Co należy się po urodzeniu dziecka?
Co należy się po urodzeniu dziecka? I czy istnieją dodatkowe wsparcia i ulgi podatkowe dla rodzin z noworodkami? Sprawdźmy, co na ten temat mówią aktualnie obowiązujące przepisy.
1. Co należy się po urodzeniu dziecka?
1.1. Jakie świadczenia i zasiłki przysługują rodzicom po urodzeniu dziecka?
Kiedy zostaniecie rodzicami, możecie złożyć wniosek o jednorazową zapomogę w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Kiedyś otrzymywali ją wszyscy (wystarczyło złożyć stosowny wniosek), dziś przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł netto [ustawa z dnia 12 października 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. poz. 1255)].
To świadczenie, podobnie zresztą jak inne świadczenia po urodzeniu dziecka jest wolne od podatku dochodowego.
Zapomoga przysługuje:
- matce lub ojcu dziecka
- opiekunowi prawnemu dziecka
- opiekunowi faktycznemu dziecka (oznacza to osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka).
Uwaga, jest jednak warunek: by świadczenie zostało przyznane, matka dziecka musiała pozostawać pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu. Do wniosku wymagane jest dołączenie odpowiedniego zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub położną.
Musicie też pamiętać, że na złożenie wniosku macie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
Jeśli rodzice mają prawo do zasiłku rodzinnego (m.in.spełniają kryterium dochodowe: miesięczny dochód rodziny lub osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł w przeliczeniu na osobę, a gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne lub w przypadku niepełnosprawnej osoby uczącej się – 764 zł), mogą też otrzymać dodatek z tytułu urodzenia dziecka (1000 zł wypłacone jednorazowo).
Istnieje jeszcze trzeci rodzaj świadczenia rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, jest to tzw. gminna zapomoga. Nie jest ona przyznawana według jednolitych zasad na terenie kraju, ale może być przyznawana lokalnie, jeśli dana gmina podejmie decyzję o finansowaniu zapomogi z jej własnych środków. Jest to jednorazowa zapomoga przyznawana w drodze uchwały rady gminy.
2. Jakie są procedury ubiegania się o świadczenia po narodzinach dziecka?
Wnioski o świadczenia przysługujące po narodzinach dziecka składacie w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Realizacja świadczeń rodzinny może też być przekazana ośrodkom pomocy społecznej lub w innym jednostkom organizacyjnym gminy.
Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, a także zaświadczenie lub oświadczenie o dochodzie rodziny (najczęściej jest to zaświadczenie o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wydane przez urząd skarbowy).
3. Jakie są prawa pracownicze związane z urlopem macierzyńskim i rodzicielskim?
Po urodzeniu dziecka kobiecie, która jest pracownicą, przedsiębiorcą albo nawet zleceniobiorcą (warunkiem jest opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe) przysługuje urlop macierzyński. W czasie jego trwania ZUS wypłaca zasiłek macierzyński, którego podstawą jest średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy.
W Polsce urlop macierzyński trwa:
- 20 tygodni (jeśli na świat przyszło jedno dziecko)
- 31 tygodni (w przypadku urodzenia 2 dzieci przy jednym porodzie)
- 33 tygodnie (w przypadku urodzenia 3 dzieci przy jednym porodzie)
- 35 tygodni (w przypadku urodzenia 4 dzieci przy jednym porodzie)
- 37 tygodni (w przypadku urodzenia 5 i więcej dzieci przy jednym porodzie).
Najczęściej pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu, jednak warto wiedzieć, że zgodnie z art. 180 § 2 kodeksu pracy kobieta ma prawo wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed porodem.
Po urlopie macierzyńskim, do wykorzystania jest urlop rodzicielski (stąd potocznie mówi się, że urlop macierzyński trwa rok). Udziela się go na wniosek pracownika – rodzica w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
