Gazometria krwi
Gazometria krwi to badanie krwi tętniczej, pobranej z tętnicy promieniowej lub udowej, albo krwi kapilarnej, pobranej z opuszki palca czy płatka ucha. Krew dzięki heparynie nie krzepnie, a dzięki temu, że nie ma kontaktu z powietrzem, jest niezanieczyszczona. Gazometria krwi pozwala na zbadanie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie oraz ilości tlenu we krwi.
1. Kiedy stosuje się gazometrię krwi?
Badanie gazometryczne krwi jest zwykle zalecane, kiedy objawy u danej osoby sugerują zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie oraz niewystarczającą ilość tlenu we krwi. Objawy te to na przykład:
Oprócz tego, badanie gazometryczne zleca się także w przypadku innych badań, takich jak:
- badanie poziomu kreatyniny, aby dokładniej zbadać funkcjonowanie nerek,
- badanie elektrolitów, aby dokładniej zbadać równowagę kwasowo zasadową i elektrolitową w organizmie,
- badanie poziomu glukozy we krwi, ponieważ jej nieprawidłowym wartościom często towarzyszą odchylenia w gazometrii.
Jest także stosowane u osób cierpiących na choroby nerek, choroby metaboliczne oraz choroby układu oddechowego, aby monitorować stan chorego. Gazometria krwi jest stosowana w przypadku urazu głowy lub szyi. Tego typu urazy mogą zaburzyć oddychanie, dlatego takie badanie jest często konieczne. Zaburzenie oddychania może także nastąpić w przypadku długotrwałej narkozy, szczególnie przy operacjach kardiochirurgicznych lub operacjach mózgu. Gazometria jest także bardzo ważna w przypadku podawania choremu tlenu (sztucznej wentylacji), aby ocenić jego skuteczność.
U płodów stosuje się gazometrię krwi pępowinowej. Jest to badanie przeprowadzane w przypadku podejrzenia, że dziecko ma problemy z oddychaniem.
2. Co bada gazometria krwi?
Gazometria bada kilka różnych czynników, które pozwalają ocenić również równowagę kwasowo-zasadowej wewnątrz organizmu. Szczególnie ważny jest jednak pomiar ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi, który wyznacza stopień natlenowania tkanek.
Skala pH oznacza kwasowość lub zasadowość wewnątrz organizmu. Woda ma pH wynoszące 7, podczas gdy krew w zdrowym organizmie bez zaburzeń wodno-elektrolitowych powinna mieć około 7,35-7,45. Jest to pH lekko zasadowe.
Ciśnienie parcjalne tlenu we krwi (inaczej ciśnienie cząstkowe) oznacza się za pomocą pO2. Norma dla tej wartości to 70-116 mmHg. Natomiast ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla to pCO2, i w tym przypadku norma wynosi 35-45 mmHg.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na równowagę kwasowo-zasadową w organizmie jest HCO3, czyli stężenie molowe jonów wodorowęglanowych. Norma mieści się między 22 a 26 mmol/l.
SpO2, czyli saturacja powinna wynosić 95-99 proc. Saturacja oznacza nasycenie badanej krwi gazami, przede wszystkim tlenem. Wartość nasycenia krwi tlenem jest niższa dla palaczy. W przypadku wartości poniżej 90 proc. występuje niedotlenienie tkanek. Może być ono wywołane niedokrwistością, astmą, zapaleniem płuc, pylicą. W takich przypadkach występuje także sinica płucna, która ustępuje przy oddychaniu czystym tlenem.
BE na wyniku badań oznacza zapas lub niedobór zasad w organizmie. Norma wynosi +/- 2,5 mEq/l.