Alkohol piją coraz młodsze dzieci. A rodzice na to pozwalają

To dorośli, a nie rówieśnicy, pomagają nastolatkom zdobyć pierwszy w życiu alkohol. W ręce młodzieży napoje procentowe trafiają dzięki pełnoletnim znajomym lub... rodzicom. Ci drudzy – jak pokazują najnowsze badania CBOS – mają jednocześnie największy wpływ na decyzje nastolatków związane z piciem alkoholu. Im częściej takie napoje pojawiają się w domu, tym wcześniej sięgają po nie dzieci.

Analiza Centrum Badania Opinii Społecznej pt. „Postawy młodzieży wobec alkoholu”, to pierwsze badania zakrojone na tak szeroką skalę. Wzięło w nich udział ponad 1000 uczniów w wieku od 12 do 17 lat, ich rodzice oraz 500 sprzedawców w sklepach z alkoholem.

Ankieterzy chcieli dokładnie poznać zjawisko spożywania alkoholu przez nieletnich, nie ograniczając się przy tym tylko do wieku inicjacji alkoholowej czy rodzaju i ilości spożytych procentów. Rezultaty badania są zaskakujące.

1. Alkoholem częstują dorośli

To jeden z najsmutniejszych wniosków, jakie płyną z badania CBOS. Aż 34,2 procent pytanych nastolatków przyznało, że pierwszy alkohol, jaki w życiu wypili, pochodził od dorosłych, którzy mu go kupili.

W 33,8 proc. przypadków dziecko zostało przez dorosłego poczęstowane, np. podczas spotkania w gronie rodziny.

Tylko co ósmy nastolatek zdobył pierwszy alkohol samodzielnie. 5,1 procent osób kupiło w sklepie, 7,3 procent – wzięło z domu.

Gdzie nastolatkowe najczęściej piją alkohol? Badania jednoznacznie pokazują, że robią to w domu. Taką odpowiedź na zadane pytanie dało aż 34,6 procent ankietowanych nastolatków.

29,7 procent pytanych odpowiedziało, że miejscem spożywania procentowych trunków jest dom znajomego, 15,7 procent zaznaczyło opcję „pod chmurką”.

Alkoholowy „debiut” polskich nastolatków aż w 48,7 proc. odbywa się w towarzystwie znajomych. Jednak aż co trzeci badany stwierdził, że smak piwa lub wina poznał przebywając z osobami dorosłymi: rodzicami lub innymi członkami rodziny. Tylko co piętnasty nastolatek alkoholu po raz pierwszy próbował samotnie.

2. Liberalni rodzice

Dużym zaskoczeniem okazał się płynący z badań wniosek, który dotyczy postawy rodziców. 57,7 proc. z nich twierdzi, że są zdecydowanymi przeciwnikami spożywania alkoholu przez nastolatków, które nie ukończyły 18. roku życia. Tymczasem ten odsetek wśród sprzedawców jest o wiele większy i wynosi 70,7 proc.

I tutaj pojawia się rozbieżność w myśleniu rodziców. Aż 35,6 proc. z nich nie widzi bowiem niczego złego w okazyjnym poczęstowaniu nastolatka procentowym trunkiem. 6,3 proc. dorosłych twierdzi także, że istnieją okoliczności, w których można przymknąć oko na fakt, iż niepełnoletnie dziecko pije alkohol.

Co więcej, duża większość rodziców (67,6 proc.) jest zdania, iż nastolatek spróbuje alkoholu przed „osiemnastką” bez względu na to, czy uzyska ich aprobatę, czy też nie. Co drugi (46,5 proc.) „zapobiega” i częstuje swoje dziecko „czymś mocniejszym” w domu. Tak, by nastolatek nie eksperymentował z alkoholem wśród kolegów i koleżanek.

3. Zachowania wyniesione z domu

Jednocześnie badania pokazują, że to właśnie rodzice mają największy wpływ na decyzje związane z alkoholem, jakie podejmują nastolatkowie. Powiedziało tak 34 proc. badanych dzieci. W 32,6 proc. przypadków na decyzje te wpływają także przyjaciele.

Ogromne znaczenie ma także styl życia rodziców. Nastolatki, które wychowywały się w domach, w których picie alkoholu jest rzadkością – same sporadycznie mają kontakt z trunkami procentowymi (59,1 proc.).

Natomiast młodzież, która doświadczyła alkoholowych zachowań rodziców (picia czy stanów nietrzeźwości), sięga po procenty częściej, bo aż w 90,4 proc.

Jak zatem ustrzec nastolatka przed przedwczesną inicjacją alkoholową? Kluczem może być odpowiednia postawa rodzica, czyli rozmowa, zainteresowanie sprawami dziecka, bez zbędnego napięcia i nerwów. – Mądra rozmowa między rodzicem a nastolatkiem jest najprostszym, najskuteczniejszym i najtańszym modelem profilaktyki – mówi dr Aleksandra Piotrowska, psycholog rozwojowy.

Średni wiek nastolatka, w jakim nastąpiła inicjacja alkoholowa to 13 lat i 2 miesiące. Pierwsze upicie się – 14 i 9 miesięcy. Najwcześniej młodzież próbuje piwa (13,4 lat), wina i szampana (14 lat). Wódkę przeciętnie nastolatkowie zaczynają pić, gdy osiągają wiek 14,6 lat.