilku więzieniach, m.in. w Leningradzie. Przebywał też w łagrze pod Archangielskiem. W niewoli spędził blisko 3 lata.
"Inny świat" to zapis więzięnnej martyrologii. Autor podjął się napisania studium psychologiczno-społecznego. Interesowały go nie tyle wydarzenia, co postawy człowieka wobec okrucieństwa. Pokazuje upadek człowieczeństwa w warunkach więziennych i łagrowych. Analizuje, jak w dobie totalitaryzmu umiera dusza ludzka.
Bohater utworu, pełniący też rolę narratora, został osadzony w więzieniu w Grodnie. NKWD oskrżyło go o szpiegowstwo. Po pewnym czasie został przeniesiony do Witebska. W celi siedział z dwunastoma innymi więźniami. Tam odczuł, co to głód.
W listopadzie 1940 r. narrator został przenisiony do leningradzkiej „Pieriesyłki” (więzienia na Krestach), skąd przewożono skazańców do różnych łagrów na terenie Rosji. Grudzińskiego po 10 dniach wysłano do Jercewa pod Archangielskiem. Aby przeżyć, musiał wdrożyć się w łagrowy system.
Grudziński już w pierwszych dniach pobytu w łagrze dowiaduje się, że więźniowie zrobią wszystko, by dostać się do szpitala. Jest tam względnie czysto i ciepło. By spędzić choć krótką chwilę w takich warunkach, niektórzy dokonywali nawet samookaleczeń.
Przeciwieństwem szpitala była trupiarnia, gdzie trafiali skrajnie wyczerpani więźniowie. Tam czekano tylko na śmierć. Grudziński przebywał tam przez krótki czas. Poznał Dimkę, dawnego popa, który odrąbał sobie nogę, by nie pracować w lesie.
W łagrze więźniów nieustannie wystawiano na próbę. Doznawali cierpień fizycznych i psychicznych. Katami byli strażnicy, ale też więźniowie, którzy potrafili zrobić wszystko, by ocalić swoje życie.
Grudziński wspomina niedoszłego oficera marynarki Kostylewa, który zawyżał więźniom wskaźniki ich pracy, by w ten sposób wspierać słabszych. Inny więzień doniósł na niego, za co Kostylew musiał wykonywać najcięższe prace. Udało mu się nie złamać dzięki czytanym książkom. Postanowił jednak, że już nigdy nie będzie pracować dla oprawców, dlatego też opalał sobie rękę, by nie mogła się zagoić. Wysłano go na Kołymę, skąd już się nie wraca. W akcie desperacjioblał się wrzątkiem, czego nie przeżył.
Autor nawiązuje też do sytuacji kobiet w obozie. Pokazuje, w jak trudnym położeniu się znalazły, zwłaszcza, że - jak pisze - to one głód znoszą gorzej od mężczyzn. Na porządku dziennym były gwałty. Niektóre z więźniarek zachodziły w ciąże, co tymczasowo zwalniało je z cięźkich prac.
Jedną z kobiet w obozie była Natalia Lwowna, która pożyczyła autorowi "Zapiski z martwego domu" Fiodora Dostojewskiego (stanowią one zapis wspomnień autora "Zbrodni i kary" z zsyłki na Syberię). Utwór ten wywarł na Grudzińskim ogromne wrażenie, stąd jego częste przywołania.
W obozie obowiązywał kult pracy. Autor pokazał, że obozowy system pracy przymusowej odzwierciedla system ekonomiczny ZZSR (komunizm). Ludzie umierali z głodu i wycieńczenia.
2. Obozowa rzeczywstość
Utwór Herlina-Grudzińskiego to świadectwo życia w łagrach. Autor, co ciekawe, nie kategoryzuje ludzi na oprawców i ofiary. Robi to w sposób obiektywny. Pokazuje, że wśród więźniów również byli oprawcy, którzy z głodu i wycieńczenia potrafili zrobić wszystko, wyzbywając się wszelkich zasad moralnych.
Autor pełni rolę dokumentalisty. Stara się przedstawić rzeczywistość łagrową w sposób obiektywny. Nie ocenia i nie moralizuje.
Herling-Grudziński swoje wspomnienia obozowe spisał w latach 1949-1950. Jego utwór został po raz pierwszy wydany po angielsku w 1951 r., po polsku - dwa lata później (w Londynie).
Tytuł utworu nawiązuje do innego, okrutnego świata obozów. To rzeczywistość pozbawiona zasad moralnych. Obowiązują tam inne prawa, obyczaje i nawyki. Znany porządek świata zostaje zburzony. Człowiek chce tylko przeżyć. I by to zrobić, jest w stanie dokonać rzeczy, na które w normalnych warunkach nigdy by się nie zdecydował.
II wojna światowa odcisnęła swoje piętno na ludzkości. Młode pokolenie pozawiła marzeń i nadziei.
