Po mamie czy po tacie? Wiemy, po kim dziedziczymy inteligencję
Dziedziczenie genów jest niezwykle skomplikowanym procesem. Każdy człowiek otrzymuje unikalną mieszankę genów od obojga rodziców. Naukowcy odkryli, że geny przekazywane przez rodziców często rywalizują ze sobą o wpływ na rozwijające się dziecko, co może prowadzić do zaskakujących rezultatów. Genetyka odgrywa kluczową rolę nie tylko w kształtowaniu naszego wyglądu, ale także zdrowia i predyspozycji do różnych chorób.
1. Dziedziczenie chorób
Podstawowe cechy fizyczne, takie jak kolor oczu, włosów czy kształt twarzy, są wynikiem kombinacji genów przekazanych przez rodziców. Wzrost również jest silnie zdeterminowany genetycznie, choć czynniki zewnętrzne, takie jak dieta i styl życia, mają tu także znaczenie. Geny wpływają nie tylko na wygląd, ale i na zdrowie, w tym skłonności do chorób, zarówno powszechnych jak i rzadkich. Około 80 proc. chorób rzadkich ma podłoże genetyczne, co oznacza, że mogą one być dziedziczone przez kolejne pokolenia.
Interesujący aspekt dziedziczenia dotyczy także mikrobiomu jelitowego. Nasza flora bakteryjna jelit, kluczowa dla trawienia i ogólnego zdrowia, może być w pewnym stopniu dziedziczona. Skład mikrobiomu dzieci często odzwierciedla skład mikrobiomu ich rodziców, co może wpływać na zdrowie i samopoczucie potomstwa.
Choroby takie jak cukrzyca typu 1, nadciśnienie, choroba wieńcowa czy choroba Alzheimera mają silne podłoże genetyczne. Znajomość historii zdrowotnej rodziny jest ważna, aby móc ocenić ryzyko i podjąć odpowiednie działania zapobiegawcze.
2. Bitwa genów
Naukowcy z Cambridge przeprowadzili badania, które ujawniły, że kopie genów odziedziczonych po ojcu zmuszają organizm matki do przekazania dziecku maksymalnej ilości składników odżywczych. To odkrycie stanowi pierwszy bezpośredni dowód na to, że gen odziedziczony po ojcu sygnalizuje matce, aby przekierowała składniki odżywcze do płodu. Eksperymenty na myszach wykazały, że brak genu lgf2 prowadził do niedostatecznej ilości składników odżywczych, co skutkowało słabszym rozwojem nowo narodzonych myszy.
Różne badania pokazują, że po ojcu dziedziczymy nie tylko cechy fizyczne, ale także skłonności do pewnych chorób i cech psychicznych. Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda odkryli, że w życiu płodowym dominują geny matki, natomiast później uaktywniają się geny ojca, które wpływają na korę mózgową, odpowiedzialną za funkcje umysłowe. Oznacza to, że po ojcach możemy odziedziczyć poziom inteligencji czy pamięć.
Z kolei naukowcy z Uniwersytetu Południowej Danii odkryli, że gen H19, dziedziczony po ojcu, powoduje rozwój białej tkanki tłuszczowej, co może prowadzić do otyłości i zaburzeń metabolicznych. Gen ten magazynuje energię w postaci tłuszczu na pośladkach, udach i brzuchu.
Badania z "JAMA Psychiatry" sugerują, że niski poziom serotoniny u matki może zwiększać ryzyko ADHD u dziecka. Matki mogą również przekazywać skłonności depresyjne, zwłaszcza dziewczynkom, które są bardziej podatne na stres matki w okresie prenatalnym. Z kolei badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Bonn i Düsseldorfie wskazują, że geny odpowiedzialne za wypadanie włosów są dziedziczone po matce.
Naukowcy z University of North Carolina School of Medicine doszli do wniosku, że geny ojcowskie mają większy wpływ na rozwój człowieka. Eksperymenty na myszach wykazały, że fragmenty DNA pochodzące od ojca były bardziej aktywne. Jednakże, DNA zawarte w mitochondriach przekazywane jest wyłącznie przez matkę i odpowiada za skłonności do nadciśnienia oraz wytrzymałość fizyczną.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl