Nietolerancja laktozy – przyczyny i objawy

Artykuł sponsorowany przez oleofarm24.pl

Dolegliwości pokarmowe po spożyciu mleka często oznaczają nietolerancję laktozy. Jest to cukier mleczny, który znajdziemy w większości produktów na półkach z nabiałem. Jakie są przyczyny i objawy tej nadwrażliwości pokarmowej? Czy można coś zrobić, by uniknąć problemów trawiennych po wypiciu mleka?

Laktoza i laktaza – czym się różnią?

Na początku skupmy się na dwóch terminach, które choć brzmią podobnie, oznaczają coś zupełnie innego. Laktoza to cukier mleczny zaliczany do węglowodanów. Dokładniej jest to dwucukier, który składa się z galaktozy i glukozy. Niestety nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie strawić tego dwucukru i potrzebuje pomocy, aby rozłożyć go właśnie na galaktozę i glukozę – substancje łatwo przyswajalne przez jelito cienkie. Do tego niezbędna jest laktaza, a więc enzym produkowany w nabłonku jelita cienkiego, który jest odpowiedzialny za rozkład i trawienie laktozy. U osób z nietolerancją cukru mlecznego występuje brak lub niedobór laktazy, przez co nierozłożony dwucukier trafia do jelita grubego. Tam dochodzi do fermentacji z udziałem bakterii jelitowych i produkcji gazów, co skutkuje uciążliwymi dolegliwościami trawiennymi.

Przyczyny nietolerancji laktozy

Nietolerancja laktozy wynika z braku lub niedoboru enzymu laktazy. Wyróżniamy trzy przyczyny problemów z produkcją laktazy:

• niedobór wrodzony (alaktazja) – organizm w ogóle nie produkuje laktazy z powodu predyspozycji genetycznych,

• niedobór pierwotny (hipolaktazja) – organizm z wiekiem produkuje coraz mniej enzymu laktazy,

• niedobór wtórny (nabyty) – jest skutkiem przyjmowania niektórych leków (np. antybiotyków i kwasu acetylosalicylowego) lub chorób uszkadzających kosmki jelitowe (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, zakażenie pasożytnicze, mukowiscydoza).

Objawy nietolerancji laktozy

Nietolerancja laktozy objawia się problemami ze strony układu trawiennego, które pojawiają się krótko po spożyciu mleka lub jego przetworów. Najczęstsze objawy to:

• dyskomfort w obrębie jamy brzusznej,

• uczucie „przelewania” w brzuchu,

• ból brzucha,

• gazy,

• wzdęcia,

• biegunka.

Warto zauważyć, że podobne objawy może dawać alergia na białko mleka krowiego. Nie jest to jednak schorzenie tożsame z nietolerancją laktozy. W przebiegu alergii pokarmowej dochodzi bowiem do aktywacji mechanizmów immunologicznych – kiedy alergen dostaje się do przewodu pokarmowego, organizm wytwarza przeciwciała, których celem jest usunięcie alergenu.

Czy leczenie nietolerancji laktozy jest możliwe?

Leczenie tego schorzenia odbywa się najczęściej poprzez dietę eliminacyjną – w przypadku alaktazji konieczne jest dożywotnie odstawienie produktów zawierających laktozę, a przy hipolaktazji często możliwe jest po prostu zmniejszenie ilości produktów mlecznych w diecie. Jeśli chodzi o niedobór nabyty, żywność zawierającą laktozę można stopniowo wprowadzać do jadłospisu po wyleczeniu choroby odpowiadającej za uszkodzenie kosmków jelitowych. Alternatywą dla diety eliminacyjnej jest suplementacja laktazy. Laktaza może być bowiem przyjmowana doustnie przed spożyciem produktu zawierającego cukier mleczny. Suplementowany enzym bierze udział w rozkładzie laktozy, a tym samym wspomaga zapobieganie występowaniu dolegliwości trawiennych.

Na czym polega dieta eliminacyjna?

Przy nietolerancji laktozy zaleca się wykluczenie lub ograniczenie spożywania produktów mlecznych, takich jak:

• mleko krowie, kozie i owcze,

• mleko w proszku odtłuszczone,

• mleko modyfikowane dla niemowląt,

• jogurty,

• kefir,

• maślanka,

• sery żółte, białe, topione i pleśniowe,

• lody,

• inne produkty mleczne.

Niestety laktoza bywa dodawana również do innych produktów, takich jak pieczywo, słodycze, frytki, krokiety czy wyroby mięsne, dlatego należy dokładnie czytać etykiety. Jest ona także stosowana w produkcji leków. Na półkach sklepowych coraz częściej pojawiają się jednak produkty mleczne bez laktozy, a także liczne zamienniki – np. napoje roślinne.

Nietolerancja laktozy u niemowląt

Choć ryzyko wystąpienia nietolerancji laktozy wzrasta z wiekiem, alaktazja, czyli niedobór wrodzony, może pojawić się również u niemowląt. O jej występowaniu mogą świadczyć niepokojące objawy, takie jak wymioty, wodniste stolce o kwaśnym zapachu, wzdęcia, przelewanie w brzuchu, kolki czy bóle brzucha. Warto pamiętać, że podobne objawy mogą też wywoływać inne czynniki, jak choćby nieprawidłowe przystawianie dziecka do piersi, trudności w relacji matki z dzieckiem czy stres w czasie jedzenia. Jeśli martwisz się, że Twoje dziecko może nie tolerować laktozy (która przecież znajduje się w każdym posiłku niemowlęcia), skontaktuj się z pediatrą. Diagnostyka u niemowląt polega najczęściej na nieinwazyjnym teście oddechowym. W jego ramach dokonuje się pomiaru wodoru w wydychanym powietrzu oraz podaje określoną dawkę laktozy na czczo. Następnie ponownie kontroluje się pomiar stężenia wodoru – jeśli w drugim teście wynik jest znacznie wyższy, można mówić o nietolerancji laktozy. W takiej sytuacji dochodzi bowiem do fermentacji laktozy w jelicie grubym, a więc dwucukier nie rozkłada się na glukozę i galaktozę. Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych.

Artykuł sponsorowany przez oleofarm24.pl