Skuteczne metody na ząbkowanie u niemowląt

Ząbkowanie to naturalny proces rozwojowy dziecka. Nie zawsze jednak przebiega tak samo. Warto wiedzieć, czego możemy spodziewać się w tym okresie i jak zaradzić uciążliwym dolegliwościom, które mogą się wtedy pojawić.

Ząbkowanie nie jest chorobą, ale mogą towarzyszyć mu różne objawy, które określamy jako chorobowe i jako takie stanowią uciążliwe dolegliwości dla niemowlęcia. Budzą też zaniepokojenie u jego rodziców. Na szczęście jednak istnieją środki i metody naturalne, które pozwolą złagodzić symptomy w czasie ząbkowania, przyniosą ulgę dziecku i uspokoją rodziców.

Kiedy można się spodziewać pierwszych ząbków?

Ząbkowanie u niemowląt może się rozpocząć nawet w trzecim miesiącu życia dziecka i trwać aż do momentu, gdy ukończy ono trzy lata. Jest to jednak zawsze kwestia indywidualna. Nawet jeśli u 9-miesięcznego malca nie pojawiły się jeszcze białe kiełki, nie stanowi to powodu do niepokoju.

Jakie są objawy przy ząbkowaniu?

Objawy ząbkowania zasadniczo wyglądają u wszystkich dzieci podobnie. Jednak nie każde dziecko musi przechodzić ten proces boleśnie. U niektórych dzieci ząbkowanie przebiega łagodnie i bezproblemowo. Oznaki pierwszych ząbków są jednak zazwyczaj takie same. Maluch zaczyna się ślinić, wkłada wszystko do buzi, gryzie co popadnie (potrafi nawet boleśnie ugryźć mamę), czasem mogą pojawić się także problemy z zachowaniem.

Jeśli jednak proces wyrzynania się pierwszych zębów jest bolesny i nieprzyjemny, dziecko staje się marudne, rozdrażnione, kapryśne i płaczliwe. Może stracić apetyt i mogą pojawić się problemy z zasypianiem. Niestety, czasem pojawiają się w tym czasie bardziej niepokojące objawy, takie jak: stan podgorączkowy lub gorączka, ból ucha, biegunka, ból brzucha, czy kaszel. Wynika to z ogólnego osłabienia odporności dziecka w okresie ząbkowania. Dziąsła stają się obrzęknięte, w buzi rozwija się stan zapalny. Rozpulchnione dziąsła są bardziej narażone na atak drobnoustrojów chorobotwórczych, może dojść do miejscowej infekcji i w jamie ustnej, skąd może się ona przedostać głębiej do innych narządów. Z tego powodu dziecko może być wtedy bardziej podatne na inne zachorowania.

Dlatego, jeśli akurat u naszego malca rozwiną się tego typu objawy, nie lekceważmy ich i nie czekajmy, aż ząbek się wykluje i symptomy miną. Skupiając się tylko na zębach, możemy przeoczyć poważniejszą chorobę. Tymczasem na podłożu ząbkowania może rozwijać się np. infekcja dróg moczowych lub zapalenie górnych dróg oddechowych, czy ucha. Jeżeli więc ząbkowanie przebiega gwałtownie i boleśnie, lepiej na wszelki wypadek odwiedzić pediatrę i upewnić się, co dokładnie dolega dziecku.

Gdy okaże się, że nie ma powodu do niepokoju, lecz maluch ewidentnie cierpi tylko z powodu wyrzynających się zębów, warto złagodzić jego dolegliwości za pomocą kilku skutecznych sposobów, które przyniosą dziecku ulgę w tym trudnym dla niego procesie. Co więc można polecić na ząbkowanie?

Zimne gryzaki i kompresy

Jeżeli podczas ząbkowania dochodzi do stanu zapalnego w jamie ustnej dziecka, wówczas dziąsła stają się spuchnięte, zaczerwienione i gorące. Z pomocą przyjdą wtedy schłodzone przedmioty, specjalnie do tego celu przeznaczone, które maluch może bezpiecznie gryźć lub żuć. Możemy zastosować zimny smoczek lub specjalny gryzak, które uprzednio wkładamy do lodówki.

Uwaga! Gryzaków nie wolno mrozić w zamrażarce. Mają być zimne, ale nie zamrożone! Lodowaty, stwardniały gryzak może uszkodzić delikatne dziąsła i śluzówkę w buzi dziecka.

Jeśli akurat nie mamy gryzaka, można sięgnąć po zimną marchewkę prosto z lodówki (obraną), którą brzdąc może sobie bezpiecznie manewrować w buzi, niemniej zawsze pod uważnym okiem rodzica. Dobrze sprawdza się także pieluszka lub miękki ręcznik, który zanurzamy w zimnej wodzie i dajemy dziecku do gryzienia lub żucia. Poza tym, że chłodzi obolałe dziąsła, jest też dobrym sposobem na masowanie dziąseł za pomocą szorstkiego materiału. Wiele dzieci w czasie ząbkowania z zapałem gryzie wszystko, co im wpadnie do rąk, ponieważ silne zaciskanie dziąseł na czymkolwiek przynosi im ulgę.

Żele na ząbkowanie i inne leki

Dostępne są także preparaty do stosowania miejscowego, polecane w celu złagodzenia objawów ząbkowania. Trzeba jednak podchodzić do nich ostrożnie i przed zastosowaniem uważnie zapoznać się z ich składem. Uważać należy zwłaszcza na żele zawierające lidokainę. Jest to związek o działaniu znieczulającym, ma za zadanie miejscowo znieczulić dziąsła. Natomiast jeśli jest podawany w formie żelu, często działa nie tylko w miejscu aplikacji, lecz zostaje połknięty przez dziecko i trafia do przewodu pokarmowego, skąd wchłania się do krwiobiegu i może działać ogólnie, wywołując czasem działania niepożądane.

Dobrze zwrócić uwagę również na to, żeby żel nie zawierał cukru ani zbyt dużej ilości substancji dodatkowych.

Wybierając lek na ząbkowanie, warto dokładnie zapoznać się z jego profilem bezpieczeństwa. Ważne też, aby lek taki miał szerokie spektrum działania (nie tylko przeciwbólowe i przeciwzapalne), ze względu na wiele objawów współistniejących w czasie ząbkowania.

Warto sięgnąć po leki homeopatyczne, te które w swoim składzie zawierają szkarłatkę, o działaniu przeciwzapalnym, rzewień, który zapobiega i leczy biegunkę oraz rumianek – uspokajający, przeciwbólowy i przeciwzapalny. Dostępne są one w postaci pojedynczych dawek (minimsów), które aplikuje się bezpośrednio do buzi dziecka. Jest to bardzo higieniczna i wygodna forma podania leku. Nie trzeba nawet dotykać dziąseł, aby rozsmarować na nich żel.

Skuteczna na wszelkie objawy ząbkowania jest również substancja czynna chamomilla. Wskazaniem do jej podania jest nie tylko ból i stan zapalny dziąseł, ale również zmiany zachowania – dziecko jest rozdrażnione, kapryśne, marudne, złości się, nie chce jeść i ma problemy ze spaniem. Może również pojawić się u niego gorączka lub biegunka z zielonym stolcem.

Jeśli natomiast pojawia się silny ból i stan zapalny, dziąsła są silnie zaczerwienione i opuchnięte, a dziecko z całej siły zaciska je na czymkolwiek, ulgę przyniesie lek z substancją czynną Phytolacca decandra. Gdy przy ząbkowaniu pojawią się w buzi dziecka afty, pomocny będzie lek zawierający Borax. Jeśli zaś rozwinie się gorączka, niepokój i pobudzenie, dziecko płacze z bólu i nie pozwala się dotknąć (nie ma mowy o posmarowaniu dziąseł jakimkolwiek żelem), można sięgnąć po preparat z substancją czynną Belladonna.

Leki homeopatyczne dobrze sprawdzają się u dzieci, ponieważ są naturalne i bezpieczne – nie wywołują działań niepożądanych i można je stosować razem z innymi metodami i środkami leczniczymi. Jeśli nie jesteśmy pewni, co będzie najlepiej działało na naszego malucha, warto skonsultować się z lekarzem homeopatą lub farmaceutą, który pomoże dobrać właściwy produkt.

Prawidłowa higiena jamy ustnej u dziecka ząbkującego

Higiena jamy ustnej u dziecka ważna jest oczywiście nie tylko w czasie ząbkowania, ale także na co dzień. Do pierwszego roku życia wystarczy przemywać dziąsła jałowym gazikiem, nasączonym ciepłą wodą. Potem można zacząć przyzwyczajać malucha do delikatnej, miękkiej szczoteczki i codziennego dbania o zdrowe zęby. Najlepszą jednak profilaktyką próchnicy, oprócz mycia, jest nie podawanie dziecku słodyczy, słodzonych napojów i produktów zawierających cukier.

W okresie ząbkowania prawidłowe dbanie o higienę dziąseł i pierwszych ząbków może być trudne, ze względu na ból i stan zapalny. Warto więc zadbać chociaż o to, aby preparaty, które stosujemy w tym czasie u dziecka, nie zawierały cukru.

Odpowiednie pożywienie

W czasie ząbkowania mogą pojawić się problemy z jedzeniem. Dziecko nie chce jeść, bo go boli przy gryzieniu. Obolałe dziąsła nie tolerują żadnego dotyku. Jeśli dziecko nadal jest w wieku, w którym dostaje pokarmy płynne i półpłynne (mleko, kaszki, przetarte owoce), nie powinno być z tym problemu. Jeżeli jednak ząbkuje dwu- albo trzylatek, który zjada już na co dzień stałe produkty i ma bardziej zróżnicowany jadłospis, lepiej w tym czasie odstawić posiłki, które wymagają gryzienia i żucia i w czasie bolesnego wyrzynania się zębów powrócić do płynnej lub półpłynnej konsystencji pożywienia.

Opublikowane: 09.02.2022