Zabawki dla dzieci z autyzmem. Czym się kierować się przy ich wyborze?
Zabawki dla dzieci z autyzmem powinny być wybierane w sposób przemyślany, ponieważ rozwój dziecka dotkniętego tą chorobą toczy się innym rytmem, niż dzieje się to w przypadku jego rówieśników. Zabawki dla dzieci ze spektrum autyzmu nie muszą różnić się od tych, którymi bawią się wszystkie dzieci, jednak warto dobierać je indywidualnie dla każdego dziecka. Czym jest autyzm, jak przebiega rozwój dziecka z autyzmem i jakie zabawki są dla niego najlepsze? Sprawdź!
1. Co to jest autyzm?
Zaburzenia ze spektrum autyzmu to zaburzenia neurorozwojowe, charakteryzujące się:
- powtarzalnymi, stereotypowymi zachowaniami;
- dysfunkcjami w zakresie umiejętności społecznych;
- opóźnieniami w rozwoju mowy;
- trudnościami w komunikacji niewerbalnej.
Najczęściej diagnozowany jest między 2. a 3. rokiem życia, choć może być także rozpoznany wcześniej, gdyż pierwsze symptomy czasem pojawiają się już u niemowląt.
Objawy autyzmu, które powinny nas zaniepokoić to:
- uboga mimika;
- brak gaworzenia;
- brak uśmiechu na widok rodziców i innych bliskich;
- nierozpoznawanie twarzy bliskich przez malucha.
Szybkie postawienie diagnozy umożliwia rozpoczęcie odpowiedniej terapii, która pomoże zmniejszyć niektóre objawy i pomoże dziecku bardziej komfortowo funkcjonować w życiu codziennym.
2. Jakie zabawki będą odpowiednie dla dziecka z autyzmem?
Terapia z najmniejszymi dziećmi to przede wszystkim zabawa, która stanowi podstawową aktywność dzieci w początkowym etapie rozwoju. Pomocne mogą być zatem zabawki stymulujące rozwój dziecka.
2.1. Zabawki sensoryczne
Dzieci z autyzmem często cierpią z powodu zaburzeń sensorycznych; wymagają właściwej stymulacji ze względu na zbyt małą lub nadmierną reakcję na bodźce.
Oto kilka przykładowych zabawek sensorycznych, które mogą przydać się w terapii, ale także podczas zwykłej codziennej zabawy:
- klocki o różnych fakturach;
- piłki z wypustkami o różnej wielkości;
- książeczki z dźwiękami i różnymi fakturami;
- puzzle i układanki z różnymi fakturami;
- instrumenty muzyczne;
- masy plastyczne;
- gniotki, slimy itp. do ugniatania, ściskania i formowania;
- maty z różnymi fakturami do siedzenia, chodzenia i dotykania.
Zadaniem zabawek sensorycznych jest pobudzenie zmysłów.
2.2. Zabawki wspierające rozwój mowy
U dzieci autystycznych rozwój mowy jest opóźniony. Wybierając odpowiednie pomoce, możemy pomóc dziecku w nauce mówienia w czasie codziennej zabawy. Mogą to być:
- książki;
- kredki;
- układanki i puzzle;
- obrazki i figurki zwierząt i innych przedmiotów;
- zabawkowy telefon;
- lusterko;
- bańki mydlane;
- gryzaki logopedyczne;
- teatrzyk i marionetki.
2.3. Zabawki wspierające ćwiczenie umiejętności społecznych
Dzieci z autyzmem często mają problemy z rozpoznawaniem swoim emocji oraz radzeniem sobie z nimi. Zabawki przeznaczone dla dzieci ze spektrum autyzmu powinny pomagać trenować umiejętności komunikacyjne dziecka, rozwój empatii oraz kształtowanie prawidłowych zachowań społecznych i emocjonalnych.
Pomocne mogą być w tym:
- książki opisujące emocje, publikacje na temat właściwego używania zwrotów grzecznościowych i dobrego wychowania;
- gry karciane i planszowe;
- maskotki i lalki;
- klocki i piłki;
- domki, akcesoria dla lalek;
- kuchnie zabawkowe;
- zestawy narzędzi.
2.4. Zabawki wspierające rozwój ruchowy
Zabawki powinny także zachęcać dzieci do ruchu, niezależnie czy cierpią na autyzm, czy też nie. W przypadku dzieci autystycznych bardzo ważne jest odpowiednie stymulowanie układu przedsionkowego, uzmysławiającego ruch i dającego sygnał, gdy nasze ciało odchyla się od pionu. Przydatne będą:
- huśtawki;
- trampoliny;
- równoważnie;
- wirujące stożki do kręcenia i kołysania;
- piłki do rzucania do celu
- jeździki, rowerki, hulajnogi.
3. Których zabawek lepiej unikać?
Podczas wyboru zabawek dla dzieci autystycznych powinniśmy unikać tych, które mogą dziecko "przestymulować". Dla niektórych maluchów nieodpowiednie będą te, które pobudzają więcej niż 2 zmysły, dlatego warto unikać popularnych zabawek o intensywnych kolorach, różnych fakturach, grających i świecących. W przypadku dzieci z autyzmem wszelki nadmiar bodźców może okazać się szkodliwy.
