Dlaczego najstarsze dziecko jest najmniej zdrowe?

Chociaż uważa się, że pierworodni są uprzywilejowani w wielu aspektach życia, bycie pierwszym dzieckiem pociąga za sobą także szereg wad. Jak wynika z nowych badań, najstarsze rodzeństwo często doświadcza schorzeń, które znacznie zmniejszają długość życia.

Naukowcy z Uniwersytetu w Austin dowodzą, że dzieci urodzone jako pierwsze objęte są m.in. większym ryzykiem wysokiego ciśnienia krwi i otyłości. Za niektóre ze schorzeń dotykających pierworodnych może odpowiadać presja wywierana przez rodziców.

Badanie - jedno z największych tego typu - bazowało na zapisach medycznych dotyczących prawie 400 tys. Norwegów na przestrzeni niespełna ćwierćwiecza.

Autorka badań, prof. Sandra Black, powiedziała, że "dzieci urodzone jako pierwsze są mniej zdrowe fizycznie w takich aspektach, jak ciśnienie tętnicze, zawartość trójglicerydów we krwi czy liczba przypadków otyłości i nadwagi".

Zobacz film: "Jak dzieci tracą odporność?"

Chociaż starsi potomkowie są wyżsi - mierzą o około 0,3 centymetra więcej niż każde kolejne dziecko - wykazują o 4 proc. wyższe ryzyko nadwagi i o 2 proc. wyższe ryzyko otyłości w porównaniu z młodszym rodzeństwem.

Może to być skutkiem czasu karmienia piersią dłuższego o średnio dwa tygodnie w stosunku do pozostałych dzieci. Jak widać, nawet ono przynosi czasem negatywne skutki.

Porównując pierwsze dziecko do piątego, okazuje się, że pierworodni są o około 5 punktów procentowych bardziej zagrożeni otyłością lub nadwagą i o 7 punktów procentowych - wysokim ciśnieniem krwi. Wyniki badania sugerują, że ryzyko nadciśnienia zmniejsza się proporcjonalnie wraz z kolejnością urodzenia.

Pierworodni są jednak o około 13 proc. mniej zagrożeni nałogiem palenia niż dzieci urodzone jako piąte, a także częściej określają swoje zdrowie psychiczne jako dobre. Wraz z każdym kolejnym dzieckiem samopoczucie jest coraz gorsze, a te urodzone jako piąte czują się szczęśliwe o 9 proc. rzadziej niż najstarsze rodzeństwo.

Pierwsze dzieci często rodzą się najlżejsze spośród całego rodzeństwa, przez co w dorosłości mogą magazynować więcej tłuszczu. Zdaniem autorów badania może to tłumaczyć większą skłonność pierworodnych do tycia oraz nadciśnienia - są oni biologicznie determinowania do wykształcania podobnych cech.

Znaczącą rolę w rozwoju schorzeń u najstarszych potomków odgrywać może osobowość. Jedna z powszechnych teorii głosi, że pierwsze dzieci są najbardziej zorientowane na karierę, podczas gdy kolejne są bardziej kreatywne.

Wrodzona skłonność do rywalizacji może skutkować większym poziomem stresu u najstarszego rodzeństwa i, co za tym idzie, podniesionego ciśnienia tętniczego i stężenia trójglicerydów we krwi.

Co ciekawe, badanie, opublikowane w czasopiśmie "Economics and Human Biology", pokazuje, że płeć dziecka nie wpływa w istotny sposób na ukazane zależności. "Chociaż występują pewne różnice w zależności od płci, nie widać tu wyraźnego schematu" - tłumaczą specjaliści.