Anafora - czym jest? Jak ją rozpoznać w tekście?
Anafora to lubiany przez uczniów środek stylistyczny, prawdopodobnie dlatego, że jej wskazanie jest bardzo łatwe. Czym jest anafora? Czemu służy? Sprawdź!
1. Co to jest anafora?
Anafora to środek stylistyczny, który jest specyficznym rodzajem powtórzenia. Nazwa pochodzi o greckiego słowa anaphorá, co oznacza "podniesienie". Na czym polega jej wyjątkowość? Jest to powtarzanie fraz lub słów pojawiających się na początku poszczególnych części tekstu (zwrotek lub wersów) lub na początku zdań w prozie.
Anaforę szczególnie doceniano w dwóch okresach: w baroku i w oświeceniu, wielkimi jej zwolennikami byli Daniel Naborowski i Jan Andrzej Morsztyn.
Poetom z tych okresów szczególnie zależało na koncepcie - zaskoczeniu odbiorcy poprzez oryginalny pomysł na budowę lub treść pieśni czy wiersza.
Anafora stosowana jest w oratorstwie i w poezji.
2. Czemu służy anafora?
Celem anafory jest wzmocnienie siły wypowiedzi, podniesienie rangi powtarzanego słowa lub zwrotu i położenie nacisku na jego znaczenie. Jeśli pisarz lub poeta powtarza kilka razy daną frazę, oznacza to, że jest bardzo ważna.
Anaforę zaliczamy do ekspresywnej funkcji językowej.
3. Przykłady anafory
Dobrym przykładem użycia tego środka stylistycznego jest wiersz "Do Anny" Daniela Naborowskiego:
"Z czasem wszytko przemija, z czasem bieżą lata,
Z czasem państw koniec idzie, z czasem tego świata.
Za czasem stawa dowcip i rozum niszczeje,
Z czasem gładkość, uroda, udatność wiotszeje.
Z czasem kwitnące łąki krasy ostradają,
Z czasem drewa zielone z liścia opadają.
Z czasem burdy ustają, z czasem krwawe boje,
Z czasem żal i serdeczne z czasem niepokoje.
Z czasem noc dniowi, dzień zaś nocy ustępuje,
Czasowi zgoła wszytko na świecie hołduje.
Szczyra miłość ku tobie, Anno, me kochanie,
Wszytkim czasom na despekt nigdy nie ustanie."
Innym przykładem anafory będzie wiersz "Monolog do Kasandry" Wisławy Szymborskiej:
"To ja, Kasandra.
A to jest moje miasto pod popiołem,
A to jest moja laska i wstążki prorockie,
A to jest moja głowa pełna wątpliwości."
