Eufemizm. Co to jest, jak stworzyć eufemizm?

Eufemizm to wyraz, który zastępuje słowo lub zwrot, który nie powinien być użyty ze względu na pewne wzorce kulturowe. Musi mieć co najmniej jedną wspólną cechę ze słowem lub zwrotem, które ma zastąpić. Każdy uczeń powinien wiedzieć, czym charakteryzuje się eufemizm i jak odnaleźć go w tekście. Oto definicja i kilka przykładów eufemizmu.

1. Co to jest eufemizm?

Eufemizm to według definicji wyraz lub figura stylistyczna, którego używamy, aby zastąpić słowo lub zwrot o przykrej, niestosownej treści na wyrażenie łagodniejsze, okrężne, które nie nazywa rzeczy wprost.

Powinien mieć przynajmniej jedną cechę wspólną ze słowem, którego jest zamiennikiem. Jego celem jest wywołanie pozytywnych lub chociaż neutralnych skojarzeń, co nierzadko jest jedynym kryterium, które odróżnia go od wulgaryzmu lub dysfemizmu.

Zobacz film: "Dlaczego dziewczynki mają lepsze oceny w szkole?"

Eufemizmów używamy z przyczyn pozajęzykowych, m.in. społecznych, psychologicznych, ideologicznych czy religijnych.

2. W jaki sposób tworzymy eufemizmy?

Eufemizmy możemy stworzyć na kilka sposobów, m.in.:

• poprzez abstrakcję i metafory;
• przez dwuznaczności i aluzję (głównie dotyczy to tzw. tematów tabu, np. seksualnych);
• poprzez peryfrazę (zastąpienie wyrazu kilkoma innymi wyrazami);
• przy pomocy zmian fonetycznych;
• poprzez litoty (zaprzeczenia antonimów - nieładny zamiast brzydki itp.).

3. Przykłady eufemizmów

Większość z nas dobrze zna klasyczne eufemizmy, takie jak np. "mijać się z prawdą", czy "mieć lepkie ręce". Inne przykłady eufemizmów to m.in.:

• "urodzony w niedzielę";
• "pojechać do Rygi";
• "jesień życia";
• "tam, gdzie król chodzi piechotą";
• "mieć żółte papiery";
• "zasnąć w Panu".

Eufemizmami możemy zastąpić również wulgaryzmy, np.:

• "mam to w czterech literach";
• "do diaska";
• "jasny gwint".

Eufemizmy sprawiają, że świat staje się piękniejszy, kreują lepszą rzeczywistość. Nie zawsze jednak ma to dobre skutki - nie każdy jest w stanie wyczuć drugie dno i może w ten sposób łatwo ulec manipulacji. Warto zatem używać eufemizmów, jednak zawsze powinniśmy robić to z wyczuciem.